Τι είναι η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ)

Του Χρήστου Καπούτση

Η ανακήρυξη της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), είναι στις Κυβερνητικές προτεραιότητες, όπως επισήμανε στην Βουλή ο Πρωθυπουργός Α. Σαμαράς κατά τη διάρκεια της συζήτησης, για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση. Ας  δούμε λοιπόν, τι είναι η ΑΟΖ.

Σύμφωνα με το Δίκαιο της θάλασσας (1982), τα περί υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ

καθορίζονται ως εξής:

Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), είναι μία νέα ζώνη θαλάσσιας δικαιοδοσίας και δικαιωμάτων των παράκτιων κρατών, με τεράστιο εύρος (μέχρι 200 ναυτ. μίλια από τις ακτές), που περιλαμβάνει τα ύδατα, το βυθό και το υπέδαφος της περιοχής της, και αρχίζει μετά το τέλος της αιγιαλίτιδας ζώνης. Το σημαντικό είναι  ότι ουσιαστικά η ΑΟΖ περιέλαβε και συγχώνευσε στο καθεστώς της, τον προϋφιστάμενο θεσμό της Υφαλοκρηπίδας.

Στην Αποκλειστική Οικονοµική Ζώνη το παράκτιο κράτος έχει κυριαρχικά δικαιώµατα για σκοπούς εξερεύνησης, εκμετάλλευσης και διαχείρισης των φυσικών πόρων.

Στην ΑΟΖ το παράκτιο κράτος, δικαιούται να κάνει έρευνες στον βυθό και να αξιοποιεί κατά το δοκούν τα υποθαλάσσια ορυκτά (πετρέλαιο και φυσικό αέριο)  

Και ακόμη, νησιά, νησίδες και βραχονησίδες που κατοικούνται, έχουν δικής τους  ΑΟΖ,  άρα και υφαλοκρηπίδα (π.χ. Αγαθονήσι, Φαρμακονήσι, Στρογγύλη, Μεγίστη, Καστελόριζο και δεκάδες άλλα μικρά κατοικημένα νησιά).

Η Ελλάδα, βάσει του άρθρου 3 της Σύμβασης των Η.Ε. για το Δίκαιο της Θάλασσας (MontegoBay, 1982), το οποίο αποτελεί παράλληλα και εθιμικό δίκαιο, δικαιούται να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της μέχρι τα 12 ν.μ.

Κατά την επικύρωση της Σύμβασης των Η.Ε. για το Δίκαιο της Θάλασσας, η χώρα μας προέβη σε δήλωση ότι ο χρόνος και ο τρόπος άσκησης του δικαιώματος επέκτασης της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης είναι ζήτημα που απορρέει από την εθνική της στρατηγική, χωρίς αυτό να σημαίνει ούτε κατ' ελάχιστον απεμπόληση εκ μέρους της του δικαιώματος αυτού.  

Απαντώντας η Τουρκία στη σύννομη ελληνική ενέργεια, με ομόφωνο ψήφισμα της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης (8/6/1995), απειλεί με πόλεμο την Ελλάδα σε περίπτωση επέκτασης της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης πέραν των 6 ν.μ. (caususbelli)!.

Το εντυπωσιακό είναι ότι, η  Τουρκία, ενώ δεν έχει υπογράψει και δεν έχει επικυρώσει το Δίκαιο για την Σύμβαση της Θάλασσας (MontegoBay, 1982), έχει οριοθετήσει την ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα με την Ρουμανία, την Βουλγαρία και με την Ρωσία!!

Πάντως το διακύβευμα, οικονομικό, ενεργειακό, πολιτικό και στρατιωτικό, από την οριοθέτηση της ΑΟΖ είναι τεράστιο. Αρκεί η επισήμανση ότι,  η θαλάσσια περιοχή που εκτείνεται από τις ακτές της Θράκης, περιλαμβάνει το Αιγαίο, την θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης και της  Κύπρου, που φτάνει μέχρι τις  μεσογειακές ακτές της Τουρκίας, της Συρίας, του Ισραήλ και της Βόρεια Αφρικής, είναι πολύ πιθανόν να κρύβει στον βυθό της τεράστια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, προκειμένου να εκτιμηθεί η σημασία της οριοθέτησης της ΑΟΖ.  

Συμπερασματικά, με τη νέα