Ο Πούτιν στην ΕΕ: μια δυσάρεστη συνάντηση;

Για μία μάλλον δυσάρεστη σύνοδο κορυφής με τον Βλαντιμίρ Πούτιν ετοιμάζονται οι ηγέτες της ΕΕ, καθώς ο πρόεδρος της Ρωσίας τονίζει ότι η Μόσχα δεν έχει καμία διάθεση να δεχθεί κήρυγμα σχετικά με την επιδείνωση της κρίσης στην Ουκρανία. Σε ένα ασυνήθιστα ειλικρινές σημάδι της δυσαρέσκειάς της, η ΕΕ μείωσε την σύνοδο κορυφής της Τρίτης στις Βρυξέλλες σε λίγες ώρες, από δύο ημέρες που είχε προγραμματιστεί αρχικά, ενώ ακύρωσε ένα δείπνο για τον Πούτιν. Διπλωμάτες της ΕΕ τόνισαν

ότι η συνάντηση επρόκειτο να είναι μια καθοριστική στιγμή στην επαναφορά του τόνου των σχέσεων και θα επικεντρωνόταν στα ανθρώπινα δικαιώματα και την Ουκρανία.

Το Κρεμλίνο, αντίθετα, προτίθεται να υποβαθμίσει οποιαδήποτε υπόδειξη ότι η συνάντηση είναι μια καμπή και επιδιώκει να συζητήσει τα τεχνικά θέματα – του εμπορίου, της ενέργειας και της θεώρησης βίζα – που απασχολούν εδώ και καιρό τις σχέσεις ΕΕ- Ρωσίας.

«Αυτή δεν είναι μια συνηθισμένη σύνοδος κορυφής», δήλωσε ένας πρεσβευτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Είναι καιρός να γίνει απολογισμός για το πού βρίσκονται οι σχέσεις μας με τη Ρωσία. Εμείς δεν θα συζητήσουμε κανένα από τα βασικά θέματα».

Ο πρέσβης πρόσθεσε ότι η ΕΕ ήθελε να επικεντρωθεί στη χρήση οικονομική πίεσης της Ρωσίας για να εμποδίσει τις εκτεταμένες εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ με την Ουκρανία και την Αρμενία. Η απόφαση της Ουκρανίας να μην υπογράψει τη συμφωνία της ΕΕ το Νοέμβριο, έχει προκαλέσει διαμαρτυρίες κατά του προέδρου Βίκτορ Γιανούκοβιτς, κατά τις οποίες τουλάχιστον πέντε άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Η βία έχει οδηγήσει τις σχέσεις ΕΕ – Μόσχας στο χειρότερο επίπεδό τους από τον πόλεμο της Ρωσίας με τη Γεωργία το 2008.

Η Ρωσία απορρίπτει τις κατηγορίες ότι εξόπλισε ισχυρά την Ουκρανία ώστε να γυρίσει την πλάτη της στην ΕΕ και κατηγορεί τη Δύση ότι παρεμβαίνει, επικρίνοντας την επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Κάθριν Άστον επειδή συνάντησε τους ηγέτες της αντιπολίτευσης στο κέντρο του Κιέβου, τον Δεκέμβριο. Η Μόσχα υποστηρίζει, επίσης, ότι οι δυτικές χώρες δεν έχουν το δικαίωμα να απαιτήσουν ότι το κοινοβούλιο της Ουκρανίας να καταργήσει τη νομοθεσία για την απαγόρευση των διαδηλώσεων.

Ο Γιούρι Ουσάκοφ, σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Πούτιν, παραδέχθηκε ότι η σύνοδος κορυφής ήταν «η εκδίκηση των Ευρωπαίων για το τελευταίο έτος», αλλά τόνισε ότι οι συζητήσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν στο πώς οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να εργαστούν για την εναρμόνιση του εμπορικού συνασπισμού της ΕΕ με μια τελωνειακή ζώνη υπό ρωσική ηγεσία που αποκαλείται Ευρασιατική Ένωση.

Ο Βλαντίμιρ Τσίζοφ, πρεσβευτής της Ρωσίας στην ΕΕ, χαρακτήρισε την συντομευμένη σύνοδο κορυφής ως «τίποτα το ασυνήθιστο». «Μερικές συναντήσεις είναι μικρές, μερικές μεγάλες», είπε. «Αυτή δεν πρόκειται να είναι μια σύνοδος κορυφής για την Ουκρανία». Πρόσθεσε επίσης ότι η Ρωσία εξακολουθεί να διαπραγματεύεται ενεργά με την ΕΕ σε θέματα όπως η παροχή φυσικού αερίου, εκτός του πλαισίου της συνόδου κορυφής.

Σε ένα άλλο σημάδι της επιδείνωσης των σχέσεων, ο Κονσταντίν Ντογκλόφ, επίτροπος του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, έχει εκδώσει καταδικαστική έκθεση 153 σελίδων για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ευρώπη, κατηγορώντας την ΕΕ ότι επιβάλει σε άλλες χώρες μια «ξένη άποψη για την ομοφυλοφιλία». Η ΕΕ έχει επικρίνει έντονα το ρωσικό δίκαιο που απαγορεύει την «προώθηση» της ομοφυλοφιλίας, αλλά η στάση αυτή στρέφει την Ένωση άμεσα κατά του Πούτιν, ο οποίος συχνά αναφέρει την ανάγκη οι παραδοσιακές ρωσικές αξίες να αντισταθούν σε μια επίθεση από τα δυτικά.

Η εστίαση στα δικαιώματα και τα γεγονότα στην Ουκρανία αποτελούν μια διπλωματική πρόκληση για τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, ο οποίος έχει ήδη μία ακανθώδη σχέση με τον Πούτιν.

ft.com