Economist: Οι επικίνδυνες σχέσεις Ελλάδας-Γερμανίας

Η ελληνική κρίση δεν είναι μόνο οικονομικό χάος. Ολοένα και περισσότερο, γίνεται ένα γεωπολιτικό χάος. Ο Αλέξης Τσίπρας, η ριζοσπαστική αριστερά του οποίου σάρωσε στις εκλογές του Ιανουαρίου, παίζει επικίνδυνα πολιτικά παιχνίδια, «φλερτάροντας» τον Βλαντιμίρ Πούτιν και απαιτώντας πολεμικές αποζημιώσεις από τη Γερμανία, με την πεποίθηση ότι αυτό θα επιφέρει άμεσες παραχωρήσεις από την υπόλοιπη ζώνη του ευρώ.

Η

μυρωδιά του εκβιασμού έχει εξαγριώσει τους πολιτικούς της Ευρώπης. Ο Τσίπρας έχει την ευκαιρία να ηρεμήσει τα πράγματα σε δύο συναντήσεις με την Άνγκελα Μέρκελ, αυτή την εβδομάδα στο περιθώριο της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες, και με τη δεύτερη στο Βερολίνο στις 23 Μαρτίου, σε μια δύσκολη συζήτηση ανάμεσα στον πιο ισχυρό ηγέτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στον μεγαλύτερο ταραχοποιό του. Αντί να δημιουργεί δυσαρέσκεια, ο Τσίπρας θα πρέπει να επικεντρωθεί στην επείγουσα αποστολή του: να διαμορφώσει μια συμφωνία.

Προς το παρόν, η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να προτιμά τις εμπρηστικές ειρωνείες αντ’ αυτού. Ο υπουργός άμυνας έχει απειλήσει ότι θα κατακλύσει την Ευρώπη με μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων και τζιχαντιστών. Ο υπουργός Δικαιοσύνης ζήτησε η Γερμανία να πληρώσει 160 δις ευρώ σε πολεμικές αποζημιώσεις και προειδοποίησε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να κατασχέσει τα κτίρια του Ινστιτούτου Γκαίτε ή ακόμη και γερμανικές εξοχικές κατοικίες, αν δεν δώσουν τα χρήματα. Και ο Τσίπρας έχει μεταθέσει για τις αρχές Απριλίου ένα ταξίδι στη Μόσχα, για να δει τον Πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν. Το αναμενόμενο μήνυμά του είναι σαφές, αλλά και αδέξιο: ο Πούτιν θα μπορούσε να είναι στην πάρα πολύ ευχάριστη θέση να βοηθήσει μια επίσης Ορθόδοξη χώρα που αντιπαθεί τις κυρώσεις στη Ρωσία.

Σαφώς, η Ελλάδα πιστεύει ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει απειλές όπως η Ρωσία προς όφελός της. Η ιστορία παρέχει ένα προηγούμενο: για να αποκρούσει τη σοβιετική καταπάτηση η Αμερική, υπό τον Πρόεδρο Τρούμαν, παρείχε βοήθεια στην Ελλάδα μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Σήμερα, επίσης, το να υποκύψει η Ελλάδα στη ρωσική γοητεία είναι το τελευταίο πράγμα που επιθυμεί το ΝΑΤΟ.

Ο Τσίπρας παίζει ένα επικίνδυνο παιχνίδι. Τρέφοντας την καλά ανεπτυγμένη αίσθηση θυματοποίησης των Ελλήνων (και οι ιστορικές αξιώσεις εναντίον της Γερμανίας έχουν κάποια νομιμότητα), αναζωπυρώνει τις φλόγες που θα μπορούσαν σύντομα να ξεφύγουν από τον έλεγχο. Αν και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερά ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων θέλουν να παραμείνουν στο ευρώ, δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να αλλάξουν γνώμη από ό, τι να τους πουν ότι οι εταίροι τους στην ΕΕ τους αντιμετωπίζουν με αδικία και περιφρόνηση.

Ομοίως, επιτιθέμενοι στη Γερμανία, οι Έλληνες αποξενώνουν τον μεγαλύτερο πιστωτή τους και την χώρα την υποστήριξη της οποίας χρειάζονται περισσότεροι για να κερδίσουν μια ανάπαυλα από τη ζώνη του ευρώ. Ήδη, σύμφωνα με μια δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα, οι περισσότεροι Γερμανοί θέλουν η Ελλάδα να εγκαταλείψει το ευρώ. Ακόμη και αν η Μέρκελ θέλει να σώσει την Ελλάδα, δεν θα είναι σε θέση να αντισταθεί στις επιτακτικές επιθυμίες των ψηφοφόρων της.

Υπό τον Τσίπρα, η Ελλάδα απέκτησε μια ικανότητα να αποξενώνει χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία, οι οποίες φυσικά θα ήταν ενάντια στην τευτονική λιτότητα. Αυτό δεν εμπνέει εμπιστοσύνη σχετικά με το ότι γνωρίζει τι κάνει. Μέχρι στιγμής το καλύτερο αποτέλεσμα, και για τις δύο πλευρές, θα εξακολουθούσε να είναι να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ. Και, για το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων εβδομάδων, αυτό φαινόταν το πιο πιθανό. Αν και ο Τσίπρας ήρθε στην εξουσία υποσχόμενος να σταματήσει τη λιτότητα, υποχώρησε τον περασμένο μήνα, καθώς τα χρήματα αποσύρθηκαν από τις ελληνικές τράπεζες σε εβδομαδιαία βάση 2 δις ευρώ περίπου και η προοπτική των ελέγχων κεφαλαίου εμφανίστηκε. Η φλογερή ρητορική σύντομα αντικαταστάθηκε με πραγματισμό: ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων σε αντάλλαγμα για μια παράταση διάσωσης τεσσάρων μηνών στην Ελλάδα.

Με την Ελλάδα υπό τον άμεσο κίνδυνο να ξεμείνει από μετρητά, μια παρόμοια στροφή πρέπει επειγόντως να συμβεί και πάλι. Οι συνεδριάσεις στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο θα είναι ζωτικής σημασίας. Ο Έλληνας ηγέτης έχει τη γοητεία και θα μπορούσε να τα πάει μια χαρά με την κυρία Μέρκελ -υπό τον όρο ότι είναι διατεθειμένος να αποφύγει τους εκβιασμούς και να δείξει στους ευρωπαίους εταίρους του ότι μπορούμε να τον εμπιστευόμαστε.

Θα μπορούσε να κάνει μια καλή αρχή με την αντικατάσταση του φλύαρου υπουργού Οικονομικών του, Γιάννη Βαρουφάκη, με κάποιον πιο ρεαλιστή. Καλό θα είναι επίσης να εγκαταλείψει τον εθνικιστικό συνεργάτη του στο συνασπισμό, τους Ανεξάρτητους Έλληνες, για το πιο μετριοπαθές Ποτάμι. Στο εσωτερικό, αντί να επιτρέπει σε υπουργούς του να μιλούν για αποζημιώσεις, χρειάζεται να κάνει μεταρρυθμίσεις και να εξηγήσει στους ψηφοφόρους του γιατί οι εξωφρενικές προεκλογικές υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να διατηρηθούν.

Υπό την κυβέρνηση Τσίπρα, η Ελλάδα έχει χάσει ευκαιρίες να κάνει μια συμφωνία με την υπόλοιπη ευρωζώνη. Αν δεν αλλάξει σύντομα, μπορεί να ανακαλύψει ότι οι πιθανότητες του έχουν εξαντληθεί.

www.economist.com

Διαβάστε περισσότερα