«Μυρίζει αίμα» ο στόχος για το πλεόνασμα

«Μυρίζει αίμα» ο στόχος για το πλεόνασμα22.11.2017Παρασκήνιο

Ο πήχης του 3,82% στον Προϋπολογισμό του 2018 ξεπερνά ακόμη και το όριο από τους δανειστές. Ποια είναι τα νέα μέτρα

Ρεπορτάζ
Στ. Κράλογλου, Μ. Ροζάκος

Πλεόνασμα-μαμούθ, που θα φτάσει το 3,82% του ΑΕΠ, δηλαδή 7,051 δισ. ευρώ, προβλέπει ο Κρατικός Προϋπολογισμός

για το 2018, παρά το γεγονός ότι πριν από λίγους μήνες η κυβέρνηση είχε επιδοθεί σε αγώνα ενάντια στην ομηρία σε υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα.

Το τελικό κείμενο του Προϋπολογισμού, που κατατέθηκε χθες στη Βουλή από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γιώργου Χουλιαράκη, ξεπερνά ακόμα και τον μνημονιακό στόχο (3,5% του ΑΕΠ) κατά 587.000.000 ευρώ και στηρίζεται σε ένα αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας με νέα μέτρα, τα οποία έχουν ήδη ψηφιστεί, αλλά τίθενται σε εφαρμογή από 1ης Ιανουαρίου, με στόχο πρόσθετα φορολογικά έσοδα ύψους 951.000.000 ευρώ.

Ειδικότερα, τα φορολογικά έσοδα αναμένεται να διαμορφωθούν το 2018 στα 48,1 δισ. ευρώ, από 47,2 δισ. ευρώ φέτος. Εξ αυτών, τα 20,766 δισ. ευρώ θα προέλθουν από άμεσους φόρους (αύξηση κατά 478.000.000 ευρώ σε σύγκριση με φέτος) και τα 27,390 δισ. ευρώ από έμμεσους φόρους (αύξηση κατά 473.000.000 ευρώ έναντι του 2017).

Τα κυριότερα νέα μέτρα του 2018 είναι τα εξής: αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ σε 32 νησιά, επαναφορά του φόρου υπεραξίας στις πωλήσεις ακινήτων, κατάργηση της έκπτωσης 10% επί του φόρου στις ιατρικές δαπάνες, περικοπή του κονδυλίου για το επίδομα θέρμανσης κατά 50%, κατάργηση της έκπτωσης φόρου 1,5% κατά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων μισθωτών και συνταξιούχων, επιβολή φόρου επί των εισοδημάτων από βραχυπρόθεσμες διαδικτυακές μισθώσεις ακινήτων, επιβολή φόρου διαμονής στα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, κατάργηση όλων των άλλων επιδομάτων για τους δικαιούχους του Κοινωνικού Επιδόματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), αύξηση εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυστηρή εφαρμογή του rebate για τη δαπάνη φαρμάκου και του claw back για τα ιδιωτικά θεραπευτήρια και διαγωνιστικά κέντρα, επέκταση της εισφοράς στη ναυτιλία για έναν χρόνο, κατάργηση της έκπτωσης για τη βoυλευτική αποζημίωση και τη φοροαπαλλαγή των δικαστικών.

Παράλληλα, μειωμένες κατά 1,6 δισ. ευρώ ή 7,6% προβλέπεται να είναι οι δαπάνες για την ασφάλιση, την περίθαλψη και την κοινωνική προστασία το 2018 σε σχέση με φέτος. Πιο αναλυτικά, οι σχετικές δαπάνες υπολογίζεται να ανέλθουν στα 19,438 δισ. ευρώ το 2018, έναντι 21,037 δισ. ευρώ το 2017. Μάλιστα, οι κοινωνικές δαπάνες θα πέσουν το 2018 κάτω και από το επίπεδο που προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που ψήφισε η κυβέρνηση τον περασμένο Μάιο (19,649 δισ. ευρώ).

Παραδοχή

Το υπουργείο Οικονομικών παραδέχεται, εμμέσως, στον Προϋπολογισμό ότι τα κρατικά «φέσια» δεν θα μηδενιστούν το 2018. «Αναμένεται η περαιτέρω μείωσή τους εντός του 2018. Απώτερος στόχος είναι να ομαλοποιηθεί ο τρόπος αποπληρωμής των υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης προς τρίτους» αναφέρει απλώς το τελικό κείμενο, που προβλέπει να διατεθούν για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου 2,2 δισ. ευρώ τη νέα χρονιά.

Τέλος, φέτος εκτιμάται ότι θα επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 2,44% του ΑΕΠ ή 4,360 δισ. ευρώ, χωρίς να συνυπολογίζεται το κοινωνικό μέρισμα ύψους 0,78% του ΑΕΠ ή 1,4 δισ. ευρώ. Η επίδοση αυτή ξεπερνά τον μνημονιακό στόχο (1,75% του ΑΕΠ) κατά 0,69% του ΑΕΠ ή 1,235 δισ. ευρώ. Το 2017 αναμένεται να κλείσει με ανάπτυξη 1,6% και ανεργία 21,7%, ενώ το 2018 προσδοκάται ανάπτυξη 2,5% και μείωση της ανεργίας στο 20,2%.

Για την προσεχή χρονιά προϋπολογίζονται εξάλλου έσοδα 2,74 δισ. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις, ενώ το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων θα παραμείνει «κολλημένο» στα 6,75 δισ. ευρώ.

Πρόβλεψη-σοκ για άλμα του δημόσιου χρέους στα 332 δισ.

Την εκτίναξη του δημόσιου χρέους στα 332 δισ. ευρώ, δηλαδή 13,7 δισ. ευρώ υψηλότερα σε σύγκριση με φέτος, προβλέπει το τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού του 2018, από το οποίο προκύπτει ακόμα ότι η κυβέρνηση φιλοδοξεί να δημιουργήσει ταμειακό «μαξιλάρι» ύψους τουλάχιστον 10 δισ. ευρώ, ώστε να διευκολυνθεί η επιστροφή στις αγορές μετά την ολοκλήρωση του 3ου Μνημονίου.

Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό, το χρέος θα φθάσει το 2018 τα 332 δισ. ευρώ ή 179,8% του ΑΕΠ, έναντι 318,3 δισ. ευρώ ή 178,2% του ΑΕΠ φέτος. Η αύξηση είναι εντυπωσιακή, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι θα μειωθούν ο δανεισμός μέσω repos κατά 6 δισ. ευρώ (από 15 δισ. ευρώ φέτος σε 9 δισ. ευρώ το 2018) και το στοκ των έντοκων γραμματίων κατά 1,2 δισ. ευρώ (από 14,9 δισ. ευρώ σε 13,7 δισ. ευρώ).

Η περαιτέρω διόγκωση του χρέους αποδίδεται στις νέες δανειακές δόσεις, συνολικού ύψους 13,258 δισ. Ευρώ, που προβλέπεται ότι θα λάβει η Ελλάδα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) και τις νέες εκδόσεις ομολόγων.

Αγριο ψαλίδι στις δαπάνες υπουργείων, με πρώτα το Υγείας και το Αμυνας

Αιματηρές περικοπές στα ανώτατα όρια δαπανών πολλών υπουργείων, προκειμένου να επιτευχθεί το πρωτογενές πλεόνασμα των 7 δισ. ευρώ (3,82%), περιλαμβάνει ο Προϋπολογισμός του επόμενου έτους.

Οι συνολικές δαπάνες προβλέπεται να μειωθούν σχεδόν κατά 2,1 δισ. ευρώ, από τα 57,265 δισ. ευρώ στα 55,188 δισ. ευρώ. Η μεγαλύτερη μείωση καταγράφεται στους προϋπολογισμούς των υπουργείων Υγείας και Εθνικής Αμυνας, μείωση που φτάνει τα 600.000.000 ευρώ.
Στο υπουργείο Υγείας τα ανώτατα όρια δαπανών υποχωρούν από τα 4,3 δισ. ευρώ στα 3,7 δισ. ευρώ, ενώ στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας πέφτουν από τα 3,578 δισ. ευρώ στα 2,985 δισ. ευρώ. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι από τις επιμέρους δαπάνες του υπουργείου Εθνικής Αμυνας καταγράφεται αύξηση κατά 35.000.000 ευρώ στα εξοπλιστικά προγράμματα, που σκαρφαλώνουν από τα 475.000.000 ευρώ στα 510.000.000 ευρώ.

Σημαντική μείωση, ύψους 150.000.000 ευρώ, προβλέπεται στις δαπάνες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης (από 1,239 δισ. ευρώ στο 1,094 δισ. ευρώ), ενώ και ο προϋπολογισμός του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού περιορίζεται κατά 60.000.000 ευρώ. Στον αντίποδα, αυξημένα κατά 470.000.000 ευρώ είναι τα ανώτατα όρια δαπανών στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και διαμορφώνονται στα 2,472 δισ. ευρώ από 2,1 δισ. ευρώ που ήταν φέτος.

Ενισχυμένος κατά 180.000.000 ευρώ είναι ο προϋπολογισμός του υπουργείου Παιδείας, κατά 150.000.000 ευρώ του υπουργείο Εργασίας, ενώ διπλασιάζονται οι δαπάνες του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής (από τα 39.000.000 ανεβαίνουν στα 73.000.000 ευρώ).