Είναι κανένας έτοιμος για το «όχι» στην Ελλάδα;

Ένας Ευρωπαίος γείτονας θα μπορούσε ξαφνικά να είναι στα πρόθυρα της εξάντλησης των τροφίμων και φαρμάκων και η Ευρώπη πρέπει να επικεντρωθεί στην επίλυση της κρίσης εντός των συνόρων της, γράφει ο Mark Gilbert.

Ο Γιάννης Βαρουφάκης λέει ότι θα παραιτηθεί από υπουργός Οικονομικών στην Ελλάδα αν στο δημοψήφισμα της Κυριακής το εκλογικό σώμα ψηφίσει «ναι» στους όρους διάσωσης που απαιτούν

οι πιστωτές της χώρας. Αν το αποτέλεσμα είναι «όχι», λέει επίσης ότι θα «προτιμούσα να κόψω το χέρι μου» από το να υπογράψει μια συμφωνία που δεν θα περιλαμβάνει την αναδιάρθρωση του χρέους. Όλα αυτά δείχνουν ότι, από την επόμενη εβδομάδα, θα είναι είτε άνεργος είτε με ένα χέρι – επειδή ο ισχυρισμός του ότι μια πιο ευπρόσδεκτη συμφωνία μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα σε «μία ώρα» είναι αποκύημα φαντασίας και χωρίς κάποιου είδους συμφωνία η Ελλάδα απλά θα ξεμείνει από χρήματα.

Αυτό που ήταν ήδη μια ελληνική τραγωδία μετατρέπεται σε φάρσα. Την Τετάρτη, φάνηκε πως ο Έλληνας Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε πραγματοποιήσει μια αξιοσημείωτη στροφή αποδεχόμενος του περισσότερους από τους όρους που απαιτούνται από τους πιστωτές για ένα νέο πακέτο διάσωσης. Όπως συνηθίζει, όμως, ήθελε μια αλλαγή εδώ στη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος και μια προσαρμογή εκεί στις φορολογικές εκπτώσεις για τα νησιά της χώρας που εξαρτώνται από τον τουρισμό. Οι συνομιλητές της Ελλάδας αρνήθηκαν να παίξουν το παιχνίδι του. «Βλέπουμε ότι δεν υπάρχει λόγος για περαιτέρω συνομιλίες σε αυτό το σημείο», δήλωσε ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών Γερούν Ντάισελμπλουμ.

Προτείνοντας τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος την Κυριακή – η διατύπωση του ψηφοδελτίου είναι ένα μοντέλο συσκότισης- ο Τσίπρας ετοίμασε μια θηλιά για τον λαιμό του. Οι ομόλογοι του στην ΕΕ επιμένουν ότι η ψηφοφορία θα πρέπει να ερμηνευθεί ως σαφής επιλογή «ναι» ή «όχι» στο ευρώ. Σε συνέντευξή του στο Bloomberg Television με τον Guy Johnson σήμερα, όμως, ο Βαρουφάκης επέμενε στο επιχείρημα ότι, επειδή «η Ευρώπη ορίζει τους κανόνες όπως προχωρά το πράγμα», θα υποχωρούσε στις επιθυμίες της Ελλάδας, αν οι Έλληνες ψήφιζαν να απορρίψουν την περαιτέρω λιτότητα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, υποστηρίζει ο Βαρουφάκης, θα παρέχει τα δισεκατομμύρια ευρώ που απαιτούνται για την επαναλειτουργία των τραπεζών της χώρας την επόμενη εβδομάδα, ενώ η ΕΕ θα συμφωνήσει σε μια διαπραγμάτευση για βοήθεια που η ελληνική κυβέρνηση θα γράψει αποτελεσματικά μόνη της - συμπεριλαμβανομένης και της επέκτασης στις ημερομηνίες αποπληρωμής των υφιστάμενων χρεών.

Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Θα χρειαστεί αναδιάρθρωση του χρέους σε κάποιο σημείο, αλλά το ελληνικό δημοψήφισμα δεν θα βάλει κάτι τέτοιο στην ημερήσια διάταξη της επόμενης εβδομάδας, άσχετα με το αποτέλεσμα. Και ενώ η ελληνική κυβέρνηση βλέπει σαφείς συνέπειες από ένα «ναι» - θα υπογράψει τη συμφωνία που προτάθηκε στις 24 Ιουνίου, παρόλο που η ΕΕ λέει ότι δεν είναι πλέον έγκυρη- το χάος μετά από ένα «όχι» θα είναι ένα θλιβερό θέαμα. Ενώ ο Βαρουφάκης και ο Τσίπρας θα ισχυριστούν ότι έχουν λάβει μια νέα δημοκρατική εντολή, η υπόλοιπη ΕΕ θα συζητά πώς να διώξει την χώρα από το ευρώ - ακόμη και αν δεν υπάρχει νομικός μηχανισμός γι’ αυτό.

Οι εκλογές της Κυριακής είναι πολύ κοντά. Μια δημοσκόπηση της GPO για το euro2day.gr ρώτησε 1.000 άτομα. Το 47 τοις εκατό είναι υπέρ ενός «ναι», με το 43 τοις εκατό να κλίνει προς το «όχι», με περιθώριο σφάλματος 3,1 ποσοστιαίες μονάδες. Μετά την αποτυχία να πληρώσει 1,7 δις ευρώ που έληξε την Δευτέρα, η Ελλάδα έχει πλέον καθυστερήσεις την αποπληρωμή προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο - ένας ευφημισμός για την χρεοκοπία. Οι έλεγχοι κεφαλαίων που επιβλήθηκαν κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου και περιόρισαν τις καθημερινές αναλήψεις των Ελλήνων σε μόλις 60 ευρώ ανά ημέρα, έχουν αρχίσει να πονάνε. Στα ΑΤΜ εξαντλούνται τα χαρτονομίσματα των 20 ευρώ, επιβάλλοντας ακόμη χαμηλότερο όριο μόνο με χαρτονομίσματα των 50 ευρώ διαθέσιμα. Οι τράπεζες μπορεί σύντομα κυριολεκτικά να ξεμείνουν από χρήματα, με αποτέλεσμα οι Έλληνες να συσσωρεύουν μετρητά, ό,τι μπορούν να πάρουν στα χέρια τους, καθώς οι εταιρείες αρνούνται να δεχθούν πληρωμές με πιστωτικές κάρτες. Η κατάσταση μετατρέπεται γρήγορα σε αυτό που η νέα κυβέρνηση ισχυρίστηκε εσφαλμένα ότι είχε κληρονομήσει τον Ιανουάριο: μια ανθρωπιστική κρίση.

Ο Βαρουφάκης είχε δίκιο σε ένα σημείο. Ερωτηθείς εάν πίστευε ότι η ΕΕ θα προτιμούσε να μην έπρεπε να διαπραγματευτεί με την κυβέρνησή του, ο Βαρουφάκης είπε ότι ήταν «αρκετά αυτονόητο». Όταν ρωτήθηκε αν η Γερμανία επιδιώκει την αλλαγή καθεστώτος στην Ελλάδα, απάντησε «μπορείτε κάλλιστα να το πείτε αυτό. Δεν θα μπορούσα ενδεχομένως να σχολιάσω».

Αυτή είναι μια εύλογη υπόθεση, αλλά και ανησυχητική. Η συμπεριφορά του Τσίπρα υπήρξε εξωφρενική: έχει δείξει μια υπεροπτική περιφρόνηση για τις κοινωνικές συνέπειες επειδή τζογάρει την χώρα του με τους πιστωτές της. Αλλά οι άνθρωποι στην Ελλάδα τον έφεραν στην εξουσία τον Ιανουάριο με ελεύθερες και δίκαιες εκλογές. Αν τον πετάξουν έξω αποτελεσματικά ψηφίζοντας «ναι» την Κυριακή, αυτή είναι επιλογή τους. Όμως, η ΕΕ θα πρέπει να προχωρήσει πολύ προσεκτικά, για να μην φανεί ότι επιδιώκει την ανατροπή της κυβέρνησης.

Και ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι απόλυτα δικαιολογημένα οργισμένοι με την μικροπολιτική του Τσίπρα, θα ήταν επικίνδυνο να αφήσουν τον θυμό να θολώσει την κρίση τους την επόμενη εβδομάδα, ανεξάρτητα με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Σε περίπτωση «όχι», ένας Ευρωπαίος γείτονας θα μπορούσε ξαφνικά να είναι στα πρόθυρα της εξάντλησης των τροφίμων και φαρμάκων. Αντί να υποκύψει στον πειρασμό να πάρει εκδίκηση για τους πέντε χαμένους μήνες, η Ευρώπη πρέπει να επικεντρωθεί στην επίλυση της κρίσης εντός των συνόρων της και να επαναφέρει την ελληνική οικονομία στο δρόμο προς την ανάκαμψη.

bloombergview.com

Διαβάστε περισσότερα