Τουσκ: Η Σένγκεν κινδυνεύει με κατάρρευση

Η ΕΕ και οι Αφρικανοί ηγέτες συμφώνησαν σχετικά με τις δράσεις για την αναχαίτιση της ροής των προσφύγων, ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες επιβάλλουν ελέγχους στα σύνορα.

Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ προειδοποίησε την Πέμπτη ότι η συμφωνία της Σένγκεν που εγγυάται τις μετακινήσεις χωρίς διαβατήριο είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης, εκτός και αν γίνουν περισσότερα για να σταματήσει η ροή των προσφύγων που εισέρχονται στην ΕΕ. «Η διάσωση της Σένγκεν είναι ένας αγώνας δρόμου ενάντια στο χρόνο και είμαστε αποφασισμένοι να κερδίσουμε

αυτή τη μάχη» δήλωσε ο Τουσκ στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση Ευρωπαίων και Αφρικανών ηγετών σχετικά με το θέμα της μετανάστευσης. «Πρέπει να βιαστούμε, αλλά χωρίς πανικό».

Η δήλωση Τουσκ ήρθε μετά την απόφαση πολλών χωρών να λάβουν δραστικά μέτρα για τον έλεγχο της ροής των αιτούντων άσυλο που περνούν τα σύνορα τους, ενώ Ευρωπαίοι και Αφρικανοί ηγέτες δεσμεύτηκαν να συνεργαστούν για να δράσουν στην πηγή του προβλήματος. Οι ηγέτες συμφώνησαν σε ένα ευρωπαϊκό σχέδιο της Επιτροπής, να δαπανήσει μέχρι και 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ για να προσπαθήσει να κρατήσει τους πρόσφυγες στην Αφρική, αντιμετωπίζοντας τις «βασικές αιτίες» της μετανάστευσης. Η συμφωνία για το νέο «Ταμείο Αρωγής Έκτακτης Ανάγκης για την Αφρική» επετεύχθη την Πέμπτη, στο πλαίσιο της διήμερης συνόδου κορυφής των ευρωπαίων και των αφρικανών ηγετών, μια συνάντηση που έληξε με μία συμφωνία σε αρκετά άλλα μέτρα που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης. Τις συνομιλίες ακολούθησε το απόγευμα της Πέμπτης μία άτυπη σύνοδος των ηγετών της ΕΕ, επίσης στη Βαλέτα, όπου θα συζητήσουν το πώς θα επιταχυνθεί η υλοποίηση των σχεδίων που έχει συμφωνήσει η Ένωση στις πέντε συνόδους κορυφής που έγιναν φέτος για την αντιμετώπιση της μετανάστευσης.

Ενώ οι ηγέτες συνομιλούσαν, η Σουηδία ανακοίνωσε ότι θα επαναφέρει τους συνοριακούς ελέγχους, λέγοντας ότι δεν μπορούσε να «εγγυηθεί πλέον προστασία» για τους πρόσφυγες που έφτασαν σε έναν αριθμό ρεκόρ. Και η Σλοβενία ανακοίνωσε ότι θα χτίσει έναν φράχτη για να ελέγχει τη ροή των ανθρώπων στα σύνορά της. Μια ημέρα πριν οι στρατιώτες της Σλοβενίας αποκαλύψουν τα συρματοπλέγματα, η υπηρεσία ελέγχου των συνόρων της ΕΕ, η Frontex, ανακοίνωσε ότι ο αριθμός των παράνομων διελεύσεων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ μέχρι στιγμής φέτος ανέρχεται στα επίπεδα ρεκόρ των 1,2 εκατ.

Ανακοινώνοντας το νέο Ταμείο Αρωγής για την Αφρική, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ κάλεσε τις χώρες της ΕΕ να κάνουν ακόμη περισσότερα για την αντιμετώπιση της κρίσης της μετανάστευσης. «Για να είναι αξιόπιστο το Ταμείο και η αντίδρασή μας, θέλω να δω περισσότερα κράτη-μέλη να συμβάλλουν και να συμπορευθούν με τα 1,8 δις ευρώ που θα διαθέσει η ΕΕ», δήλωσε ο Γιούνκερ.

Το σχέδιο δράσης που συμφωνήθηκε από Ευρωπαίους και Αφρικανούς ηγέτες επικεντρώνεται σε πέντε σημεία:

-Την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της παράνομης μετανάστευσης και της αναγκαστικής εκτόπισης,

- Την εξέταση της νόμιμης μετανάστευσης και της κινητικότητας μέσω της προώθησης τακτικών καναλιών για τη μετανάστευση,

-Την ενίσχυση της προστασίας των προσφύγων και άλλων εκτοπισμένων ατόμων,

-Την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και της παράνομης διακίνησης μεταναστών,

-Την πρόοδο σχετικά με την ρυθμίσεις για τις επιστροφές και τις συμφωνίες επανεισδοχής.

Το τελευταίο σημείο ήταν το πιο αμφιλεγόμενο για πολλά αφρικανικά κράτη, καθώς ήθελαν δεσμεύσεις για τη νόμιμη μετανάστευση από την Ευρώπη σε αντάλλαγμα για μια νέα προσέγγιση όσον αφορά την επιστροφή και την επανεισδοχή, δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ. Οι αφρικανικές χώρες αντιστάθηκαν στις αναγκαστικές επιστροφές μέχρι το τέλος της συνεδρίασης, είπε ο αξιωματούχος. Η διατύπωση του σχεδίου δράσης λέει ότι «έχουμε συμφωνήσει να δίνουμε προτεραιότητα στην εκούσια επιστροφή».

«Δεν θα μπορούσε να δίνουμε σημασία μόνο στην εκούσια επιστροφή, αλλιώς δεν θα είχαμε κανένα κίνητρο για να τη χρησιμοποιούμε σε εκείνους που δεν θέλουν να επιστρέψουν», είπε ένας άλλος αξιωματούχος της ΕΕ.

«Η διατύπωση είναι μια νίκη για εμάς», είπε ένας Αφρικανός διπλωμάτης. «Στο τέλος οι Ευρωπαίοι δεν πήραν τις αναγκαστικές επιστροφές που ζητούσαν». Οι επιστροφές ήταν μεταξύ των σημαντικότερων σημείων τριβής στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Κάθε χρόνο, μεταξύ 400.000 και 500.000 ξένοι υπήκοοι διατάσσονται να φύγουν από την ΕΕ, επειδή έχουν εισέλθει ή διαμένουν παράνομα. Ωστόσο, μόνο το 40 τοις εκατό από αυτούς στέλνονται πίσω στη χώρα καταγωγής τους ή στη χώρα από την οποία ταξίδευαν προς την ΕΕ, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η τελική δήλωση της συνόδου κορυφής περιλαμβάνει επίσης μια δήλωση που προέκυψε από το άλλο αφρικανικό αίτημα, σχετικά με τη νόμιμη μετανάστευση. Η δήλωση αναφέρει ότι «αναγνωρίζουμε ότι πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για την προώθηση της νόμιμης μετανάστευσης και τις δυνατότητες κινητικότητας, μεταξύ άλλων και σε διμερές επίπεδο».

Ένα άλλο από τα σημεία του σχεδίου δράσης προβλέπει ότι οι αξιωματούχοι που είναι υπεύθυνοι για τη μετανάστευση από τις αφρικανικές χώρες θα ταξιδεύουν στην Ευρώπη για τον εντοπισμό των παράνομων μεταναστών, οι οποίοι θα μπορούσαν να επιστραφούν. «Τέτοιου είδους αποστολές αναγνώρισης θα πραγματοποιηθούν κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016, με τουλάχιστον 10 αφρικανικές χώρες», αναφέρει το έγγραφο. Οι συζητήσεις ήταν θετικές και κάλυψαν ένα ευρύ πεδίο, επικεντρώθηκαν στην τρομοκρατία, την υπερθέρμανση του πλανήτη, την κινητικότητα και τα συμφέροντα της ΕΕ στην Αφρική, δήλωσε ένας αξιωματούχος.

Μόλις έληξε η συνάντηση με τους αφρικανούς ηγέτες, οι ηγέτες της ΕΕ ξεκίνησαν την ξεχωριστή άτυπη Σύνοδο Κορυφή τους. Ωστόσο, οι πρωθυπουργοί του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιρλανδίας, της Πολωνίας και της Πορτογαλίας δεν θα παραστούν λόγω των προηγούμενων δεσμεύσεων ή των πολιτικών συγκρούσεων που σχετίζονται με τις πρόσφατες εκλογές.

Ένας από τους στόχους της συνάντησης είναι να επιταχύνουν τα μέτρα για τη μετανάστευση που έχουν συμφωνηθεί μέχρι τώρα. Οι ηγέτες αναμένεται να ενημερωθούν για τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με τις συνομιλίες της ΕΕ με την Τουρκία, καθώς και για την εφαρμογή των σημείων ελέγχου στην Ιταλία και την Ελλάδα και για τα κέντρα επεξεργασίας που θα δημιουργηθούν κατά μήκος της διαδρομής των Δυτικών Βαλκανίων που αποφάσισαν κατά τη συνεδρίαση των υπουργών Εσωτερικών την περασμένη Δευτέρα . Αναμένεται επίσης να συζητηθούν οι τελευταίες εξελίξεις στη Σλοβενία και στη Σουηδία, δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ.

Αξιωματούχοι της ΕΕ συμφωνούν ότι η σουηδική απόφαση για την επαναφορά του ελέγχου των συνόρων είναι μια ώθηση για να επιταχυνθεί η έγκριση ενός μόνιμου συστήματος μετεγκατάστασης, όπως προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Κατά την τελευταία συνεδρίαση των υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ, η Γερμανία ζήτησε να περιληφθεί το αίτημα για να επισπεύσουν την έγκριση της, αλλά το αίτημα αυτό εγκαταλείφθηκε λόγω της αντίθεσης των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, ανέφερε πηγή της ΕΕ.

«Το πρόγραμμα μετεγκατάστασης, όπως το ξέρουμε, δεν έχει νόημα πια, αφού μεταφέρει πρόσφυγες από την Ιταλία και την Ελλάδα, καθώς η πίεση είναι τώρα κυρίως σε άλλες χώρες όπως η Γερμανία και η Σουηδία» πρόσθεσε η πηγή. Η κλίμακα του προβλήματος είναι τόσο μεγάλη, που οι αρχές της ΕΕ πρέπει να εξετάσουν και περίπου 780.000 εκκρεμείς αιτήσεις προσφύγων. «Με την τρέχουσα χωρητικότητα, εάν η ροή σταματούσε σήμερα θα χρειαστεί ένας χρόνος για επεξεργαστούν την καθυστέρηση», δήλωσε ο αξιωματούχος της EASO, του γραφείου στη Μάλτα για την υποστήριξη για άσυλο στην Ευρώπη.

politico.eu

Διαβάστε περισσότερα