Τι έδειξε η τελευταία μεγάλη επιστημονική αποστολή στο ηφαίστειο της Σαντορίνης

Όπου κι αν βρεθείς στην Σαντορίνη το τοπίο σου θυμίζει ότι βρίσκεσαι πάνω σε ένα ενεργό ηφαίστειο: τα σεληνιακά τοπία, οι μαύρες και κόκκινες παραλίες, η λάβα. Η εντυπωσιακή ομορφιά του νησιού είναι αποτέλεσμα της βίαιης ηφαιστειακής ιστορίας του τόπου, γράφει το CNN. Είναι ένα ρεπορτάζ που περιγράφει τη μοναδικότητα του νησιού, με τους απότομους ηφαιστειακούς βράχους, τον εντυπωσιακό γεωλογικό καμβά με τα κατάλευκα σπίτια και τα μπαλκόνια που ισορροπούν πάνω από την καλντέρα- τα στοιχεία που κάνουν την Σαντορίνη ένα από τα πιο φωτογραφημένα μέρη

Κι όλη τούτη η ομορφιά υποκλίνεται όταν ο ήλιος δύει στην Οία. Καθώς ο ήλιος αρχίζει να δύει πίσω από την καλντέρα ο ουρανός μεταμορφώνεται σε μία ολοζώντανη επίδειξη κόκκινων, πορτοκαλί και ροζ αποχρώσεων. Χιλιάδες άνθρωποι φωτογραφίζουν την στιγμή που ο δίσκος του ήλιου χάνεται στη θάλασσα. Ελάχιστοι ξέρουν ότι πίσω από αυτό το υπνωτιστικό καλειδοσκόπιο χρωμάτων βρίσκεται ένα ενεργό ηφαίστειο, γράφει το CNΝ.

Η Σαντορίνη είναι μέρος του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου, ένα από τα πιο σημαντικά ηφαιστειακά πεδία στην Ευρώπη, που έχει δώσει περισσότερες από 100 εκρήξεις τα τελευταία 400.000 χρόνια. Το πιο ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο στην ανατολική Μεσόγειο και δυνητικά το πιο επικίνδυνο είναι το ηφαίστειο Κολούμπο, 5 μίλια βορειοανατολικά της Σαντορίνης.

Το Κολούμπο παραμένει σιωπηλό σχεδόν 400 χρόνια, αλλά δεν κοιμάται. Την τελευταία φορά που εξερράγη, το 1650, σκότωσε 70 ανθρώπους και προκάλεσε τσουνάμι. Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι αν εκραγεί το Κολούμπο μπορεί να προκαλέσει καταστροφή. Γι αυτό και κάποιες από τις μεγαλύτερες εξερευνητικές αποστολές των ωκεανογράφων το έχουν επισκεφθεί για να μελετήσουν την συμπεριφορά του.

Στο πλαίσιο αποστολής στη Μεσόγειο, από τον Δεκέμβριο του 2022 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2023 βρέθηκε στη Σαντορίνη ένα από τα μεγαλύτερα ερευνητικά πλοία των ΗΠΑ, το JOIDES Resolution.

Το πλοίο μετέφερε «ένα ολόκληρο πλωτό εργαστήριο» στην περιοχή, περιγράφει ο ηφαιστειολόγος και εκ των υπευθύνων της αποστολής, Τιμ Ντρούιτ. Έχοντας τη δυνατότητα να κάνουν γεώτρηση στα 8.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας οι ερευνητές συνέλεξαν πετρώματα που δεν έχουν μελετηθεί ως τώρα, στην προσπάθεια να αναπλάσουν την ιστορία της ηφαιστειακής δραστηριότητας.

Τα αποτελέσματα – οι πρώτες εκθέσεις αναμένεται ότι θα δημοσιευθούν φέτος- θα βοηθήσουν τους επιστήμονες όχι μόνο να εκτιμήσουν πότε μπορούν να γίνουν οι επόμενες εκρήξεις, αλλά και να αποκαλύψουν στην συμπεριφορά άλλων ενεργών ηφαιστείων σε όλο τον κόσμο, που μπορούν να απειλήσουν όσους ζουν στη σκιά τους.

Η Εύη Νομικού, γεωλόγος-ωκεανογράφος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έχει πάρει μέρος σε κάθε αποστολή που έχει γίνει στη Σαντορίνη τα τελευταία 20 χρόνια. «Σταδιακά δημιουργούμε ένα γεωπάζλ που δείχνει ποια κομμάτια ήταν αρχικά ξηρά και ποια ήταν θάλασσα. Αν κατανοήσουμε καλύτερα τις εκρήξεις που έγιναν στο παρελθόν και τις συνέπειες, έχουμε έναν οδικό χάρτη για να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τις μελλοντικές προκλήσεις», λέει στο CNN η Εύη Νομικού.

Η αποστολή του αμερικανικού ερευνητικού σκάφους JOIDES Resolution δεν είναι η πρώτη μεγάλη που γίνεται στην περιοχή. Η NASA έκανε μια πολύ σημαντική ερευνητική αποστολή το 2019. «Στον πυθμένα του κρατήρα του ηφαιστείου Κολούμπο υπάρχει ένας εξωγήινος ωκεανός με μορφές ζωής που μπορεί να βρεθούν σε άλλους πλανήτες», εξηγεί η Εύη Νομικού.

Σε ένα εχθρικό περιβάλλον με τους ενεργούς υδροθερμικούς πίδακες, η NASA βρήκε το ιδανικό πεδίο για να δοκιμάσει τα τελευταίας τεχνολογίας Αυτόνομα Υποβρύχια Οχήματα, που ελπίζει ότι κάποια στιγμή θα εξερευνούν ωκεανούς στον Δία και τον Κρόνο.

Μια άλλη πρόσφατη μελέτη οδήγησε στον εντοπισμό ενός νέου θαλάμου μάγματος κάτω από το Κολούμπο. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι με τη μελέτη αυτού του θαλάμου μάγματος μπορούμε να κατανοήσουμε την σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή.

Οι γεωλόγοι που παρακολουθούν προσεκτικά τη δραστηριότητα του Κολούμπο προειδοποιούν ότι είναι μόνο θέμα χρόνου η επόμενη μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου. Αλλά ο «χρόνος» στη γεωλογία κυλάει πολύ αργά.

Όμως όταν εκραγεί το Κολούμπο μπορεί να προκαλέσει μία στήλη από αέρια και άλλα ηφαιστειακά υλικά που θα φτάσει σε ύψος δεκάδων χιλιομέτρων στον ουρανό και επίσης είναι πιθανό να προκληθεί τσουνάμι. Η αυξημένη δραστηριότητα του ηφαιστείου περίπου πριν από 10 χρόνια προκάλεσε ανησυχίες, οι οποίες όμως μπήκαν στην άκρη έκτοτε.

«Όταν αρχίσουμε να βλέπουμε αυξημένη δραστηριότητα στο Κολούμπο, τότε πρέπει να τεθούμε σε ετοιμότητα», λέει ο καθηγητής Τιμ Ντρούιτ, προσθέτοντας: «Τα καλά νέα είναι ότι τα ηφαίστεια μας δίνουν αρκετές προειδοποιήσεις».

«Μεγάλωσα με τις ιστορίες του παππού και του προπαππού. Θυμόντουσαν μικρές εκρήξεις στη Νέα Καμένη», λέει στο CNN η Εύη Νομικού, που κατάγεται από την Σαντορίνη, προσθέτοντας: « Επέμεναν πως αυτό για το οποίο πρέπει να ανησυχείς είναι αυτό που δεν μπορείς να το δεις».

«Σταδιακά διαπίστωσα ότι υπάρχει άλλο ένα ηφαίστειο, κάτω από το νερό. Ένα ηφαίστειο πιο ισχυρό, μυστηριώδες και επικίνδυνο. Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε αν κάποιος από μας θα ζει όταν θα γίνει η μεγάλη έκρηξη, αλλά σίγουρα, κάποια στιγμή, αυτό θα γίνει».

Η Σαντορίνη μπορεί κάποια μέρα να θαφτεί και πάλι κάτω από ηφαιστειακή τέφρα. Αλλά προσώρας, καθώς οι επισκέπτες απολαμβάνουν άλλο ένα ηλιοβασίλεμα με ένα ποτήρι ασσύρτικο κρασί στο χέρι, το ηφαίστειο παραμένει σιωπηλό.

Διαβάστε επίσης:

Σέρρες: Τρεις μαθήτριες κατήγγειλαν καθηγητή τους για σεξουαλική παρενόχληση

Άλκης Καμπανός: «Εγώ τον χτύπησα στο πόδι», ομολόγησε ο δεύτερος κατηγορούμενος (video)

Μύκονος: Αντί για τα πρόστιμα εκατομμυριων, οι καταπατητές θα πληρώσουν μόνο… 500 ευρώ