Ο Ερντογάν στις Βρυξέλλες

Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να συζητήσει το ρόλο της χώρας του στην ελάφρυνση της επιβάρυνσης της Ευρώπης από τους πρόσφυγες και το τι θα πάρει ως αντάλλαγμα.

Η Τουρκία έχει γίνει ένα από τα «κλειδιά» για την επίλυση της μεταναστευτικής κρίσης της Ευρώπης και ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος φθάνει τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες για συνομιλίες με κορυφαίους Ευρωπαίους πολιτικούς σχετικά με το θέμα αυτό, το γνωρίζει.

Αλλά οι επιλογές για να περιοριστεί η ροή ανθρώπων στην χώρας του είναι λίγες και περίπλοκες. Επιπλέον, πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι απρόθυμες να δουν θετικά τον τούρκο ηγέτη, εν όψει των γενικών εκλογών της χώρας την 1η Νοεμβρίου.

Η Τουρκία είναι η κύρια χώρα διέλευσης για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον πόλεμο και αναζητούν μια καλύτερη ζωή στην Ευρώπη. Η θέση της Τουρκίας είναι σημαντική, καθώς συνορεύει με δύο χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ελλάδα και τη Βουλγαρία.

«Η Τουρκία έχει δείξει ότι μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική στην πάταξη δουλεμπόρων. Αλλά αυτή τη στιγμή, δεν φαίνεται να έχει καμία επιθυμία ή κίνητρα για να το κάνει », είπε ένας αξιωματούχος της ΕΕ. Την Τρίτη, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν εξέφρασε σκεπτικισμό, ότι η Ευρώπη δεν έχει καμία άλλη λύση από το να ζητήσει από τον Ερντογάν να ανακόψει την παλίρροια. «Νομίζω ότι τώρα η ελπίδα των ευρωπαίων ηγετών είναι ο Ερντογάν» είπε ο Ορμπάν σε συνέντευξή του στην Wall Street Journal. «Πρέπει να προσευχόμαστε κάθε Κυριακή για τη Βουλή των Ερντογάν».

Τρεις πολιτικοί της ΕΕ θα συναντηθούν με τον Ερντογάν προσωπικά και στη συνέχεια όλοι μαζί για δείπνο τη Δευτέρα: ο Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος προεδρεύει των συνόδων κορυφής της ΕΕ, ο Ζαν –Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος διευθύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Μάρτιν Σουλτς, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αναμένεται να προσεγγίσουν τρεις ιδέες με τον Ερντογάν, οι οποίες θα πρέπει να εγκριθούν και από τις 28 κυβερνήσεις της ΕΕ πριν τεθούν σε εφαρμογή.

Ιδέα 1η: Περισσότερα χρήματα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ, έχει ήδη δηλώσει ότι θα μπορούσε να κινητοποιήσει μέχρι και 1 δις ευρώ για την Τουρκία, για να βελτιωθούν οι συνθήκες για τους πρόσφυγες και οι κοινότητες υποδοχής στην Τουρκία και να προωθηθεί η ένταξη των δύο εκατομμυρίων και πλέον προσφύγων από τη Συρία στη χώρα. Ο Γιοχάνες Χαν, ο αρμόδιος για θέματα διεύρυνσης της ΕΕ, δήλωσε την Πέμπτη ότι η πρόταση είναι «να χρησιμοποιηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα από αυτό το 1 δις για να συμβάλουν στις πρόσθετες προκλήσεις στις υποδομές, ιδιαίτερα στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας». Αλλά ο Ερντογάν αναμένεται να θέλει περισσότερα χρήματα και να ζητήσει να του παραδοθούν χωρίς τους συνήθεις ελέγχους που γίνονται στα ταμεία της ΕΕ. Η Άγκυρα υποστηρίζει ότι έχει ήδη δαπανήσει περίπου 8 δισ δολ. για την κρίση των προσφύγων και Τούρκος αξιωματούχος έχει πει ότι τα ποσά που έλαβε από τη διεθνή κοινότητα συνολικά φτάνουν μόλις τα 417 εκατομμύρια δολ. Αξιωματούχοι της ΕΕ σημειώνουν ότι η Τουρκία αρνήθηκε τις περισσότερες προσφορές ενίσχυσης της ΕΕ μέχρι την έναρξη του τρέχοντος έτους.

Ιδέα 2η: Να επιταχυνθεί η πορεία προς τα ταξίδια χωρίς βίζα για τους Τούρκους πολίτες στην ΕΕ

Η πρόταση αυτή εξακολουθεί να είναι αμφιλεγόμενη μεταξύ των κυβερνήσεων της ΕΕ, κυρίως στη Γερμανία, η οποία έχει ήδη μια μεγάλη τουρκική κοινότητα, αλλά και στη Γαλλία, τις Κάτω Χώρες, το Βέλγιο και αλλού. Ένα μεγάλο ζήτημα είναι ότι η Τουρκία έχει καταργήσει την υποχρέωση βίζας σε μια σειρά από χώρες για τις οποίες η ΕΕ εξακολουθεί να απαιτεί βίζα. Φοβούνται ότι η ανθηρή αγορά στα τουρκικά διαβατήρια, πράγματι, θα δώσει σε πολλά περισσότερα άτομα πρόσβαση στην ΕΕ χωρίς βίζα.

Δεδομένου ότι η ελάφρυνση των προϋποθέσεων έκδοσης βίζας έχει υπάρξει ένα μακροχρόνιο αίτημα του Ερντογάν, θα ήταν επίσης δύσκολο για την ΕΕ να θεωρηθεί ότι παραχωρεί πολύ έδαφος σε αυτόν πριν από τις τουρκικές εκλογές.

Ιδέα 3η: Να δώσουν στην Τουρκία το καθεστώς της «ασφαλούς χώρας καταγωγής»

Αυτό θα σήμαινε ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να επιστραφούν εκεί, επειδή θα πρέπει να θεωρείται ότι δεν αντιμετωπίζουν καμία απειλή. Αυτό το θέμα είναι αμφιλεγόμενο μεταξύ των χωρών της ΕΕ αλλά και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι όλες οι χώρες που περιμένουν να ενταχθούν στην ΕΕ –η Τουρκία είναι υποψήφια προς ένταξη χώρα από το 1999- θα πρέπει να θεωρούνται ασφαλείς για να επιστρέψουν τα άτομα εκεί σε περίπτωση που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για το καθεστώς του πρόσφυγα στην ΕΕ.

Η Γερμανία και η Γαλλία διαφωνούν, επισημαίνοντας ότι περίπου το 75% των αιτήσεων ασύλου που υποβάλλονται σε αυτές τις δύο χώρες από Τούρκους πολίτες, κυρίως Κούρδους, γίνονται δεκτές. Το ζήτημα των Κούρδων είναι ιδιαίτερα προβληματικό, καθώς οι εχθροπραξίες μεταξύ των τουρκικών κυβερνητικών δυνάμεων και του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος έχουν αρχίσει ξανά από το καλοκαίρι, λήγοντας μια διετή κατάπαυση του πυρός.

Ορισμένοι Ευρωπαίοι διπλωμάτες λένε ότι το μεγαλύτερο παιχνίδι εδώ είναι η τουρκική προσπάθεια να κερδίσει ευρωπαϊκή στήριξη στο μακροχρόνιο αίτημα της Άγκυρας να καταβληθούν επιπλέον προσπάθειες για να βοηθήσει τους πολίτες της Συρίας και τις ομάδες της αντιπολίτευσης, ιδίως μέσω της σύστασης μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στη Συρία. Ο Ερντογάν έχει μία λεγόμενη ασφαλή ζώνη για τους πολίτες της Συρίας, συμπεριλαμβανομένων των προσφύγων, στη βόρεια Συρία, μια περιοχή όπου κούρδοι μαχητές πολεμούν το Ισλαμικό Κράτος. Η Τουρκία θέλει η ΕΕ να δώσει περισσότερους πόρους για να βοηθήσει, υποστηρίζουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. «Είναι κατανοητό, ότι οι Τούρκοι θα διαδραματίσουν σημαντικότερο ρόλο σε μια πολιτική διευθέτηση της σύγκρουσης», δήλωσε ο Χαν. Αλλά οι ΗΠΑ και η ΕΕ αποφεύγουν εδώ και καιρό αυτή την εμπλοκή. Σε κάθε περίπτωση, θα χρειαστεί πιθανότατα η υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών - και το βέτο της Ρωσίας καθιστά κάτι τέτοιο πολύ απίθανο.

wsj.com

Διαβάστε περισσότερα