Ερντογάν, η επόμενη μέρα

Τελικά το αποτέλεσμα των τουρκικών εκλογών απέδειξε ότι η υποστήριξη που διαθέτει στην τουρκική κοινωνία ο τούρκος πρωθυπουργός έχει βαθιές ρίζες. Όσο για τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν, θα πρέπει να παραδεχτεί κανείς ότι πρόκειται για ένα τρομερά χαρισματικό πολιτικό, που διαθέτει και μεγάλη επιδεξιότητα στο πολιτικό παιχνίδι.

Την επόμενη ημέρα της εντυπωσιακής πραγματικά νίκης του, μια προσεκτική ανάλυση της εκλογικής τακτικής του τούρκου Πρωθυπουργού δείχνει ότι εφάρμοσε δυο τακτικές.

Πρώτον, κατέστησε στην ουσία τις τοπικές εκλογές,

γενικές εκλογές και ψήφο εμπιστοσύνης στον ίδιο και την κυβέρνησή του. Κατάφερε να δρομολογήσει το αποτέλεσμα που είχε εξασφαλίσει στις γενικές εκλογές του 2011, στις κάλπες των τοπικών εκλογών. Εάν θυμηθεί κανείς τα αποτελέσματα το κόμμα του Ερντογάν στις τοπικές εκλογές του 2009 είχε πάρει 38,8% και 49,8 στις γενικές εκλογές του 2011. Στις τωρινές εκλογές ξεπέρασε το 43% πολύ πάνω από το όριο του 39% που ο ίδιος είχε βάλει ως στόχο.Οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης συγκρίνουν το αποτέλεσμα με το ποσοστό των τελευταίων γενικών εκλογών και βλέπουν πτώση του κόμματος του Ερντογάν και την αρχή του τέλους για τον ίδιο. Το κόμμα του Πρωθυπουργού, αντιθέτως παίρνει τις προηγούμενες τοπικές εκλογές ως βάση και μιλάει για ψήφο εμπιστοσύνης.

Η δεύτερη τακτική που εφάρμοσε ο Ταγίπ Ερντογάν ήταν να χρησιμοποιήσει την κάλπη των τοπικών εκλογών ως κολυμπήθρα εξαγνισμού από τα σκάνδαλα των τελευταίων μηνών και καταδίκη της αντιπολίτευσης. Ο Πρωθυπουργός με επιδεξιότητα ξεδόντιασε τη δικαιοσύνη και την αστυνομία πριν τις εκλογές για να μπλοκάρει τις έρευνες για τα σκάνδαλα διαφθοράς. Μετά το εκλογικό αποτέλεσμα έχει τη δύναμη να συνεχίσει επικαλούμενος το γεγονός ότι ο λαός τον αθώωσε στην κάλπη.

Η μάχη με το βασικό κόμμα της αντιπολίτευσης ήταν αμφίρροπη στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα. Τα σχέδια του Ερντογάν λίγο πολύ απέδωσαν. Το αποτέλεσμα μπορεί να απέτυχε να δώσει καίριο κτύπημα στον Πρωθυπουργό και το Κόμμα του, τουλάχιστον στα επίπεδα που θα επιθυμούσε η αντιπολίτευση. Υπάρχει όμως ένα δεδομένο περισσότερο από το ήμισυ του εκλογικού σώματος αρνείται να υιοθετήσει το επιχείρημα του Ερντογάν, ότι η κάλπη νομιμοποιεί τον ίδιο και την κυβέρνησή του. Είναι γεγονός ότι όσο πιο αυταρχικός γίνεται ο τούρκος Πρωθυπουργός, τόσο πιο δύσκολο είναι να κυβερνήσει.

Με βάση αυτό το δεδομένο η επόμενη ημέρα των εκλογών τον βρίσκει ενώπιον δυο επιλογών. Η μια είναι να μπει σε μια διαδικασία αυτοκριτικής και να προσπαθήσει να επαναφέρει τη χώρα σε ήρεμα νερά. Η άλλη είναι να συνεχίσει την αυταρχική στρατηγική των τελευταίων μηνών.

Μετά τη μεγάλη εκλογική του νίκη στις γενικές εκλογές του 2011 ο Ερντογάν πέρασε από τη στρατηγική της πολυφωνίας με την οποία ξεκίνησε το κόμμα του, στην στρατηγική της πλειοψηφίας. Πριν από τις εκλογές έκανε ξεκάθαρο ότι θα κηρύξει ένα ανελέητο πόλεμο εναντίον του Κινήματος Γκιουλέν, το οποίο έχει κατηγορήσει για δημιουργία «παράλληλου κράτους».

Στην ομιλία του από τα κεντρικά γραφεία του κόμματος του αμέσως μετά τη νίκη του, πλαισιώνονταν από τους πρώην Υπουργούς του που έχουν οδηγηθεί σε παραίτηση λόγω κατηγοριών για διαφθορά και τον γιό του, ο οποίος έχει εμπλακεί και αυτός στα σκάνδαλα. Με την κίνηση αυτή έδωσε το μήνυμα ότι η κάλπη τους αθώωσε. Κήρυξε πόλεμο στο Κίνημα Γκιουλέν δηλώνοντας ότι θα τους κυνηγήσει, θα λογοδοτήσουν, και θα πληρώσουν τίμημα. Είπε επίσης ότι η Συρία βρίσκεται σε πόλεμο με την Τουρκία, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα ακολουθήσει μια ακόμη πιο επιθετική εξωτερική πολιτική.

Σύμφωνα με κάποιες αναλύσεις εντός και εκτός Τουρκίας ο Ερντογάν και το κόμμα του έχουν δημιουργήσει μια λαϊκίστικη ιδεολογία που αποτελεί μίγμα συντηρητισμού, εθνικισμού, και νέο – Οθωμανισμού. Οι αναλύσεις αυτές επισημαίνουν ότι η νοοτροπία που μετατρέπει εκλογικά αποτελέσματα σε αρχή ενός ανδρός δεν μπορεί να κυβερνήσει την Τουρκία, ακόμη και στην περίπτωση που το ποσοστό τη νίκης θα ξεπερνούσε το 50%.

Πολλοί εκφράζουν την ελπίδα να υπάρξει μια λύση εναντίον του Ερντογάν και της ομάδας του μέσα από το ίδιο του το Κόμμα. Όμως το θετικό εκλογικό αποτέλεσμα για τον Ερντογάν έχει αποδυναμώσει αυτούς που επιδιώκουν εναλλακτική λύση μέσα από το Κόμμα του Πρωθυπουργού, μεταξύ των οποίων είναι και ο Πρόεδρος της χώρας, Αμπντουλάχ Γκιούλ. Παρόλα αυτά είναι βέβαιο ότι το παιχνίδι θα συνεχιστεί εντός και εκτός του κόμματος μέχρι τις προεδρικές εκλογές του Αυγούστου. Η μετριοπαθής πλευρά του κόμματος δηλώνει ότι οι προσπάθειες για επιστροφή της χώρας στην ηρεμία θα συνεχιστούν παρά το εκλογικό αποτέλεσμα.

Παρά το αποτέλεσμα οι υποθέσεις διαφθοράς θα έρθουν ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης. Πρέπει να σχηματιστεί Επιτροπή Διερεύνησης μέχρι της 30 Απριλίου, για τους τέσσερις πρώην Υπουργούς που κατηγορούνται για διαφθορά.

Είναι επίσης βέβαιο ότι νέα στοιχεία θα διαρρεύσουν, αυξάνοντας την πίεση στην κυβέρνηση. Όσο ο Ερντογάν επιλέγει τη σύγκρουση, τόσο η αντίδραση εναντίον του θα αυξάνεται, χάνοντας ερείσματα τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αποτέλεσμα να είναι πολύ πιθανό σε κάποια στιγμή το κυβερνών κόμμα να μην μπορέσει να διατηρήσει την αξιοπιστία του.

Η αντιπολίτευση παρά τη μικρότερη από αυτή που θα επιθυμούσε ενίσχυσή της, αναμένεται να εντείνει την αντιπολιτευτική της στρατηγική έναντι της κυβέρνησης και το ίδιο αναμένεται να κάνουν και οι Κούρδοι, οι οποίοι δείχνουν να χάνουν την υπομονή τους με τα παιχνίδια που τους παίζει το κόμμα του Ερντογάν και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός.

Στην τελική ευθεία, εάν η Τουρκία δεν επιστρέψει σύντομα σε ήρεμα νερά, η αντίδραση της μορφωμένης μεσαίας τάξης, που έκανε παραπάνω από αισθητή την παρουσία της στις διαδηλώσεις του Πάρκου Γκεζί, θα συνεχίσει να πολεμά τον Ερντογάν, με αποτέλεσμα να υπάρχει η πιθανότητα πρόωρων γενικών εκλογών πριν από τον Ιούνιο του 2015 που είναι να γίνουν κανονικά.

Διαβάστε περισσότερα