Πέθανε η χαράκτρια Ζιζή Μακρή

Έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 90 ετών, η χαράκτρια Ζιζή Μακρή, διακεκριμένη καλλιτέχνιδα τόσο στη χαρακτική, όσο και στο ψηφιδωτό και στην τέχνη της ταπισερί.

Η γαλλοσερβικής καταγωγής Ζιζή Μακρή, γεννήθηκε το 1924 στο Βελιγράδι. Την περίοδο 1946- 1950 σπούδασε χαρακτική στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού, με δάσκαλο τον μεγάλο χαράκτη Δημήτρη Γαλάνη. Στο Παρίσι γνώρισε τον μετέπειτα σύζυγό της, Έλληνα γλύπτη, Μέμο Μακρή. Το 1951 το ζεύγος απελάθηκε από τη Γαλλία λόγω πολιτικών

πεποιθήσεων και εγκαταστάθηκαν στη Βουδαπέστη, όπου οργάνωσαν την καλλιτεχνική και κοινωνική τους δράση μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970.

Με βάση τη Βουδαπέστη πραγματοποίησε πολλά ταξίδια που τροφοδότησαν πλούσια το εικαστικό της σύμπαν- Κίνα (1956), Ρωσία (1962), Κούβα (1963), Αζερμπαϊτζάν-Γεωργία-Αρμενία (1964-1966).

Το 1960 ήρθε στην Ελλάδα ως μέλος μυστικής αποστολής, συνελήφθη και φυλακίστηκε στις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ για έναν χρόνο, με την κατηγορία φυγάδευσης παράνομου στελέχους του Κομμουνιστικού Κόμματος. Τα χρόνια του εγκλεισμού της ως πολιτική κρατούμενη, φιλοτέχνησε τη σειρά των ξυλογραφιών της Φυλακής (1961- 63), τα οποία εκτέθηκαν το 1964 στον "Ζυγό". Αυτή ήταν η πρώτη φορά που το ελληνικό κοινό ήρθε σε επαφή με το έργο της Ζιζή Μακρή, και δύο δεκαετίες αργότερα, το 1982, παρουσιάστηκαν στη γκαλερί «Νέες Μορφές» οι ξυλογραφίες από την Κίνα μαζί με άλλα έργα της.

Όταν η ενότητα των έργων της από την Κίνα, είχαν εκτεθεί για πρώτη φορά το 1958 στη Βουδαπέστη, και το 1963 στην Πόλη του Μεξικού, υπήρξε θερμή κριτική για αυτή την ιδιαίτερα γοητευτική σειρά, όπου αποτυπώνονται όχι μόνο τα εντυπωσιακά τοπία και τα γοητευτικά χρώματα της χώρας, αλλά και η δεξιοτεχνία της Μακρή στον χειρισμό του υλικού και ο ιδιαίτερος ρεαλισμός που τη διακρίνει.

Επίσης, σταθμός στην καλλιτεχνική της πορεία ήταν η εικονογράφηση των ποιημάτων του Πωλ Ελυάρ, η σειρά των ξυλογραφιών με θέμα το βιομηχανικό τοπίο του Τσέπελ της Ουγγαρίας (1958-1960), η εικονογράφηση βιβλίων, μεταξύ των οποίων του Μπέρτολτ Μπρεχτ και του Γιάννη Ρίτσου.

Η Ζιζή Μακρή τιμήθηκε δύο φορές με το βραβείο Μούνκατσι (1959, 1963), καθώς και με το βραβείο του εξαίρετου καλλιτέχνη (1984), την ανώτατη διάκριση για τις εικαστικές τέχνες της Ουγγαρίας. Βραβεύτηκε σε παγκόσμιους διαγωνισμούς, στο Βερολίνο το 1953, στη Βαρσοβία το 1955, στη Μόσχα το 1957, στη Γενεύη το 1963.

Έχει πραγματοποιήσει πολλές ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε ομαδικές σε διάφορα μέρη του κόσμου, όπως στην Αβάνα, στην Ουάσιγκτον το 1986, στη Λευκωσία το 1990. Στην Ελλάδα, πριν τέσσερα χρόνια, το Μουσείο Μπενάκη είχε αποτίσει φόρο τιμής στο έργο της χαράκτριας, ενώ η τελευταία της έκθεση, πραγματοποιήθηκε την περασμένη άνοιξη, στην γκαλερί Άστρα.

«Η σπουδαία χαράκτρια και αγωνίστρια Ζιζή Μακρή έφυγε χτες από κοντά μας, οι πολύτιμες όμως παρακαταθήκες της στην ιστορία της τέχνης και των αγώνων του λαού μας για την κοινωνική του απελευθέρωση μένουν αθάνατες», αναφέρει το ΚΚΕ με ανακοίνωσή του στην οποία εκφράζει τα βαθιά συλλυπητήριά του στην οικογένεια της.

Στο πλούσιο καλλιτεχνικό έργο της «πρωταγωνιστούν ο μόχθος και οι αγώνες των λαϊκών ανθρώπων για δίκιο και ευτυχία, η ενότητα του ανθρώπου με τη φύση, αλλά και οι πάμπολλες εμπειρίες από τα ταξίδια της, κυρίως στην Ελλάδα και τις διάφορες σοσιαλιστικές χώρες», αναφέρεται στην ανακοίνωση και σημειώνεται πως «ως το τέλος της ζωής της στάθηκε ακλόνητη στο πλευρό του ΚΚΕ».

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ