Η Ελλάδα ζει τη... #me_too στιγμή της

ΕΛΛAΔΑΈντυπη Έκδοση

 

Η καταγγελία Μπεκατώρου ανοίγει τον ασκό του Αιόλου

Στιγμές που φέρνουν στο μυαλό τις ΗΠΑ και το κίνημα #me_too, όταν «έσκασε» το σκάνδαλο Γουαϊνστάιν, ζει τις τελευταίες ημέρες η Ελλάδα μετά τη θαρραλέα αποκάλυψη της Ολυμπιονίκη στην ιστιοπλοΐα Σοφίας Μπεκατώρου ότι πριν από 23 χρόνια είχε πέσει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης.

Σαν να έχουμε μπροστά μας μια κακοφορμισμένη πληγή, της οποίας το πύον

δεν μπορούν πλέον να κρύψουν οι γάζες, δεκάδες γυναίκες από διάφορους χώρους – αθλητισμό, πανεπιστήμια, κόμματα, χώρους εργασίας – αποκαλύπτουν τις δικές τους τραυματικές εμπειρίες από περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης ή και κακοποίησης.

Πώς θα προχωρήσει

Σαν να σπάει ένα φράγμα, ένα ζήτημα που για πολλά χρόνια κρυβόταν «κάτω από το χαλί» βγαίνει στην επιφάνεια και πλέον θέτει σοβαρές προκλήσεις στην πολιτεία και την κοινωνία για το πώς θα προχωρήσουν από εδώ και πέρα, καθώς οι περισσότερες υποθέσεις έχουν παραγραφεί και είναι σχεδόν αδύνατο να καταλήξουν σε δικαστήριο.

Αν και η Σοφία Μπεκατώρου έκανε την αποκάλυψή της δημοσίως στο πλαίσιο μιας ημερίδας (αν και, κατά τα φαινόμενα, είχε ήδη μιλήσει πριν από μερικούς μήνες για την τραυματική εμπειρία της), στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το πράγμα «βράζει» και υποχρεώνει τους αρμοδίους να σπεύσουν στη Δικαιοσύνη μήπως και βγει κάποια άκρη.

Πλημμυρίδα καταγγελιών

Αυτό, τουλάχιστον, έκανε ο πρύτανης του ΑΠΘ, ο οποίος προσέφυγε στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης ύστερα από δημοσιεύματα, τα οποία, επικαλούμενα διαδικτυακές μαρτυρίες πρώην φοιτητριών του ιδρύματος, μιλούσαν για περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης από – τέως, πλέον – καθηγητές του ιδρύματος.

Αυτό που προκύπτει από τα μέχρι τώρα καταγγελλόμενα είναι μάλλον αναμενόμενο, αλλά και θλιβερό: περισσότερες από 100 καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση από δύο πρώην πλέον διδάσκοντες του ιδρύματος που έχουν συνταξιοδοτηθεί, αλλά με την υποσημείωση ότι, όταν κάποια περιστατικά καταγγέλθηκαν στα όργανα του ιδρύματος, δεν έγινε τίποτα.

Την ίδια στιγμή μια πολιτικός, η αναπληρώτρια εκπρόσωπος Τύπου του ΚΙΝΑΛΛ Ζέφη Δημαδάμα, δήλωσε ότι πριν από περίπου 20 χρόνια είχε παρενοχληθεί σεξουαλικά μέσα σε ασανσέρ από «κάποιον κύριο, στέλεχος ευρύτερα της προοδευτικής παράταξης», ανοίγοντας ακόμα περισσότερο τη «βεντάλια» των καταγγελιών.

Η προβληματική ανακοίνωση

Ωστόσο, αν κάτι δημιουργεί θλιβερή εντύπωση και προκαλεί το κοινό αίσθημα, είναι οι αντιδράσεις, όχι τόσο των καταγγελλομένων όσο των φορέων των οποίων είναι μέλη. Για παράδειγμα, μετά την κατάθεση ψυχής της Σοφίας Μπεκατώρου, από το Δ.Σ. της ΕΙΟ έχουν παραιτηθεί μόνο δύο μέλη, καθώς και το σύνολο των μελών της Επιτροπής Ανοιχτής Θαλάσσης.

Υπενθυμίζεται ότι αμέσως μετά την καταγγελία της Μπεκατώρου η Ομοσπονδία είχε εκδώσει ανακοίνωση στην οποία μεταξύ άλλων ανέφερε ότι «παροτρύνουμε την καταγγέλλουσα, εφόσον πήρε την πρωτοβουλία έστω και τόσα χρόνια μετά, να μιλήσει σχετικά με αυτό το δυσάρεστο περιστατικό, να γίνει συγκεκριμένη».

Στην ουσία, πάντως, αυτό που εξελίσσεται τώρα αποτελεί απλώς την κορυφή ενός παγόβουνου, καθώς και στο παρελθόν δεκάδες άνθρωποι – ηθοποιοί, μοντέλα, αθλητές – έχουν καταγγείλει επωνύμως ότι έχουν δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση με ανταλλάγματα κυρίως καλύτερες εργασιακές συνθήκες ή προβεβλημένες θέσεις.

Μιλώντας πριν από μερικούς μήνες στην τηλεόραση η ηθοποιός Κατερίνα Τσάβαλου δήλωσε σχεδόν αφοπλιστικά «ποιος δεν έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση;» αναφερόμενη κυρίως στον χώρο της. Η ίδια απέδωσε στον φόβο το γεγονός ότι ελάχιστοι μιλούν και κυρίως «δείχνουν» τον δράστη της παρενόχλησης.

Μεγάλα ποσοστά

Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε στον ιστοχώρο news247.gr, σχεδόν μία στις δύο γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσε ότι έχει δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση, κυρίως στον χώρο εργασίας, και σχεδόν οι μισές δήλωσαν ότι δεν το ανέφεραν πουθενά, καθώς στην πλειονότητά τους θεωρούν ότι οι νόμοι δεν εφαρμόζονται.

Το φαινόμενο αποτυπώνεται και σε στατιστικά στοιχεία, καθώς, σύμφωνα με τη Statista, για το 2018 σε διάφορες χώρες - μέλη της Ε.Ε. τα ποσοστά γυναικών που δηλώνουν ότι έχουν δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση κυμαίνονταν από 32% στην Πολωνία και τη Ρουμανία έως 81% στη Σουηδία, 80% στη Δανία, 75% στη Γαλλία και 73% στην Ολλανδία.

Συστημικό φαινόμενο

Τα στοιχεία αυτά ουσιαστικά επιβεβαιώνουν ότι το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης είναι πιο «συστημικό» απ’ όσο φαίνεται και διεθνώς. Υπενθυμίζεται ότι πριν από τις εκλογές του 2016 αμερικανικά ΜΜΕ είχαν δημοσιοποιήσει διάλογο του Ντόναλντ Τραμπ στον οποίο ισχυριζόταν ότι τις γυναίκες «πρέπει να τις αρπάζεις από το μ…ί».

Παρά τον σάλο που προκλήθηκε από το ηχογραφημένο απόσπασμα, ο Τραμπ κέρδισε τις εκλογές – για την ακρίβεια κέρδισε περισσότερους εκλέκτορες από τη Χίλαρι Κλίντον – δείχνοντας ότι τελικά η αποκάλυψη στο εκλογικό σώμα μιας τόσο αποτρόπαιης αντίληψης δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία.

«Νέος» όρος

Το ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι η σεξουαλική παρενόχληση άρχισε να κωδικοποιείται ως αδίκημα στις ΗΠΑ από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, όταν εκδικάστηκαν υποθέσεις σχετιζόμενες κυρίως με την εργασία και τη διάκριση εις βάρος γυναικών που απολύθηκαν όταν αρνήθηκαν να υποκύψουν σε σεξουαλικές επιθέσεις των εργοδοτών τους.

Μάλιστα, ο όρος «σεξουαλική παρενόχληση» έγινε ευρύτερα γνωστός τη δεκαετία του 1990, όταν χρησιμοποιήθηκε από τη δικηγόρο Ανίτα Χιλ στη διαδικασία εκλογής του δικαστή Κλάρενς Τόμας στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ. Για την ιστορία, η Χιλ δεν έγινε πιστευτή και ο Τόμας παραμένει μέλος του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Για να επιστρέψουμε στα καθ’ ημάς, ήδη η Δικαιοσύνη έχει κινήσει διαδικασίες έρευνας τόσο για τις καταγγελίες της Μπεκατώρου όσο και για τις καταγγελίες φοιτητριών στο ΑΠΘ, ενώ η πολιτεία δηλώνει ότι στέκεται στο πλευρό των γυναικών. Μένει να φανεί αν αυτή τη φορά το πράγμα θα προχωρήσει ή αν και πάλι το πρόβλημα θα μπει κάτω από το χαλί.

Σοφία Μπεκατώρουκαταγγελίεςσεξουαλική κακοποίησηHas video: Exclude from popular: 0