Πόσο πετρέλαιο και φυσικό αέριο «περιμένουν» στην Αρκτική;

Προ ημερών, η Δανία ζήτησε από τον ΟΗΕ την κυριότητα μιας έκτασης 900.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων (20 φορές μεγαλύτερη από την ίδια τη σκανδιναβική χώρα) στον Βόρειο Πόλο. Η μοίρα της Αρκτικής θα χρειαστεί πολλά χρόνια για να κριθεί, αλλά ήδη το ενδιαφέρον είναι έντονο. Η Ρωσία σχεδιάζει το επόμενο έτος να ανανεώσει το αίτημά της για μια τεράστια ζώνη της περιοχής, ως έναν τρόπο για να εξασφαλίσει τα δικαιώματα για δισεκατομμύρια τόνους πετρελαίου

Ο λόγος είναι απλός: η υπερθέρμανση του πλανήτη λιώνει τους πολικούς πάγους και νέες δυνατότητες προκύπτουν από τις ταχείες θαλάσσιες οδούς ανατολής-δύσης και τους ενεργειακούς πόρους. Η Αρκτική κατέχει το 13 τοις εκατό του μη ανακαλυφθέντος πετρελαίου στον κόσμο και το 30 τοις εκατό του ανεξερεύνητου φυσικού αερίου-το 84 τοις εκατό των οποίων είναι offshore, σύμφωνα με μια έκθεση του 2008 από το αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο.

Όπως η Ρωσία και ο Καναδάς, η Δανία εξετάζει το μακροπρόθεσμο οικονομικό δυναμικό του Βόρειου Πόλου, που είναι στη μέση του Αρκτικού Ωκεανού και βρίσκεται επί μήνες σε σχεδόν απόλυτο σκοτάδι. Τη Δευτέρα, η χώρα κατέθεσε την επιστημονική της πρόταση στα Ηνωμένα Έθνη, υποστηρίζοντας ότι η περιοχή είναι συνδεδεμένη με την υφαλοκρηπίδα της Γροιλανδίας, μιας αυτόνομης περιοχής της Δανίας. Ως εκ τούτου, διεκδικεί τους πόρους που μπορεί να βρίσκονται από κάτω. Παρ 'όλο το ενδιαφέρον, «γνωρίζουμε πολύ λίγα σχετικά με τη διαθεσιμότητα» των πόρων της Αρκτικής, λέει ο Rob Huebert, ειδικός στο Πανεπιστήμιο του Κάλγκαρι. Το δύσκολο κλίμα της περιοχής έχει καταστήσει δύσκολες τις μετρήσεις. Καθώς η θερμοκρασία ανεβαίνει, οι έρευνες μπορεί να γίνουν ευκολότερες.

Η ανάπτυξη της περιοχής του Βόρειου Πόλου θα μπορούσε να είναι μια πρόκληση εξαιτίας του κρύου, της μεγάλης απόστασης και της έλλειψης γης. Όταν οι τιμές της ενέργειας ήταν υψηλότερες, η Shell, η ExxonMobil και η ConocoPhillips απέκτησαν μισθώσεις για την ανάπτυξη του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στην Αρκτική. Ωστόσο, ορισμένες από τις εταιρείες αντιμετωπίζουν εμπόδια. Το 2012, η πλατφόρμα εξόρυξης της Shell, Kulluk, προσάραξε και έπρεπε να διασωθεί. Από τότε, ειδικά καθώς οι τιμές του πετρελαίου έχουν μειωθεί, αρκετές εταιρείες έχουν αναστείλει τα σχέδιά τους για γεωτρήσεις στην Αρκτική.

Το κόστος των έργων για το onshore πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στην Αρκτική Αλάσκα μπορεί να είναι 50 τοις εκατό έως 100 τοις εκατό υψηλότερο από εκείνο των παρόμοιων έργων στο Τέξας, σύμφωνα με μια έκθεση του 2012 από την αμερικανική Energy Information Administration, η οποία επικαλείται την ανάγκη για ειδικά σχεδιασμένο εξοπλισμό που θα αντέχει θερμοκρασίες υπό το μηδέν. Κάτι που καθιστά την εξόρυξη στην Αρκτική μια ιδιαίτερα αβέβαιη υπόθεση.

Διεκδικώντας τον Βόρειο Πόλο

Βάσει του διεθνούς δικαίου, καμία χώρα δεν κατέχει το Βόρειο Πόλο ή τον Αρκτικό Ωκεανό που τον περιβάλλει. Οι πέντε χώρες της Αρκτικής, ο Καναδάς, η Δανία (μέσω της Γροιλανδίας), η Νορβηγία, η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν δικαιώματα εξερεύνησης και πόρων σε περιοχές σε απόσταση 200 ναυτικών μιλίων από τις ακτές τους. Ωστόσο, μπορούν να επιδιώξουν να διευρύνουν το πεδίο τους.

Η Δανία έχει πολλούς λόγους για να διεκδικεί τον Βόρειο Πόλο. Η Γροιλανδία θεωρεί την ενέργεια και τους ορυκτούς πόρους ως έναν τρόπο για να αποκτήσει την ανεξαρτησία της, επειδή το «σύνολο της οικονομίας επιδοτείται τώρα από το κοινοβούλιο της Δανίας», λέει ο Charles Ebinger, ειδικός σε θέματα ενέργειας στο Ινστιτούτο Brookings. Αν η Γροιλανδία επιδιώξει την ανεξαρτησία της, σχολιάζει ο γεωγράφος του National Geographic Juan Valdes, η Δανία θα θέλει να ενισχύσει το οικονομικό μέλλον της επικράτειας και να εξασφαλίσει την διατήρηση ισχυρών δεσμών.

Επίσης, η Δανία αντιμετωπίζει μια προθεσμία. Το 2004, επικύρωσε τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία αποσκοπεί στην επίλυση αυτών των εδαφικών διεκδικήσεων. Οι υπογράφοντες έχουν δέκα χρόνια για να υποβάλουν μια επιστημονική υπόθεση για την επέκταση της υφαλοκρηπίδας πέραν των 200 ναυτικών μιλίων. Πριν από χρόνια, ο Καναδάς και η Ρωσία υπέβαλαν κάποια αρχικά αιτήματα. Και οι δύο αναμένεται να παρουσιάσουν τις τελικές απαιτήσεις τους.

Τίποτα δεν θα αποφασιστεί σύντομα. Δεδομένου ότι τα μέλη της ειδικής ομάδας είναι μερικής απασχόλησης και αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις, ο Huebert υποστηρίζει ότι το αίτημα της Δανίας θα χρειαστεί τουλάχιστον πέντε έτη. Επίσης, αν βρεθεί ότι οι χώρες έχουν έγκυρες αλλά αντικρουόμενες απαιτήσεις, θα πρέπει να διαπραγματευτούν μία λύση. «Περιμένω ότι αυτό θα πάρει κάποιο χρόνο», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Δανίας Martin Lidegaard στο Associated Press. «Μια απάντηση θα έρθει σε λίγες δεκαετίες».

Οι ΗΠΑ μπορεί να χάσουν εντελώς. Δεν έχουν ακόμη επικυρώσει τη σύμβαση και δεν μπορούν να υποβάλουν τα αιτήματά τους μέχρι να το κάνουν. Αυτή η αδράνεια δυνητικά κοστίζει πολλά στις ΗΠΑ, λέει ο Ebinger, προσθέτοντας ότι η χώρα θα μπορούσε να υποστηρίξει την υπόθεσή της για την ευρεία επέκταση των περιοχών της για αλιεία και εξόρυξη ορυκτών, καθώς και για γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ανεξάρτητα από τις διπλωματικές φλυαρίες, η περισσότερη ανάπτυξη της Αρκτικής έχει συμβεί μέχρι στιγμής στη Νορβηγία και τη Ρωσία. Οι δύο χώρες είχαν κοινά σχέδια στη νότιο Θάλασσα του Μπάρεντς, που έχουν διακοπεί εν μέρει από τις δυτικές οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία μετά την εισβολή στην Κριμαία.

«Εάν το πετρέλαιο παραμείνει στα 60 δολ. το βαρέλι, δεν αξίζει τον κόπο τους», λέει ο Huebert για τις εταιρείες που επιδιώκουν να κάνουν γεωτρήσεις στην Αρκτική. Ο Ebinger συμφωνεί, αλλά λέει πως οι εταιρείες δεν θέλουν να κάνουν κάτι βιαστικό. «Η βιομηχανία πετρελαίου θεωρεί αυτές τις κινήσεις πολύ μακροπρόθεσμες επενδύσεις» που πιθανόν δεν θα αρχίσουν πριν από τα τέλη του 2020. Όποιο και αν είναι το δέλεαρ της Αρκτικής, «υπάρχουν πολλά που δεν γνωρίζουμε», τονίζει, σημειώνοντας ότι δεν έχει γίνει καμία ευρεία διερεύνηση του δυναμικού του πετρελαίου και του φυσικού αερίου μετά την μελέτη του 2008 από τις ΗΠΑ. «Είναι αξιοσημείωτο το πόσο λίγο έχει χαρτογραφηθεί».

news.nationalgeographic.com

Διαβάστε περισσότερα