Επιτροπή Βιοηθικής για πλαστικές

Πρώτη φορά στη χώρα μας η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής ασχολήθηκε με τη λεγόμενη «βελτίωση» του ανθρώπινου οργανισμού και εξέδωσε την πρώτη Γνώμη που αφορά στη βελτίωση των φυσικών χαρακτηριστικών και των ικανοτήτων του ανθρώπου. Πρόκειται για ένα θέμα που συνεχώς ανεβαίνει στη διεθνή επιστημονική «ατζέντα» και γύρω από το οποίο υπάρχουν πολλές αντικρουόμενες απόψεις.

Η βελτίωση (enhancement) περιλαμβάνει γενικότερα τις κάθε είδους ιατρικές επεμβάσεις στον υγιή οργανισμό, που αποβλέπουν στην διαμόρφωση επιθυμητών

φυσικών, ψυχικών ή διανοητικών χαρακτηριστικών. Σ' αυτήν εντάσσονται, ειδικότερα, οι περιπτώσεις των πλαστικών επεμβάσεων (χειρουργικών ή μη) και της βελτίωσης των σωματικών ικανοτήτων.

Η ελληνική Επιτροπή Βιοηθικής κρίνει ότι, κατ' αρχήν, η αυτονομία του προσώπου δικαιολογεί την ελεύθερη διαμόρφωση των εξωτερικών χαρακτηριστικών του ανθρώπου μέσω πλαστικών επεμβάσεων. Επισημαίνει, όμως, ότι ο ιατρός έχει αυξημένη ευθύνη να ενημερώνει πλήρως τον ενδιαφερόμενο σχετικά με το προσδοκώμενο αποτέλεσμα και ιδίως για τις πιθανές παρενέργειες στην υγεία του.

Ακόμα, καλεί τον γιατρό να εξετάζει το ενδεχόμενο ψυχολογικής ή ψυχιατρικής διαταραχής του ενδιαφερομένου και να παραπέμπει ενδεχομένως τον τελευταίο σε ψυχολογική ή ψυχιατρική εκτίμηση. Τέλος, η Επιτροπή επισημαίνει την έλλειψη ιδιαίτερου κώδικα δεοντολογίας για τις πλαστικές επεμβάσεις και συνιστά την εκπόνηση ενός τέτοιου κώδικα.

Όσον αφορά τη βελτίωση των σωματικών ικανοτήτων, η Επιτροπή θεωρεί ότι, στο πλαίσιο του γενικού δικαιώματος ανάπτυξης της προσωπικότητας, η βελτίωση των σωματικών ικανοτήτων συνιστά, κατ' αρχήν, θεμιτή επιλογή. Επισημαίνει, όμως, ότι η επιλογή αυτή υπόκειται σε περιορισμούς, οι οποίοι συνδέονται τόσο με το ίδιο το πρόσωπο όσο και με τρίτους.

Η βελτίωση σωματικών ικανοτήτων αφορά συνήθως τη φυσική δύναμη, την ταχύτητα, την ευκινησία, την αντοχή, την ακρίβεια και τον συντονισμό των κινήσεων, καθώς και την επιδεξιότητα. Η τεχνητή βελτίωση επιτυγχάνεται κυρίως με τη χορήγηση φαρμακευτικών ουσιών, σε συνδυασμό με τη φυσική άσκηση.

Όπως υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής ομότιμος καθηγητής Ιωάννης Παπαδημητρίου, η προστασία της υγείας του προσώπου από ενδεχομένως βλαπτικά σκευάσματα είναι επιβεβλημένη.

Η Γνώμη της Επιτροπής (εισηγητές της οποίας ήσαν οι επιστημονικοί συνεργάτες της Βασιλική Μολλάκη και Τάκης Βιδάλης) τονίζει τη σημασία του αυστηρού ελέγχου από τις αρμόδιες αρχές των προϊόντων σωματικής βελτίωσης και ιδίως τη σημασία της πλήρους και ακριβούς πληροφόρησης των καταναλωτών για τις ενδεχόμενες ανεπιθύμητες παρενέργειες όσων από αυτά δεν απαιτούν συνταγογράφηση. Για σκευάσματα που χορηγούνται ύστερα από προτροπή αθλητιάτρων, προπονητών κ.λπ., τη σχετική ηθική και νομική ευθύνη αναλαμβάνει πρωταρχικά εκείνος που συνιστά τη χρήση.

Στην περίπτωση της βελτίωσης ικανοτήτων μέσω του ντόπινγκ για τη συμμετοχή σε αθλητικούς αγώνες, η Επιτροπή επισημαίνει την ανάγκη ενίσχυσης του Εθνικού Συμβουλίου Καταπολέμησης του Ντόπινγκ (ΕΣΚΑΝ). Κρίνει, επίσης, ότι η ενίσχυση της ιατρικής συνδρομής των αθλητών θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για την προσφυγή σε ντόπινγκ και επισημαίνει τη σημασία της υπεύθυνης δημοσιοποίησης των αποτελεσμάτων ελέγχων, ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος στιγματισμού του αθλητισμού.

Για τη μελέτη του θέματος, η Επιτροπή προέβη σε σχετικές ακροάσεις του ομότιμου καθηγητή Ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και επίτιμου προέδρου της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρίας Γ. Χριστοδούλου, του προέδρου της Ελληνικής Εταιρίας Πλαστικής, Επανορθωτικής και Αισθητικής Χειρουργικής Α. Μανδρέκα, του καθηγητού Γυναικολογίας και διευθυντού της Β΄ Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής στο «Αρεταίειο» Νοσοκομείο της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γ. Κρεατσά, του αναπληρωτή καθηγητή Παθολογίας - Αιματολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Γ. Βασιλόπουλου και της αναπληρώτριας καθηγήτριας Ιατροδικαστικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και προέδρου του Εθνικού Συμβουλίου Καταπολέμησης του Ντόπινγκ Χ. Σπηλιοπούλου.

Πηγή: ΑΜΠΕ