Από τον Κεμάλ στον Ταγίπ: Η Τουρκία επενδύει σε αστάθεια και σύγκρουση

Προφανώς αδυνατεί η Άγκυρα και κυρίως ο Πρόεδρός της να αντιληφθεί τη σημαντική αναθεώρηση της εξωτερικής πολιτικής που οικοδόμησε και συνεχίζει να εξελίσσει η Ελλάδα.

Στην πολιτική αντίληψη της Τουρκίας ευέλικτες αλλαγές πρακτικής, με σταθερότητα στην εξυπηρέτηση των εθνικών στόχων, αποτελούν αδιανόητη επιλογή.

Το βαρύ καθετοποιημένο διοικητικό σύστημα και ο απολυταρχικός τρόπος διοίκησης παραμένουν αμετακίνητα στην ξεπερασμένη πολιτική που ακολουθείται από την Τουρκία και μετά την Οθωμανική

Το κεμαλικό μονοκομματικό κράτος διαμόρφωσε σύστημα διακυβέρνησης που εξυπηρετούσε τον μοναδικό ηγέτη, τον πατέρα του έθνους, στηριγμένο στις ένοπλες δυνάμεις. Ο στρατός, ραχοκοκαλιά της σύγχρονης τουρκικής Δημοκρατίας, στο όνομα της σωτηρίας της πατρίδας ανεβοκατέβαζε κυβερνήσεις, φυλάκιζε πολιτικούς αντιπάλους, αντιφρονούντες, απλούς πολίτες που τολμούσαν να σχολιάσουν τον ηγέτη και καθοδηγητή της χώρας.

Ο Κεμάλ απαιτούσε και πέτυχε την απόλυτη αφοσίωση στο πρόσωπό του, όπως ακριβώς οι χαν (ηγέτες που οδήγησαν τα τουρκικά φύλα μακριά από τη στέπα της Μογγολίας και τους έφεραν στα ανατολικά παράλια της Μεσογείου), οι σουλτάνοι που κατέλυσαν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Ο λαός ποτέ δεν στράφηκε κατά της ηγεσίας που του εξασφάλιζε λάφυρα και δικαίωμα στη ζωή. Αργότερα ο μονοκράτορας Κεμάλ, για να κερδίσει την τήβεννο του δημοκράτη, αποφάσισε να επιτρέψει τη δημιουργία και δεύτερου κόμματος με τις εγγυήσεις του στρατού, που απολάμβανε ξεχωριστών προνομίων, οικονομικών, κοινωνικών, εκπαιδευτικών.

Κουρασμένοι οι Τούρκοι από τις ηγεσίες, που τους οδηγούσαν καταπιέζοντας υπερβολικά κυρίως τη θρησκευτική τους επιλογή, στράφηκαν προς κάθε ισλαμική έκφραση και επέλεξαν τελικώς να τους διοικήσει για είκοσι χρόνια ένας πολιτικός με βαθιά θρησκευτική παιδεία, διωγμένος και φυλακισμένος από το κεμαλικό κατεστημένο. Μετέτρεψαν σε ηγέτη τον πολιτικό που υποσχόταν να πραγματοποιήσει το όνειρο κάθε Τούρκου. Την απόκτηση επί τέλους ενιαίας θρησκευτικής και εθνικιστικής ταυτότητας, με δικαιώματα ακόμη και στη ριζοσπαστικότερη ισλαμική προτίμηση, αλλά και τη συμμετοχή ευρύτερων στρωμάτων του τουρκικού λαού στην οικονομία και την τουρκική επιχειρηματικότητα. Και ο ηγέτης ανταποκρίθηκε, πεπεισμένος ότι κυριαρχεί στο πολιτικό παιγνίδι της χώρας αλλά και διεθνώς. Όλα εξελίσσονταν κατά τις επιθυμίες του Ταγίπ Ερντογάν μέχρι τη στιγμή που επέλεξε να υποταγεί απροκάλυπτα στην πεποίθησή του σύμφωνα με την οποία η Τουρκία θα έπρεπε να μετατραπεί σε ισλαμικού τύπου δημοκρατία χωρίς αγιατολάχ, επειδή ο ίδιος, χάριν της ισλαμικής του εκπαίδευσης, συγκέντρωνε θρησκευτική και πολιτική ισχύ που με εκλογές του εμπιστεύονταν οι Τούρκοι εκλογείς.

Έτσι επήλθε η σύγκρουση με τον μέντορά και καθοδηγητή του Φετουλάχ Γκιουλέν, ακολούθησε η πολιτική ακρότατη σύγκρουση με το Ισραήλ, η αντιπαράθεση, θρησκευτική και πολιτική, με τη Σαουδική Αραβία και η απόλυτη πεποίθηση ότι έφθασε το πλήρωμα του χρόνου να ηγηθεί των μουσουλμανικών χωρών. Τοποθετήθηκε και καταδυνάστευσε τον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας (ΟΙΣ), συγκρούστηκε σε αυτό το πλεονεκτικό πεδίο με πολλούς Άραβες ηγέτες.

Ατυχώς ευρωπαϊκές χώρες ανέχθηκαν και ενθάρρυναν οτιδήποτε αντιδραστικό επέβαλε η Τουρκία σε έναν οργανισμό όπως ο ΟΙΣ. Η Δύση ανέχθηκε επίσης ακόμη και ακραίες πολιτικές συμπεριφορές, που περιλάμβαναν προσωπικές προσβολές σε Ευρωπαίους ηγέτες. Και επειδή το πολιτικό «πατρόν» παρέμεινε ίδιο για κεμαλικούς και ισλαμιστές, ο Πρόεδρος Ερντογάν δημόσια διακήρυξε ότι γι’ αυτόν δεν υπάρχει ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Δεν πρωτοτύπησε, και πάλι ακολούθησε τα χνάρια των κεμαλικών, που επέλεγαν αρκετά χρόνια νωρίτερα, όταν απευθύνονταν στην Ε.Ε., να μην αποστέλλουν επιστολή στον εκάστοτε Έλληνα πρωθυπουργό. Το γεγονός απασχολεί επειδή δεν αποτελεί αστείο και δεν εξωραΐζεται από την κωλοτούμπα του ίδιου σε προηγούμενη δήλωσή του σύμφωνα με την οποία «με τον κ. Μητσοτάκη δεν μπορώ να βρεθώ στο ίδιο δωμάτιο».

Όταν τολμά ηγέτης τρίτης χώρας να αμφισβητεί την κυρίαρχη απόφαση του ελληνικού λαού θίγεται ευθέως η αρχή της δημοκρατίας. Το ατόπημα καυτηριάζεται, σχολιάζεται και οδηγεί στο αβίαστο συμπέρασμα ότι ο ηγέτης της Τουρκίας μόνο ως αντιδημοκράτης χαρακτηρίζεται.

Η μονοκρατορία του ηγέτη επιβάλλεται με διώξεις αντιφρονούντων, φυλακίσεις πολιτικών αντιπάλων, θρασύτατες επιθέσεις κατά γειτόνων και κατάχρηση του ρόλου των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, τις οποίες, σε προγενέστερο χρόνο, φρόντισε να ξεφτιλίσει με τον χειρότερο για στρατιωτικούς τρόπο (αποτάξεις, φυλακίσεις, διασυρμό, βασανισμούς κ.λπ.).

Η πολιτική ακρότατη κατάπτωση των θεσμών στην Άγκυρα συμπληρώνεται από ένοπλη εμπλοκή Τούρκων στρατιωτικών σε επιχειρήσεις εκτός τουρκικής επικράτειας, επιλογές εξοπλισμών εκτός ΝΑΤΟ και Ε.Ε., πλουτισμό κοντινών φίλων της οικογένειας Ερντογάν, που τους προώθησε για να δημιουργήσει το δικό του κατεστημένο απέναντι στο κεμαλικό.

Στην παραζάλη της πολιτικής παντοκρατορίας του ο Πρόεδρος Ερντογάν δεσμεύεται με εξοπλιστικά από τη Ρωσία. Η Τουρκία δεν είναι η μόνη ΝΑΤΟϊκή χώρα που επιλέγει διευρυμένο εναλλακτικό οπλοστάσιο. Όμως, από τη στιγμή που η Άγκυρα συνδιαλέγεται πλέον προνομιακά με τη Ρωσία αναγκάζει ΗΠΑ και ΝΑΤΟ να επανεξετάσουν τη στρατηγική συμμαχία στο σύνολό της, αλλά και να αναστείλουν εξοπλιστικές συνεργασίες (F-35, F-16, σχετικά ανταλλακτικά και συμφωνίες συμπαραγωγών).

Τα εξελιγμένα ρωσικά οπλικά συστήματα που προμηθεύεται ακόμη και τώρα η Τουρκία και η πυρηνική συνεργασία με τα δύο ρωσικά εργοστάσια τη στιγμή που ολόκληρος ο κόσμος προκαλείται να ανταποκριθεί στις αλλαγές του αιώνα, παρά τις πολιτικές επισημάνσεις που δέχεται η Άγκυρα, επιμένει να εγκλωβίζεται στον μονόδρομο Ερντογάν. Μονόδρομος ήταν και οι επιλογές του Κεμάλ, αλλά η εποχή βόλευε και παρείχε διεξόδους.

Ο Πρόεδρος της Τουρκίας επιλέγει να διχάζει τον λαό του. Τοποθετείται ανταγωνιστικά και κατά μέτωπον απέναντι στην πολιτική και γεωστρατηγική εξέλιξη που προωθεί η διεθνής κοινότητα. Μας οδηγεί πλησιέστερα στη γενικευμένη σύρραξη.

Η στάση της Τουρκίας δεν συμβάλλει στην αναστολή των εντάσεων, αντίθετα τις αναθερμαίνει ακυρώνοντας τη συνολική προσπάθεια κατάπαυσης των εχθροπραξιών.

Ως στρουθοκάμηλος στη θέα του κινδύνου θεωρεί ότι αν κρύψει το κεφάλι του στην άμμο θα πείσει τους άλλους ότι η αντίθεσή του προέρχεται από τη στάση της Ελλάδας και της Κύπρου. Έχει αναβιβάσει Ελλάδα και Κύπρο σε πολιτικούς καθοδηγητές της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ. Παρά την τιμή που μας επιφυλάσσει καθημερινώς θα πρέπει να κατανοήσει ότι και οι δύο χώρες, Κύπρος και Ελλάδα, επέλεξαν σε διαφορετικές περιόδους να ενταχθούν στις ενιαίες ευρωατλαντικες δράσεις. Την ώρα που απαιτείται συνοχή ακολουθούν πορεία συνέπειας, σταθερότητας και συνεκτικής πολιτικής εξυπηρετώντας τα κοινά συμφέροντα, αλλά και την περιφερειακή σταθερότητα στην ευρύτατη περιοχή των Βαλκανίων, της Μέσης Ανατολής και της ανατολικής Μεσογείου. Πολιτικά, πολιτιστικά, οικονομικά και ενεργειακά συμφέροντα καθορίζουν τις επιλογές όλων μας εξυπηρετώντας κοινές προσδοκίες, αλλά και τις επιθυμίες των λαών μας.

Απευθύνεται λοιπόν πρόσκληση προς την Τουρκία να καθίσει ισότιμα στο τραπέζι της δυτικής διπλωματίας, έστω και αν η Άγκυρα «άσωτα» επέλεξε να γίνει νομάς της διεθνούς ερήμου. Βέβαια ο μόσχος ο σιτευτός, πάντοτε κατά την Τουρκία, έχει θυσιασθεί χάριν της Ελλάδας και της Κύπρου, αλλά η τουρκική ηγεσία οφείλει να αντιληφθεί, αν επιθυμεί να θεωρείται ως αξιόπιστη, ότι ακόμη και οι ραθυμούντες της Αγκύρας στον 21ο αιώνα ευτυχώς δεν αποκλείονται από την κοινή τράπεζα των διαπραγματεύσεων και της διπλωματίας.

*Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης επί τιμή

Διαβάστε επίσης:

Από το «το ΠΑΣΟΚ φταίει για όλα» στο «ΠΑΣΟΚ σώσε μας» να γίνουμε Πρωθυπουργοί

Ο «βολικός» πόλεμος της Ουάσιγκτον

Άμεση αναγκαιότητα μια νέα προοδευτική κυβέρνηση που θα δώσει ανάσα στην κοινωνία