Γιατί το Φανάρι άναψε «πράσινο» στην Ουκρανία!

Γιατί το Φανάρι άναψε «πράσινο» στην Ουκρανία!26.10.2018Ρεπορτάζ

Σχισματική χαρακτηρίζεται τώρα η Ρωσική Εκκλησία, αφού το Κίεβο από το 988 ανήκει στη δικαιοδοσία της Κωνσταντινούπολης

Από τον
Αντώνη Τριανταφύλλου

Γιατί το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα εκχωρήσει Αυτοκεφαλία στην Ουκρανία; Γιατί διαλέγεται με τους «σχισματικούς»; Η Ουκρανία δεν ανήκει στη Ρωσία; Γιατί ασχολείται το Φανάρι με το Κίεβο και τη Μόσχα; Αυτά είναι μερικά από τα εύλογα και καθόλου απλοϊκά ερωτήματα που θέτουν απλοί πολίτες -και όχι ειδήμονες θεολόγοι- σχετικά

με το ουκρανικό ζήτημα.

«Να είστε σίγουροι ότι θα επιλύσουμε το ουκρανικό ζήτημα κατά την κανονική τάξη και επ’ αγαθώ του ουκρανικού λαού» τόνισε την Τετάρτη ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος υποδεχόμενος τον μητροπολίτη Βεροίας Παντελεήμονα και πιστούς από την Ημαθία. Τι σημαίνουν τα λόγια του Οικουμενικού Πατριάρχη και πώς συνδέονται με τα παραπάνω ερωτήματα; Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, παρά την έωλη και αντικανονική αντίληψη των Ρώσων, είναι το συντονιστικό κέντρο της Ορθοδοξίας και η μόνη Αρχή που, βάσει των Ιερών Κανόνων, έχει το δικαίωμα να εκχωρεί Αυτοκεφαλία. Αν κάποιος αμφισβητεί αυτό το προνόμιο, δεν δέχεται τους Ιερούς Κανόνες, άρα είναι σχισματικός.

Οι δικαιοδοσίες μεταξύ των αρχαίων Εκκλησιών ορίστηκαν από τις Οικουμενικές Συνόδους. Στη Δ' Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας το 451 μ.Χ. η δικαιοδοσία του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης επεκτάθηκε και στις βαρβαρικές περιοχές, δηλαδή τις χριστιανικές κοινότητες της διασποράς πέραν των ορίων της ρωμαϊκής (βυζαντινής) αυτοκρατορίας και των άλλων αυτοκέφαλων Εκκλησιών της Ρώμης, της Αλεξάνδρειας, της Αντιόχειας και των Ιεροσολύμων. Τότε δόθηκε και ο τίτλος Οικουμενικό Πατριαρχείο. Γι' αυτόν τον λόγο το Φανάρι έχει έως σήμερα τη δικαιοδοσία επί περιοχών που δεν ανήκουν στα καθορισμένα όρια των άλλων Εκκλησιών. Γι' αυτό και το Κίεβο από το 988 μ.Χ. ανήκει στη δικαιοδοσία της Κωνσταντινούπολης. «Αφενός, οι Ουκρανοί δικαιούνται να λάβουν την Αυτοκεφαλία τους, όπως και όλοι οι βαλκανικοί λαοί, οι οποίοι υπήγοντο μέχρι κάποιας στιγμής στην άμεση δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου» είπε στους Βεροιώτες προσκυνητές ο Οικουμενικός Πατριάρχης.

Σήμερα στα Βαλκάνια υπάρχουν οι Εκκλησίες της Ελλάδος, της Σερβίας, της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας και της Αλβανίας και στην κεντρική Ευρώπη της Τσεχίας και Σλοβακίας. Αυτές οι περιοχές ανήκαν είτε εδαφικά και δικαιοδοσιακά στη βυζαντινή αυτοκρατορία ή δικαιοδοσιακά μόνο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Μετά την Επανάσταση του 1821 ο βασιλιάς Οθωνας και οι Βαυαροί μεθόδευσαν την Αυτοκεφαλία στην Ελλάδα και την απόσχισή της από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Το Φανάρι μπροστά στον κίνδυνο σχίσματος εκχώρησε τον Τόμο της Αυτοκεφαλίας στην Ελλάδα το 1850. Με το ίδιο σκεπτικό εκχωρήθηκαν τα αυτοκέφαλα και στις υπόλοιπες Εκκλησίες της Βαλκανικής, όταν αυτές ανεξαρτητοποιήθηκαν από την οθωμανική κυριαρχία.

Του στέρησε ποίμνιο

Μπορεί η διαδικασία αυτή να πλήγωσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο στερώντας το από μέρος του ποιμνίου του, αλλά το Φανάρι, μπροστά στον κίνδυνο διαιρέσεων και σχίσματος, προέταξε το καλό της Ορθόδοξης Εκκλησίας και όχι το συμφέρον του.
Την ίδια τακτική ακολουθεί και στην Ουκρανία, η οποία ουδέποτε ανήκε δικαιοδοσιακά στο Πατριαρχείο της Μόσχας. Ιδιαίτερα στην περίπτωση του Κιέβου, το Φανάρι προχωρά στην εκχώρηση της Αυτοκεφαλίας προκειμένου να θεραπεύσει την υφιστάμενη διαίρεση και το σχίσμα.
Ο Φιλάρετος Ντενισένκο και ο Μακάριος Μαλέτιτς ακολουθούνται από 25.000.000 πιστούς. Η Μόσχα στηλίτευσε την επαναφορά τους στην κανονική τάξη και τη θεραπεία του σχίσματος, ξεχνώντας ότι στην ορθόδοξη θεολογία η ακοινωνησία είναι θεραπευτική, και όχι αιώνια κολάσιμη.