Το τεστ του Ερντογάν στις Βρυξέλλες

O πρωθυπουργός της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετέφερε τα αμφιλεγόμενα σχέδιά του για τη δημιουργία πιο σταθερού πολιτικού ελέγχου της δικαστικής εξουσίας της χώρας στις Βρυξέλλες την Τρίτη και απέφυγε την αναμέτρηση με την ΕΕ, παρά τις εκφράσεις ανησυχίας από τους οικοδεσπότες του. Η ένωση, με την οποία η Τουρκία διαπραγματεύεται πολύ καιρό την ένταξη από την οποία εξαρτώνται οι επενδύσεις, το εμπόριο και η χρηματοδότησή της, έχει εκφράσει ανησυχία σχετικά με τα σχέδια

του Ερντογάν να δώσει στο υπουργείο δικαιοσύνης αυξημένες εξουσίες πάνω στους δικαστές και τους εισαγγελείς, μέσα σε μια συνεχιζόμενη πολιτική διαμάχη στο εσωτερικό της χώρας.

«Είναι σημαντικό να μην υπαναχωρήσει στα επιτεύγματά της και να εξασφαλίσει ότι η δικαστική εξουσία είναι σε θέση να λειτουργήσει χωρίς διακρίσεις και προκαταλήψεις με διαφανή και αμερόληπτο τρόπο» δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι, σε συνέντευξη Τύπου μετά από τη συνάντηση με τον Ερντογάν.
Αλλά ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο ακούστηκε πιο θετικός. «Είμαι πεπεισμένος ότι η τουρκική κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει γρήγορα τα ζητήματα που θέσαμε», είπε.

Ο Τσενγκίζ Ακτάρ του think-tank της Κωνσταντινούπολης Policy Centre είπε ότι οι δεσμοί της Τουρκίας με την ΕΕ θα δεχθούν μεγαλύτερη πίεση λόγω της πρότασης που περιέγραψε ως ριζικά αντίθετη με το διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων μεταξύ εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας στην Τουρκία. «Δόξα τω Θεώ δεν είχαμε μια μεγάλη κρίση σήμερα» σχολίασε ο Ακτάρ για τις συναντήσεις των Βρυξελλών. «Αλλά τίποτα δεν έχει λυθεί».

Η επίσκεψη του Ερντογάν στην πρωτεύουσα της ΕΕ – η πρώτη εδώ και μισή δεκαετία – αποφασίστηκε στα τέλη του περασμένου έτους, όταν οι δεσμοί του με το μπλοκ φάνηκε να βελτιώνονται. Η Άγκυρα είχε ξαναρχίσει συνομιλίες ένταξης μετά από μια διακοπή πάνω από τρία χρόνια. Οι δύο πλευρές υπέγραψαν μια συμφωνία που προβλέπει η Τουρκία να δέχεται πίσω τους παράνομους μετανάστες από τρίτες χώρες και ξεκίνησε συνομιλίες για απελευθέρωση της βίζα.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Ερντογάν εξέφρασε κάποια απογοήτευση για τον αργό ρυθμό των ενταξιακών συνομιλιών, λέγοντας: «Η ΕΕ μας έχει κάνει να περιμένουμε στο κατώφλι εδώ και 51 χρόνια. Αν έχουμε ένα αποτέλεσμα, θα συνεχίσουμε σε αυτό το μονοπάτι. Αλλά αν δεν υπάρχει ένα καλό αποτέλεσμα, θα μπορούσαμε να καταλήξουμε να στραφούμε προς άλλη κατεύθυνση».

Καθώς η Τουρκία εξαρτάται σημαντικά από βραχυπρόθεσμες ροές κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση των 60 δις δολαρίων του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών της, η χώρα είναι έτοιμη να αυξήσει τις άμεσες ξένες επενδύσεις από τις οποίες η ΕΕ παρέχει παραδοσιακά το 70 τοις εκατό ή και περισσότερο.

Ωστόσο, οι σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ έχουν παγώσει όχι μόνο εξαιτίας των σχεδίων της Άγκυρας για το δικαστικό σώμα, αλλά και εξαιτίας των προτεινόμενων νέων περιορισμών όσον αφορά την πρόσβαση στο Διαδίκτυο και της απομάκρυνσης χιλιάδων αστυνομικών από τις θέσεις τους στον απόηχο της έρευνα για τη διαφθορά. Ο Ερντογάν είχε δηλώσει ότι όλα υποκινούνται από ένα «παράλληλο κράτος» από τους οπαδούς του Φετουλάχ Γκιουλέν, ιμάμη και πρώην κυβερνητικού συμμάχου, οι οποίοι έχουν μια ιδιαίτερα ισχυρή παρουσία στην αστυνομία της χώρας, την υπηρεσία δίωξης και το δικαστικό σώμα.

Στη συνάντηση στις Βρυξέλλες, ο Ερντογάν είπε στον Ρομάπι και τον Μπαρόζο ότι η Άγκυρα έχει δεσμευτεί να διαχωρίσει πλήρως την κυβέρνηση και τις δικαστικές αρχές, αλλά προειδοποίησε ότι, στην περίπτωση της Τουρκίας, οι δικαστές είχαν υπερβεί τις αρμοδιότητές τους. «Το δικαστικό σύστημα δεν θα πρέπει να υπερβαίνεις τις καθορισμένες αποστολές και εντολές του», είπε.

Οι ηγέτες της ΕΕ επέμεναν ότι είχαν δεσμευθεί να συνεχίσουν την 27χρονη διαδικασία προσχώρησης. «Η ΕΕ πρέπει να παραμείνει ο ακρογωνιαίος λίθος για τις μεταρρυθμίσεις στην Τουρκία» είπε ο Ρομπάι. Ο Μπαρόζο πρόσθεσε ότι είχε εποικοδομητικές συνομιλίες με τον Ερντογάν για τη διανομή των προμηθειών φυσικού αερίου της ΕΕ μέσω της Τουρκίας, ενώ ο Ερντογάν είπε ότι ελπίζει οι συνομιλίες για ένταξη να αναζωπυρωθούν.

«Πρέπει να προχωρήσουμε γρήγορα», δήλωσε. Σε μια ένδειξη της τρέχουσας εστίασής του στην Ευρώπη, ο Ερντογάν αναμένεται να δεχθεί την επόμενη εβδομάδα τον πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ και σχεδιάζει να επισκεφθεί τη Γερμανία τον επόμενο μήνα.

Εν τω μεταξύ, η Επίτροπος της ΕΕ για την ψηφιακή ατζέντα Νίλι Κρόες εξέφρασε τις ανησυχίες της. «Τελευταία φορά που συνάντησα υπουργό του Ερντογάν, δεσμεύθηκε στο ελεύθερο και ανοικτό Διαδίκτυο. Ώρα να τηρήσει την υπόσχεση» έγραψε στο Tweeter.

ft.com