Επτά λόγοι για τους οποίους η μάχη του Βατερλό εξακολουθεί να είναι σημαντική

Τα Ηνωμένα Έθνη, η άνοδος των υπερδυνάμεων και η έξαρση του εθνικισμού οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην αποφασιστική μάχη.

Συμπληρώθηκαν 200 χρόνια από τη μάχη του Βατερλό, την Πέμπτη, αλλά αυτές οι εννέα ώρες αιματοχυσίας σε ένα πεδίο μάχης κοντά στην βελγική πόλη Βατερλό άλλαξαν την πορεία της ιστορίας. Όλα ξεκίνησαν στις 18 Ιουνίου του 1815, όταν οι συμμαχικές δυνάμεις, που αποτελούνταν από Βρετανούς, Ολλανδούς, Βέλγους και Γερμανούς στρατιώτες, ανέτρεψαν τις προσπάθειες ευρωπαϊκής

κυριαρχίας του γάλλου στρατηγού και αυτοκράτορα, Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Η μάχη σήμανε το τέλος των Ναπολεόντειων Πολέμων (1803-1815), η οποία στοίχισε τη ζωή σε 5.000.000 άτομα.

Η επέτειος γιορτάζεται στην Ευρώπη από τους αρχηγούς των κρατών και των προγόνων μερικών από τους πρωταγωνιστές, αλλά οι επιπτώσεις της μάχης εξακολουθούν να είναι αισθητές και σήμερα. Ιδού γιατί:

Το Βατερλό έθεσε τις βάσεις για το ΝΑΤΟ και τα Ηνωμένα Έθνη

Μόνο το 36% του στρατού του Ουέλινγκτον ήταν στην πραγματικότητα Βρετανοί, ενώ το υπόλοιπο αποτελούνταν από Ολλανδούς και Βέλγους πολίτες και στρατιώτες από διάφορα γερμανικά δουκάτα. Υπήρχε και ο ισχυρός πρωσικός στρατός των 50.000 ατόμων (η Πρωσία αργότερα έγινε μέρος της Γερμανίας), που συνεργάστηκε με τις δυνάμεις του Ουέλινγκτον για να νικήσουν τους Γάλλους, κάτι το οποίο εξηγεί γιατί ο πρώην επικεφαλής άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου Λόρδος Μπράμαλ χαρακτήρισε το Βατερλό την «πρώτη επιχείρηση του ΝΑΤΟ».

Στο ποίημα του Λόρδου Βύρωνα, «Childe Harold’s Pilgrimage», τα «ηνωμένα έθνη» αναφέρθηκαν στο πέρασμα στο Βατερλό. Αυτό πήρε ο Ουίνστον Τσόρτσιλ κατά τη συζήτηση για τους σκοπούς του συμμαχικού πολέμου μετά το Περλ Χάρμπορ και ο όρος χρησιμοποιήθηκε τελικά για τον περίφημο παγκόσμιο οργανισμό.

Άνοιξε τον δρόμο για γίνει το Ηνωμένο Βασίλειο μια παγκόσμια δύναμη

Η Συνθήκη της Βιέννης που ακολούθησε το Βατερλό δεν έδωσε στο Ηνωμένο Βασίλειο γη στην Ευρώπη, αλλά παραχώρησε εδαφικές κτήσεις, όπως η σύγχρονη Νότια Αφρική, το Τρινιντάντ και η Σρι Λάνκα. Αυτά έγιναν οι στρατηγικές ναυτικές βάσεις του Ηνωμένου Βασιλείου στη συνέχεια και χρησιμοποιήθηκαν για τον έλεγχο της απέραντης αποικιακής αυτοκρατορίας του. Η Γαλλία ήταν υπερδύναμη του κόσμου για αιώνες και όταν έφυγε από τη μέση δεν υπήρχε κανείς για να ανταγωνιστεί τη Βρετανία, μέχρι που οι ΗΠΑ αναδείχθηκαν ως δύναμη στον 20ο αιώνα.

Έθεσε τα θεμέλια για την σταδιακή ανάδειξη των ΗΠΑ ως παγκόσμια υπερδύναμη

Όταν ο πόλεμος διατάραξε την ευρωπαϊκή βιομηχανία, η ζήτηση για αμερικανικά προϊόντα αυξήθηκε μαζικά κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων, ενώ η ουδετερότητά της τής επέτρεπε να πουλά και στις δύο πλευρές. Παρά το γεγονός ότι το εμπόριο περιστασιακά διαταράχθηκε από βρετανικά και γαλλικά μπλόκα και το πολεμικό ναυτικό, (και από τον Αγγλο-Αμερικανικό Πόλεμο το 1812) στο τέλος η ανάγκη για τα αμερικανικά σιτηρά και το βαμβάκι ξεπέρασε τους άλλους παράγοντες.

Η μάχη προανήγγειλε την εποχή του γερμανικού εθνικισμού, οδηγώντας τελικά στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο

Η συμβολή των Πρώσων στην ήττα του γαλλικού στρατού στο Βατερλό εισήλθε στην μυθολογία του πρωσικού κράτους, δημιουργώντας μια αίσθηση εθνικισμού, που στη συνέχεια έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της νέας Γερμανικής Αυτοκρατορίας μετά το 1870. Σε τελική ανάλυση, αυτό οδήγησε στον υπερ –εθνικισμό που επέτρεψε την άνοδο του ναζιστικού κόμματος και του Τρίτου Ράιχ.

Αυτό είχε συνέπειες για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Το Βατερλό δεν ήταν απλά μια στρατιωτική μάχη. Ήταν επίσης μια μάχη μεταξύ των εννοιών του έθνους-κράτους και του υπερεθνικού κράτους. Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι σύμμαχοί του πολεμούσαν την επιθυμία του Ναπολέοντα να επιβάλει ένα ενιαίο κράτος στην Ευρώπη, το οποίο θα έλεγχε. Η ήττα του Ναπολέοντα σήμαινε τη νίκη του έθνους-κράτους σε σχέση με άλλες έννοιες, όπως η Γαλλική Επαναστατική Αυτοκρατορία του Ναπολέοντα και η Αγίας Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία πριν από αυτήν. Διακόσια χρόνια αργότερα, η ιδέα μιας πανευρωπαϊκής πολιτείας έχει γίνει πιο επίκαιρη, αλλά υπάρχει αντίσταση από πολλούς.

Οι Γάλλοι είναι, όπως είναι αυτονόητο, ακόμα λίγο ευαίσθητοι για εκείνη την ημέρα

Προ μηνών, η Γαλλία προσπάθησε να εμποδίσει τους Βέλγους να κόψουν ένα κέρμα ευρώ για τη μάχη του Βατερλό. Η γαλλική κυβέρνηση έχει επίσης δείξει μικρό ενδιαφέρον για τις επετειακές εκδηλώσεις της εβδομάδας. Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ολλανδία ανακοίνωσαν τη συμμετοχή των βασιλικών μελών τους στην τελετή εορτασμού την Τετάρτη, ο μόνος Γάλλος αντιπρόσωπος ήταν ο πρεσβευτής τους στο Βέλγιο.

Ενέπνευσε μια σειρά από διάσημα αποφθέγματα

«Η παρουσία του στο πεδίο ξεχώριζε ανάμεσα σε σαράντα χιλιάδες άνδρες» είπε ο Ουέλινγκτον για τον Ναπολέοντα.

«Ήταν ένα κολασμένα ωραίο πράγμα –η πιο αμφίρροπη μάχη που είδες ποτέ στη ζωή σου»- Ουέλινγκτον.

«Το Βατερλό δεν είναι μια μάχη. Είναι το μεταβαλλόμενο πρόσωπο του σύμπαντος»- Βίκτωρ Ουγκό.

«Η μάχη του Βατερλό κερδήθηκε στα γήπεδα του Ίτον»- Τζορτζ Όργουελ.

time.com

Διαβάστε περισσότερα