25 Χρόνια Surfer Rosa

Πρόσφατα επαναδραστηριοποιήθηκαν δισκογραφικά, δίνοντάς μας το έναυσμα να ανασύρουμε εκείνες τις εναλλακτικές ροκ παραστάσεις που μας σύστησαν τη δαιδαλώδη ευφυΐα τους. Οι Pixies του Surfer Rosa κυρίες και κύριοι…

Το κεφάλαιο Pixies συγκαταλέγεται σε εκείνα που διαδραμάτισαν έναν υπέροχα μοναδικό ρόλο στο βηματισμό της δυτικής μουσικής και όχι μόνο. Αρκεί να ανατρέξει κανείς στην καθοριστική επίδραση που αυτοί

άσκησαν σε σημαίνοντα πρόσωπα και σύνολα, τα οποία με τη σειρά τους διέγραψαν ξεχωριστές πορείες στο ηχητικό γίγνεσθαι ποικίλων – σε θεματολογία και στυλ – μουσικών ιδιωμάτων.

Κυρίως κιθαριστικής φύσης καλλιτέχνες ασπάστηκαν έμπρακτα τις εμπνεύσεις του εν λόγω σχήματος από τη Βοστώνη, μεταξύ των οποίων εντοπίζουμε παράγοντες, του grunge (Nirvana και σία), του εν γένει αμερικανικού εναλλακτικού (άκου λ.χ. Pavement, Modest Mouse αλλά και Smashing Pumpkins), κολεγιακού (εεε Weezer) και γκαράζ αναβίωσης (Strokes και… Deerhunter) ροκ. Στη Βρετανία, στιγμάτισαν εξέχουσες μορφές, της ανεξάρτητης τραγουδοποιίας (PJ Harvey είσαι εδώ;), της brit-pop (βλέπε Blur) και πειραματικών προσανατολισμών (Radiohead των 90s). Κι ως οριακό σημείο επαφής μουσικών και κοινού με το σύμπαν των Pixies, στάθηκε το πλήρους διάρκειας ντεμπούτο τους. H συνθετική παραφορά που«έσκασε» το 1988 υπό τη δισκογραφική αρωγή της 4AD και την απαράμιλλη εικαστική φροντίδα της 23 Envelope, ακούει στο όνομα Surfer Rosa.

Με την έλευση του παρόντα δίσκου, τα «Ξωτικά» παρέδωσαν ένα εκστατικό αλισβερίσι ανάμεσα σε φράσεις ποπ ευδαιμονίας και ροκ αγριότητας, είτε μιλώντας για τις μεθόδους από μικροφώνου, είτε για τις αντίστοιχες των κιθαριστικών riffs και μπασογραμμών. Όσο για τα σχήματα στους ρυθμούς, θα λέγαμε πως σε αυτά ηγείται μια ευέλικτη πανκ τεχνοτροπία, η οποία αποδεικνύεται ευεργετική για την ξεκίνα-σταμάτα ροή των τραγουδιών τους. Ως επακόλουθο, διαμορφώθηκε ένα ηχητικό αποτέλεσμα στο οποίο εκδηλώθηκαν συνδιαλλαγές μεταξύ κατακλυσμιαίων και σχετικά ήπιων στιγμών. Εκεί, το κουαρτέτο φανερώνει τη λατρεία του για το «βελούδινο» rock ‘n’ roll τού Buddy Holly, τη μετάπλαση της blues παράδοσης στα κρεσέντο τού Hendrix και στα Bowieκά άλμπουμ , την εύφλεκτη proto-punk μαγιά των Stooges, τα ηλιόλουστα ηχοχρώματα των Beach Boys και την «ερημική» ροκ παρακαταθήκη του Neil Young. Πλησίον των παραπάνω, οι πιο πρόσφατες εξεγερμένες φωνές των Hüsker Dü και Gun Club, προστέθηκαν σαν κόμβοι αναφοράς.

Αναλύοντας τους συνδετικούς κρίκους στο προκείμενο ψηφιδωτό, παρατηρούμε τον έχων τη μερίδα του λέοντος στα φωνητικά Black Francis να αναλαμβάνει ως επί το πλείστον τις εκρήξεις και την Kim Deal να σιγοντάρει και να επωμίζεται τις φάσεις γλυκύτητας. Έτσι, η συναρπαστική εναρκτήρια τετράδα φρενίτιδας “Bone Machine”-“Break My Body”-“Something Against You”-“Broken Face”, παραχωρεί τη θέση της σε τρεις από τις πιο μελωδικές και συνάμα ευκολομνημόνευτες συνθέσεις του γκρουπ. Τα μελίρρυτα “Gigantic” και “River Euphrates” καθώς και το σταδιακών προδιαγραφών “Where Is My Mind?”, παρουσιάζουν την επιδεξιότητά του στην κατασκευή υπέροχων αρμονιών που καρφώνονται στο νου. Αφουγκραστείτε δε πώς τους αρκούν λιγότερο από δυο λεπτά ώστε να εκφραστούν έξοχα τόσο στα τρεχαλητά των “Oh My Golly!” και “Tony’s Theme”, όσο και στο φευγάτο surf του “Brick Is Red”. Αν αναλογιστούμε ότι όλα σχεδόν τα κομμάτια δεν ξεπερνούν σε διάρκεια τα τέσσερα λεπτά (μόνο το “Vamos” το πράττει), αντιλαμβανόμαστε πόσο ικανοί εμφανίζονται στην αξιοποίηση του χρόνου δράσης.

Στο «παζλ» που φτάνει στα αυτιά μας και την αβίαστα lo-fi παραγωγή του οποίου επιμελήθηκε κατάλληλα ο Steve Albini, συντελούν κι οι κιθαριστικές τεχνικές του Joey Santiago που διακρίνονται για την υπέροχη ισορροπία τους μεταξύ θορυβοποιών στοιχείων και μελωδικότητας. Στυλοβάτες αυτού, χρίζονται και οι βοήθειες στην οικοδόμηση των τέμπο, από τη ρυθμική κιθάρα του Black, τις γεμάτες σκέρτσο και δυναμισμό κινήσεις της Deal στο μπάσο και τους αποφασιστικού ελιγμούς στο παίξιμο τού David Lovering στα ντραμς. Όσο για το στιχουργικό του περιεχόμενο (με χρήση και της ισπανικής γλώσσας), θαρρείς πως με τη σουρεαλιστική του χροιά προσδίδει διαστάσεις αλληγοριών στις εμπειρίες που καταγράφονται μέσα του.

Ακόμα κι αν (ξανά)σκοντάψουν μελλοντικά με άνευρες κυκλοφορίες σαν το φετινό τους EP, οι Pixies δεν πρόκειται να καταντήσουν απομεινάρια μιας εποχής, διότι η επικαιρότητα διατηρεί πάντοτε μια θέση για έργα σαν το Surfer Rosa. Και σαν το – αμέσως επόμενο χρονικά – Doolittle. Αναμφίβολα…