Το κίνημα της Πατάτας και η σύγχρονη Αγορά

Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης
Αγορά από τοαρχαιοελληνικό «αγείρω» (Συναθροίζω, Συγκεντρώνω) σημαίνει τόπο συνάντησηςπρομηθευτών και καταναλωτών, όπου καθορίζονται οι συναλλαγές (τιμές καιποσότητες εμπορευμάτων). Ο τόπος-αγορά, που ξεκίνησε πριν χιλιάδες χρόνια σαν σημείο συνάντησης παραγωγών καιαγοραστών ή τελικών καταναλωτών, εξελίχθηκε στην πορεία σε τόπο συνάντησηςμεσαζόντων...... εμπόρων-προμηθευτών και καταναλωτών, αποξενώνοντας τους παραγωγούςαπό τα προϊόντα της δουλειάς τους αλλά και από τους τελικούς καταναλωτές, πουμετατράπηκαν σε πελάτες των μεσαζόντων. Με λίγα λόγια, η αγορά, από τόποςυποτιθέμενης ελεύθερης συναλλαγής ανάμεσα σε ελεύθερους προμηθευτές-παραγωγούςκαι ελεύθερους αγοραστές μετατράπηκε σε κέντρο κερδοσκοπίας των μεσαζόντων.Σήμερα μάλιστα, την εποχή του ύστερου καπιταλισμού, η Αγορά μονοπωλήθηκε απόλίγες πολυεθνικές εταιρείες, οι οποίες ελέγχουν τις σύγχρονες υπεραγορές-supermarkets (στον τομέα της διατροφής τρειςπολυεθνικές ελέγχουν το 80 % των προϊόντων διεθνώς). Ετσι, η Αγορά έγινε τοσύμβολο του λεγόμενου αγοραίου καπιταλιστικού συστήματος των μονοπωλίων . Δενείναι τυχαίο, ότι όταν κάποτε ασκήθηκε κριτική στην Μάργκαρετ Θάτσερ για τηνδιάλυση του κοινωνικού κράτους, απάντησε: «Κοινωνία; Ποια είναι αυτή η κυρία;Εγώ τη μόνη που γνωρίζω τη λένε Αγορά». Αυτή η αγορά λοιπόν σήμερα ελέγχεται απόσυγκεκριμένα κέντρα ολιγοπωλίων και μονοπωλίων. Οι υπεραγορές (σούπερμαρκετςκαι εμπορικά κέντρα) είναι οι σύγχρονοι ναοί με τους δικούς τους πιστούς, τουςοποίους κρατούν δέσμιους με κάθε λογής τεχνικές και τρικ. Εχοντας αυτή την ισχύκαι την επιρροή, εκβιάζουν και εκμεταλλεύονται τους παραγωγούς και τουςτελικούς καταναλωτές, αγοράζοντας φθηνά και πουλώντας πανάκριβα.
Αυτήν τηνεποχή λοιπόν και κάτω απ’ αυτήν την ιδιαίτερη ελληνική συγκυρία, όπου μειώνεταιη τιμή της Εργατικής Δύναμης, του μοναδικού δηλαδή αγαθού-εμπορεύματος, πουδιαθέτει στην αγορά ο εργαζόμενος, ενώ παράλληλα και με την ανοχή του κράτους,αυξάνονται όλα τα άλλα αγαθά-εμπορεύματα, που διαθέτουν στην αγορά τα μονοπώλια,το λεγόμενο κίνημα της πατάτας θα έπρεπε να στηριχτεί από όλες τις κοινωνικέςδυνάμεις που αντιτίθενται στο αγοραίο σύστημα. Θα συμφωνήσω με κάποιουςσκεπτικιστές, στο ότι το λεγόμενο κίνημα της πατάτας είναι μόνο ένα μικρότσίμπημα στα οπίσθια του ελέφαντα που λέγεται αγορά, δεν πρέπει όμως να ξεχνάμεπως όλα τα μεγάλα βήματα ξεκίνησαν από ένα αρχικό μικρό. Θα συμφωνήσω πως για όσο διάστημα το κίνημααυτό περιορίζεται σε πατάτες και σε προϊόντα της λαϊκής, δεν θίγει δηλαδή τασούπερμαρκετ που είναι πελάτες των ΜΜΕ, το κίνημα θα υποστηρίζεται από τα ΜΜΕ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι σήμερα, την εποχή του διαδικτύου και τωνκοινωνικών δικτύων, ανοίγονται προοπτικές και δυνατότητες, άγνωστες μέχρι τώρα Δεν είναι πλέον απαραίτητο ο τόπος συνάντησηςπαραγωγών και καταναλωτών να βρίσκεται σε έναν προκαθορισμένο χώρο. Μπορούν ναδικτυωθούν οι παραγωγοί αλλά και οι τελικοί καταναλωτές με τη σειρά τους,αποφασίζοντας κάθε φορά την αγορά, δηλαδή το σημείο συνάντησής του