Το ριψοκίνδυνο στοίχημα του Ερντογάν στην Αφρίν

Η κουρδική βεντέτα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έλαβε μια δραματική νέα τροπή με τη διασυνοριακή χερσαία επίθεση στον θύλακα της Αφρίν, στη βορειοδυτική Συρία. Αψηφώντας τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ, ο ισχυρός πρόεδρος της Τουρκίας στοιχηματίζει σε μια αποφασιστική νίκη επί των δυνάμεων των Κούρδων της Συρίας.Αλλά το επικίνδυνο του στοίχημα θα μπορούσε γρήγορα να γυρίσει μπούμερανγκ. Η αρχική εισβολή από τα τουρκικά στρατεύματα και τους συμμάχους του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (FSA) την Κυριακή, της οποίας προηγήθηκαν αεροπορικές επιθέσεις και βομβαρδισμοί, φάνηκε προσωρινή και περιορισμένη.Η συριακή κουρδική ένοπλη ομάδα Λαϊκές Μονάδες Προστασίας (YPG), που λέγεται ότι αριθμούν 10.000 μαχητές στην Αφρίν, δεν παραχωρούν τίποτα.Έχουν οχυρωθεί και υπερασπίζονται την Ρογιάβα - την περίφημη κουρδική πατρίδα.

Το 2011, μετά τον ξέσπασμα του πολέμου στη Συρία, ο Ερντογάν υιοθέτησε το στόχο της Δύσης να διώξει τον Άσαντ. Όταν το Ισλαμικό Κράτος αναδείχθηκε στη Συρία και το Ιράκ, το μέλος του ΝΑΤΟ έκανε προτεραιότητα σαφώς την ήττα του.Ωστόσο, από το 2015, όταν χάλασε η εκεχειρία με τους αγωνιστές του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK), η κουρδική "τρομοκρατική απειλή" που προέρχεται από τη Συρία και το Ιράκ έχει γίνει η μεγάλη εμμονή του Ερντογάν.

Ο Ερντογάν χρησιμοποίησε μια αποτυχημένη απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος το 2016 για να δικαιολογήσει την καταστολή των φιλοκουρδικών πολιτικών κομμάτων, των οποίων οι εκλεγμένοι ηγέτες παραμένουν στη φυλακή.Έκλεισε επίσης μια de facto συμφωνία με τους συμμάχους του Άσαντ, τη Ρωσία και το Ιράν, αποδεχόμενος την ατζέντα της Συρίας.Σε αντάλλαγμα, συμφώνησαν στην πρώτη μεγάλη εισβολή του Ερντογάν στη Συρία το 2016.

Για τον Ερντογάν και τους ομοϊδεάτες του εθνικιστές, η ιδέα μιας αυτόνομης ή ανεξάρτητης κουρδικής οντότητας που εκτείνεται από το βόρειο Ιράκ στην επαρχία Χατάι της Τουρκίας στα δυτικά, και ενδεχομένως περικλείει τμήματα της νοτιοανατολικής Τουρκίας, είναι ένας υπαρξιακός εφιάλτης.Η πρόληψη του έχει υποβαθμίσει άλλα ζητήματα.Τώρα ο πρόεδρος ρισκάρει ξανά.

Το μεγάλο πρόβλημα του Ερντογάν, η παράπλευρη κουρδική αντίσταση, είναι ότι κανένας από τους μεγάλους παίκτες δεν τον υποστηρίζει.Ήταν υποχρεωμένος να αποστείλει αξιωματούχους στη Μόσχα την περασμένη εβδομάδα για να επιτύχει τη συμφωνία της Ρωσίας.Παρόλα αυτά, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών εξέφρασε σοβαρή ανησυχία την Κυριακή.

Η Ρωσία έχει αποσύρει τις χερσαίες δυνάμεις της για να αποτρέψει τυχαίες συγκρούσεις.Αλλά εξακολουθεί να ελέγχει τον εναέριο χώρο πάνω από την Αφρίν και μπορεί να εισέλθει ανά πάσα στιγμή.Ο Άσαντ είναι εξοργισμένος με τον Ερντογάν και, επίσης, πιθανότατα, το ίδιο να είναι και οι "μαριονέτες" του στο Ιράν.Η Δαμασκός απείλησε να απαντήσει στρατιωτικά - ειδικά εάν ο Ερντογάν επιδιώξει την απειλή του να προχωρήσει ανατολικά προς την Μπανπίτζ, ένα άλλο κουρδικό φρούριο.

Και οι τρεις -το Ιράν, ο Άσαντ και η Ρωσία- θα προτιμούσαν οι Κούρδοι να ελέγχουν τα τμήματα της βόρειας Συρίας παρά τοISIS, παρόμοιες ομάδες Σαλαφιστών ή αντάρτες που υποστηρίζουν οι ΗΠΑ, όπως η FSA.Εν τω μεταξύ, προωθούν τα δικά τους αυτοεξυπηρετούμενα σχέδια για τη μεταπολεμική διευθέτηση.Η συμπεριφορά του Ερντογάν θα μπορούσε να το θέσει αυτό σε κίνδυνο.

Ο Ερντογάν έρχεται επίσης σε αντίθεση με τη διοίκηση του Τραμπ, και όχι για πρώτη φορά.Υπάρχουν μακρόχρονες εντάσεις σχετικά με την αντίληψη περί αναποφασιστικότητας της Τουρκίας απέναντι στοISIS, τη χρησιμοποίηση τουρκικών αεροπορικών βάσεων από το ΝΑΤΟ, τη βίζα για τους Τούρκους πολίτες και τους ισχυρισμούς του Ερντογάν ότι το πραξικόπημα του 2016 υποκινήθηκε από έναν εξόριστο στις ΗΠΑ κληρικό.

Η άρνηση των ΗΠΑ να δώσουν τέλος στην στήριξή τους στο YPG, το οποίο θεωρεί αποτελεσματικό σύμμαχο κατά του Isis και ενάντια στην επόμενη μεγάλη απειλή, μια αναζωπύρωση της Αλ Κάιντα, έχει οδηγήσει τις σχέσεις σε σημείο ρήξης. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ρεξ Τίλερσον, χειροτέρεψε την κατάσταση την περασμένη εβδομάδα με μια ανοικτή δέσμευση να διατηρήσει ή να αυξήσει την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στις περιοχές της Συρίας που κρατούνται από Κούρδους.

Το σχέδιο των ΗΠΑ για την εκπαίδευση μιας συνοριακής δύναμης 30.000 ατόμων η οποία περιλαμβάνει τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, που είναι υπό την ηγεσία των Κούρδων, έναν αντίπαλο της FSA, φαίνεται να έχει φτάσει στα όρια έναν ήδη έξαλλο Ερντογάν. Ο Τίλερσον ισχυρίστηκε αργότερα ότι οι προθέσεις της Ουάσινγκτον έχουν παρερμηνευτεί, και το Πεντάγωνο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έκανε συμβιβαστικές προσπάθειες την Κυριακή.

Αλλά ο Ερντογάν είναι ανυποχώρητος.Δικαίως ή λανθασμένα, βλέπει τη βόρεια Συρία ως την σημαντικότερη πρόκληση για την ασφάλεια της Τουρκίας.Εμφανίζεται επίσης, για άλλη μια φορά, να παίζει το χαρτί της "Κουρδικής τρομοκρατίας " στο εσωτερικό. Ο ηγέτης της Τουρκίας είναι πλέον σχεδόν απολύτως απομονωμένος σε διεθνές επίπεδο - αλλά φαίνεται ότι δεν τον νοιάζει.

theguardian.com

Διαβάστε περισσότερα