Πολωνία: Αντιδράσεις για τον νέο νόμο στη δικαιοσύνη

Δεκάδες χιλιάδες Πολωνοί διαδήλωσαν την Πέμπτη εναντίον ενός νέου νόμου που επιτρέπει στο κοινοβούλιο να διορίζει δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αψηφώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση που προειδοποιεί ότι η κίνηση υπονομεύει τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Το νομοσχέδιο, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το κυβερνών Κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS), ψηφίστηκε από την κάτω Βουλή μετά από θορυβώδη συζήτηση. Αυτό προκάλεσε μία από τις μεγαλύτερες διαμαρτυρίες από τότε που το PiS ήρθε στην εξουσία στα τέλη του 2015.

Η ψηφοφορία

ήρθε μια μέρα αφού η ΕΕ έδωσε στο μεγαλύτερο της πρώην κομμουνιστικό κράτος-μέλος μία εβδομάδα για να καταργήσει τις δικαστικές μεταρρυθμίσεις, που θεωρεί ότι θέτουν τα δικαστήρια υπό άμεσο κυβερνητικό έλεγχο. Εάν το εθνικιστικό PiS δεν υποχωρήσει, η κυβέρνηση θα μπορούσε να αντιμετωπίσει πρόστιμα και μάλιστα μια αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου, αν και άλλοι ευρωσκεπτικιστές της ΕΕ, και συγκεκριμένα η Ουγγαρία, πιθανόν αρνηθούν την αυστηρή τιμωρία.

Στο βέλτιστο σενάριο, η Πολωνία θα διαπιστώσει ότι η επιρροή της στις Βρυξέλλες επιδεινώνεται περαιτέρω, εντείνοντας την αυξανόμενη απογοήτευση μεταξύ των εταίρων της ΕΕ, που προέρχεται από τις έντονες διαμάχες σε θέματα όπως οι ποσοστώσεις των μεταναστών και περιβαλλοντικά θέματα. "Δεν θα τους επιτρέψουμε να καταπατούν τις ευρωπαϊκές αξίες", δήλωσε ο Βλάντισλαφ Κοζινιακ-Καμίτς, αρχηγός του Πολωνικού Λαϊκού Κόμματος (PSL), σε ένα πλήθος στη Βαρσοβία. "Δεν θα επιτρέψουμε στους εαυτούς μας να απομακρυνθούμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση".

Ένα πλήθος μπροστά από το Προεδρικό Μέγαρο, που κρατούσε σημαίες της Πολωνίας και της ΕΕ φώναζε: Ελεύθερη Πολωνία, Ευρωπαϊκή"! Πηγές κοντά στο Προεδρικό Μέγαρο δήλωσαν στο Reuters ότι ο Πρόεδρος Αντρέι Ντούντα ήταν σε διακοπές στη Βαλτική Θάλασσα. Το Δημαρχείο της Βαρσοβίας εκτίμησε το πλήθος σε περισσότερους από 50.000, ενώ η αστυνομία το έθεσε σε 14.000. Δεκάδες χιλιάδες ακόμα διαμαρτυρήθηκαν και σε άλλες πολωνικές πόλεις.

Η κυβέρνηση αναφέρει ότι οι αλλαγές είναι απαραίτητες για να καταστούν τα δικαστήρια υπεύθυνα και να διασφαλιστεί ότι οι δημόσιοι θεσμοί εξυπηρετούν όλους τους Πολωνούς, όχι μόνο τις "ελίτ",που όπως υποστηρίζει είναι η βάση στήριξης της κεντρικής αντιπολίτευσης. Το PiS δεν έκανε παραχωρήσεις, αλλά παρουσίασε την κριτική ως απαράδεκτη ξένη ανάμειξη στις εγχώριες υποθέσεις της χώρας, η οποία ανέτρεψε τον κομμουνισμό το 1989 και προσχώρησε στην ΕΕ το 2004. "Δεν θα υποχωρήσουμε στις πιέσεις", δήλωσε η πρωθυπουργός Μπεάτα Σίντλο την Πέμπτη το βράδυ σε τηλεοπτικό διάγγελμα. "Δεν θα μας εκφοβίσουν Πολωνοί και ξένοι υπερασπιστές των συμφερόντων της ελίτ".

Το νομοσχέδιο θα προωθηθεί στην άνω Βουλή σήμερα, όπου το PiS έχει την απόλυτη πλειοψηφία. Ο Ντούντα, σύμμαχος του PiS, θα πρέπει να το υπογράψει προτού γίνει νόμος.

Οι επικριτές στο εσωτερικό και στο εξωτερικό λένε ότι η νομοθεσία αποτελεί μια στροφή της κυβέρνησης στην αυταρχικότητα, η οποία υιοθετεί την εθνικιστική ρητορική σε συνδυασμό με την αριστερή οικονομική πολιτική.

Από την εκλογή του το 2015, το PiS κατέστησε αυστηρότερο τον κυβερνητικό έλεγχο των δικαστηρίων και των εισαγγελέων καθώς και τα κρατικά μέσα ενημέρωσης και εισήγαγε περιορισμούς στις δημόσιες συγκεντρώσεις και στη δραστηριότητα των μη κυβερνητικών οργανώσεων. Την περασμένη εβδομάδα, το κοινοβούλιο ψήφισε ένα άλλο νομοσχέδιο που τερματίζει τους όρους των σημερινών μελών του Εθνικού Δικαστικού Συμβουλίου, ενός από τα κύρια δικαστικά όργανα, και δίνει στο κοινοβούλιο εξουσίες για να επιλέξει 15 από τα 25 μέλη του.

Οι πολιτικοί αντίπαλοι, οι ομάδες δικαιωμάτων και η ΕΕ λένε ότι οι αλλαγές υπονομεύουν τον διαχωρισμό των εξουσιών μεταξύ εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας, μιας θεμελιώδους δημοκρατικής αρχής. Ενώ το PiS παραμένει ευρέως δημοφιλές μεταξύ πολλών Πολωνών, ιδιαίτερα φτωχότερων και μεγαλύτερων ψηφοφόρων από την ύπαιθρο, υπήρξαν μεγάλες διαμαρτυρίες κατά των σχεδίων.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, πρώην πολωνός πρωθυπουργός και αρχηγός του PiS, δήλωσε την Πέμπτη ότι είχε ζητήσει από τον Ντούντα επείγουσα συνάντηση για την "πολιτική κρίση" στη χώρα. Ο Τουσκ δήλωσε ότι οι κινήσεις του PiS για τα δικαστήρια είναι οπισθοδρομικές, και "ενάντια στα ευρωπαϊκά πρότυπα και αξίες", κάτι που βλάπτει τη φήμη της Πολωνίας και κινδυνεύει να περιθωριοποιήσει τη χώρα.

"Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι μόνο χρήματα και διαδικασίες, αλλά πρωτίστως αξίες και υψηλά πρότυπα της δημόσιας ζωής. Γι 'αυτό, ένα κύμα επίκρισης της κυβέρνησης αυξάνεται στην Ευρώπη και σε ολόκληρη τη Δύση", δήλωσε ο Τουσκ.

Ένας ανώτερος συνεργάτης του Ντούντα δήλωσε ότι ο Τουσκ πρέπει να επικεντρωθεί στην εξήγηση της στάσης της Πολωνίας στις Βρυξέλλες. "Ο πρόεδρος εκφράζει την έκπληξή του για την αυξημένη εμπλοκή του ευρωπαϊκού θεσμικού οργάνου σε αυτό το θέμα, διότι όλα είναι σύμφωνα με την πολωνική έννομη τάξη", ανέφερε. Το νομοσχέδιο που εγκρίθηκε την Πέμπτη ζητά να αντικατασταθούν όλοι οι δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου εκτός από εκείνους που εκλέγονται από μια ειδική ομάδα που θα επιλεγεί από το κοινοβούλιο. Τα καθήκοντα του Ανώτατου Δικαστηρίου περιλαμβάνουν την επικύρωση των εκλογών.

reuters.com

Διαβάστε περισσότερα