Τα μέτρα που προτείνει η Κομισιόν για τις ηλεκτρονικές πληρωμές

Προτάσεις για την είσοδο των πληρωμών και του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα στην ψηφιακή εποχή, υπέβαλε σήμερα (28/6) η Κομισιόν.

Όπως αναφέρει, οι σημερινοί νέοι κανόνες θα βελτιώσουν περαιτέρω την προστασία των καταναλωτών και τον ανταγωνισμό στις ηλεκτρονικές πληρωμές και θα δώσουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να μοιράζονται τα δεδομένα τους με ασφαλή τρόπο, ώστε να μπορούν να έχουν ευρύτερο φάσμα καλύτερων και φθηνότερων χρηματοοικονομικών προϊόντων και υπηρεσιών. Αυτές οι προτάσεις τοποθετούν τα συμφέροντα, τον ανταγωνισμό, την ασφάλεια και την εμπιστοσύνη

των καταναλωτών στο επίκεντρό τους.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η αγορά υπηρεσιών πληρωμών έχει αλλάξει σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Οι ηλεκτρονικές πληρωμές στην ΕΕ αυξάνονται συνεχώς, φθάνοντας σε αξία τα 240 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2021 (έναντι 184,2 τρισεκατομμυρίων ευρώ το 2017). Αυτή η τάση επιταχύνθηκε από την πανδημία COVID-19. Νέοι πάροχοι, ενεργοποιημένοι από ψηφιακές τεχνολογίες, έχουν εισέλθει στην αγορά, παρέχοντας ιδίως υπηρεσίες «ανοιχτής τραπεζικής» – δηλαδή μοιράζονται με ασφάλεια χρηματοοικονομικά δεδομένα μεταξύ τραπεζών και εταιρειών χρηματοοικονομικής τεχνολογίας («fintechs»). Έχουν επίσης εμφανιστεί πιο εξελιγμένοι τύποι απάτης, θέτοντας τους καταναλωτές σε κίνδυνο και επηρεάζοντας την εμπιστοσύνη.

Ως απάντηση σε αυτές τις εξελίξεις, το σημερινό πακέτο επιδιώκει να διασφαλίσει ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας της ΕΕ είναι κατάλληλος για το σκοπό και ικανός να προσαρμοστεί στον συνεχιζόμενο ψηφιακό μετασχηματισμό και στους κινδύνους και τις ευκαιρίες που παρουσιάζει – ιδίως για τους καταναλωτές.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή πρότεινε σήμερα δύο σειρές μέτρων:

→ Αναθεώρηση της οδηγίας για τις υπηρεσίες πληρωμών:

Η σημερινή πρόταση θα τροποποιήσει και θα εκσυγχρονίσει την ισχύουσα Οδηγία για τις Υπηρεσίες Πληρωμών (PSD2) που θα γίνει PSD3 και θα θεσπίσει, επιπλέον, έναν κανονισμό για τις υπηρεσίες πληρωμών (PSR).

Αποτελείται από μια δέσμη μέτρων που:

- Καταπολέμηση και μετριασμό της απάτης πληρωμών, επιτρέποντας στους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών να μοιράζονται μεταξύ τους πληροφορίες σχετικά με την απάτη, αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση των καταναλωτών, ενισχύοντας τους κανόνες ελέγχου ταυτότητας πελατών, επεκτείνοντας τα δικαιώματα επιστροφής χρημάτων των καταναλωτών που πέφτουν θύματα απάτης και δημιουργώντας ένα σύστημα ελέγχου της ευθυγράμμισης των δικαιούχων». Αριθμοί IBAN με τα ονόματα του λογαριασμού τους υποχρεωτικά για όλες τις μεταφορές πίστωσης.

- Βελτίωση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, σε περιπτώσεις, για παράδειγμα, όπου τα κεφάλαιά τους είναι προσωρινά δεσμευμένα, βελτίωση της διαφάνειας των λογαριασμών τους και παροχή πιο διαφανών πληροφοριών σχετικά με τις χρεώσεις των ΑΤΜ.

- Περαιτέρω ισοστάθμιση των όρων ανταγωνισμού μεταξύ τραπεζών και μη τραπεζών, ιδίως επιτρέποντας στους μη τραπεζικούς παρόχους υπηρεσιών πληρωμών πρόσβαση σε όλα τα συστήματα πληρωμών της ΕΕ, με κατάλληλες διασφαλίσεις, και διασφαλίζοντας τα δικαιώματα αυτών των παρόχων σε τραπεζικό λογαριασμό.

- Βελτίωση της λειτουργίας της ανοιχτής τραπεζικής, αφαιρώντας τα εναπομένοντα εμπόδια στην παροχή ανοιχτών τραπεζικών υπηρεσιών και βελτιώνοντας τον έλεγχο των πελατών στα δεδομένα πληρωμών τους, επιτρέποντας την είσοδο νέων καινοτόμων υπηρεσιών στην αγορά.

- Βελτίωση της διαθεσιμότητας μετρητών στα καταστήματα και μέσω ΑΤΜ, επιτρέποντας στους λιανοπωλητές να παρέχουν υπηρεσίες μετρητών στους πελάτες χωρίς να απαιτούν αγορά και διευκρινίζοντας τους κανόνες για ανεξάρτητους χειριστές ΑΤΜ.

- Ενίσχυση της εναρμόνισης και της επιβολής, θεσπίζοντας τους περισσότερους κανόνες πληρωμής σε έναν άμεσα εφαρμοστέο κανονισμό και ενισχύοντας τις διατάξεις για την εφαρμογή και τις κυρώσεις.

Αυτή η πρόταση διασφαλίζει ότι οι καταναλωτές μπορούν να συνεχίσουν με ασφάλεια και ασφάλεια να πραγματοποιούν ηλεκτρονικές πληρωμές και συναλλαγές στην ΕΕ, εγχώρια ή διασυνοριακά, σε ευρώ και εκτός ευρώ. Μολονότι προστατεύει τα δικαιώματα των πελατών, στοχεύει επίσης στην παροχή μεγαλύτερης επιλογής παρόχων υπηρεσιών πληρωμών στην αγορά.

→ Νομοθετική πρόταση για πλαίσιο πρόσβασης σε χρηματοοικονομικά δεδομένα:

Αυτή η πρόταση θα θεσπίσει σαφή δικαιώματα και υποχρεώσεις για τη διαχείριση της κοινής χρήσης δεδομένων πελατών στον χρηματοπιστωτικό τομέα πέρα ​​από τους λογαριασμούς πληρωμών, και συγκεκριμένα:

- Δυνατότητα αλλά όχι υποχρέωση για τους πελάτες να μοιράζονται τα δεδομένα τους με χρήστες δεδομένων (π.χ. χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή εταιρείες χρηματοοικονομικής τεχνολογίας) σε ασφαλή μορφή αναγνώσιμη από μηχανήματα για να λαμβάνουν νέα, φθηνότερα και καλύτερα προϊόντα και υπηρεσίες χρηματοοικονομικών και πληροφοριών που βασίζονται σε δεδομένα (π.χ. σύγκριση χρηματοοικονομικών προϊόντων εργαλεία, εξατομικευμένες διαδικτυακές συμβουλές)

- Υποχρέωση των κατόχων δεδομένων πελατών (π.χ. χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων) να διαθέσουν αυτά τα δεδομένα σε χρήστες δεδομένων (π.χ. άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εταιρειών fintech) εγκαθιστώντας την απαιτούμενη τεχνική υποδομή και υπόκεινται στην άδεια του πελάτη.

- Πλήρης έλεγχος από τους πελάτες σχετικά με το ποιος έχει πρόσβαση στα δεδομένα τους και για ποιο σκοπό για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην κοινή χρήση δεδομένων, που διευκολύνεται από την απαίτηση για αποκλειστικούς πίνακες αδειών και την ενισχυμένη προστασία των προσωπικών δεδομένων των πελατών σύμφωνα με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR).

- Τυποποίηση των δεδομένων πελατών και των απαιτούμενων τεχνικών διεπαφών ως μέρος των συστημάτων ανταλλαγής οικονομικών δεδομένων, στα οποία πρέπει να γίνουν μέλη τόσο οι κάτοχοι δεδομένων όσο και οι χρήστες δεδομένων.

- Σαφή καθεστώτα ευθύνης για παραβιάσεις δεδομένων και μηχανισμούς επίλυσης διαφορών ως μέρος των συστημάτων ανταλλαγής οικονομικών δεδομένων, έτσι ώστε οι κίνδυνοι ευθύνης να μην λειτουργούν ως αντικίνητρο για τους κατόχους δεδομένων να διαθέτουν δεδομένα.

- Πρόσθετα κίνητρα για τους κατόχους δεδομένων να δημιουργήσουν διεπαφές υψηλής ποιότητας για χρήστες δεδομένων μέσω εύλογης αποζημίωσης από τους χρήστες δεδομένων σύμφωνα με τις γενικές αρχές της κοινής χρήσης δεδομένων από επιχείρηση με επιχείρηση (B2B) που ορίζονται στην πρόταση νόμου για τα δεδομένα (και μικρότερες εταιρείες θα πρέπει να καταβάλει μόνο αποζημίωση στο κόστος).

Στην πράξη, η πρόταση αυτή θα οδηγήσει σε πιο καινοτόμα χρηματοοικονομικά προϊόντα και υπηρεσίες για τους χρήστες και θα τονώσει τον ανταγωνισμό στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Για παράδειγμα, οι καταναλωτές θα επωφεληθούν από τη βελτιωμένη διαχείριση προσωπικών οικονομικών και συμβουλές. Οι προηγούμενες επαχθείς διαδικασίες, όπως οι υπηρεσίες σύγκρισης ή η μετάβαση σε ένα νέο προϊόν, θα γίνουν πιο ομαλές και φθηνότερες, συμπεριλαμβανομένης, για παράδειγμα, της αυτοματοποιημένης επεξεργασίας των αιτήσεων στεγαστικών δανείων. Οι ΜΜΕ θα μπορούν επίσης να έχουν πρόσβαση σε ένα ευρύτερο φάσμα χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και προϊόντων, όπως πιο ανταγωνιστικά δάνεια που προκύπτουν από την ευκολότερη πρόσβαση στα δεδομένα πιστοληπτικής τους ικανότητας.

Ιστορικό και επόμενα βήματα

Η σημερινή πρόταση εκπληρώνει μια βασική δέσμευση στη στρατηγική της Επιτροπής για τις λιανικές πληρωμές για το 2020, διασφαλίζοντας ότι οι κανόνες που ισχύουν για τον κλάδο πληρωμών λιανικής της ΕΕ παραμένουν κατάλληλοι για το σκοπό τους, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις της αγοράς, καθώς και προωθώντας την ανάπτυξη άμεσων πληρωμών στην ΕΕ. Σε αυτό το μέτωπο, συμπληρώνει την πρόταση της Επιτροπής από το 2022 για κανονισμό για τη διάθεση άμεσων πληρωμών σε ευρώ σε όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις που διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό στην ΕΕ και στις χώρες του ΕΟΧ.

Παράλληλα, η πρόταση για την πρόσβαση σε χρηματοοικονομικά δεδομένα συμβάλλει στη δέσμευση που ορίζεται στη στρατηγική για την ψηφιακή χρηματοδότηση του 2020 για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου χρηματοοικονομικών δεδομένων. Συνολικά, αυτή η πρωτοβουλία του χρηματοπιστωτικού τομέα εντάσσεται στην ευρύτερη ευρωπαϊκή στρατηγική δεδομένων και βασίζεται στις βασικές αρχές πρόσβασης και επεξεργασίας δεδομένων που ορίζονται στις συνοδευτικές πρωτοβουλίες της, όπως ο νόμος περί διακυβέρνησης δεδομένων, ο νόμος για τις ψηφιακές αγορές και η πρόταση νόμου για τα δεδομένα.

Ευρωπαική Επιτροπήχρηματοπιστωτικός τομέαςΨηφιακή εποχήπροστασία καταναλωτώνΑνταγωνισμόςΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ