Βία και σεξισμός στα βιντεοπαιχνίδια

Είναι ένα θέμα που έχει πολυσυζητηθεί για τα βιντεοπαιχνίδια και είναι ένας από τους λόγους όπου οι γονείς δεν επιτρέπουν στα παιδιά τους να αγοράζουν βιντεοπαιχνίδια και γενικότερα την επαφή με κονσόλες. Η αποφυγή αυτών των μέσων ψυχαγωγίας από τους περισσότερους ανθρώπους οφείλεται σε δύο κύρια συστατικά των παιχνιδιών, την βία και σκηνές με σεξουαλικό περιεχόμενο. Πολλές χώρες αποφεύγουν τέτοιου είδους παιχνίδια και αυτό διότι θεωρείται και από τους δημοσιογράφους και από τις κυβερνήσεις των χωρών αυτών ότι αυτό θα έχει άσχημη επίδραση στους νέους, οι οποίοι παρασυρμένοι από αυτήν την “γοητεία” του παιχνιδιού, θα κάνουν ότι συμβαίνει εκεί, πραγματικότητα. Αλλά ας αναλύσουμε περισσότερο τι συμβαίνει με τα videogames της βίας και του σεξισμού.

του Γιώργου Ναστούλη

Ας ξεκινήσω λοιπόν και επίσημα το άρθρο μου με ένα τρανότατο παράδειγμα ενός εξαιρετικού βιντεοπαιχνιδιού που μειώθηκε από δημοσιογράφους διάφορων χωρών. Το Mass Effect είναι σίγουρα ένα αριστουργηματικό παιχνίδι, το οποίο χάρισε στιγμές χαράς και διασκέδασης στους απανταχού gamers. Ωστόσο, λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία του, έγινε σάλος στην Αμερική ότι το παιχνίδι είχε μία σεξουαλική σκηνή και ότι αυτή ήταν αποτρόπαιο θέαμα για τα παιδιά και τους έφηβους που είχαν αγοράσει το παιχνίδι. Όλοι κατηγόρησαν την EA και μάλιστα η εταιρεία ανάπτυξης καθώς και η Electronic Arts είχαν δικαστικές διαμάχες με ανθρώπους, οι οποίοι χωρίς καμία αιτία, είχαν αγανακτήσει από την υποκίνηση των MME. Πιο πρόσφατο παράδειγμα, αποτελεί το Assassin’s Creed 4 : Black Flag, στο οποίο η PETA, μία οργάνωση για την προστασία των ζώων, είχε κατηγορήσει την Ubisoft για το κυνήγι φαλαινών που χρησιμοποιούσε στο παιχνίδι. Tέλος δεν θα μπορούσα να ξεχάσω το LA Noire, το οποίο απαγορεύθηκε από πολλές χώρες, όπως τα Ηνωμένα Εμιράτα και την Σαουδική Αραβία, λόγω των γυμνών σωμάτων των δολοφονημένων προσώπων.

Όπως παρατηρείτε, υπάρχουν ποίκιλες περιπτώσεις διαφορετικών παιχνιδιών, που έχουν είτε ακυρωθεί ή κριτικαριστεί για την βία και το σεξ που περιέχουν. Γιατί σύμβαινει όμως αυτό; Κύριος παράγοντας είναι αυτό που αποκαλούμε προπαγανδισμός, που ασκείται από τους δημοσιογράφους και τις κυβερνήσεις. Η απήχηση της άποψης ότι τα βιντεοπαιχνίδια με τέτοιο περιεχόμενο προκαλούν ακραία αλλαγή της συμπεριφοράς των νέων, ως πρός το χειρότερο, επηρεάζει τους ανθρώπους, οι οποίοι θεωρούν ότι το παιδί τους θα καταλήξει εγκληματίας και θα φυλακιστεί για τις πράξεις του. Δεν θέλω να γίνω υποκειμενικός, αλλά θα χρησιμοποιήσω ένα τόνο υποκειμενικότητας, λέγοντας ότι πρόκειται γα βλακώδεις λόγους όπου τα βιντεοπαιχνίδια μειώνονται στα μάτια των ανθρώπων ως μέσα ψυχαγωγίας και καταλήγουν να είναι κάποιο δώρο Χριστουγέννων για το παιδί από τον γονέα. Αλλά, τώρα θα κάνω μια ερώτηση, δίνοντας το λεγόμενο ” food for thought” ( τροφή για σκέψη) των Αμερικάνων. Για ποιον λόγο ρίχνονται οι ευθύνες στα βιντεοπαιχνίδια για το περιεχόμενό τους και δεν ρίχονται στις ταινίες ή στα βιβλία, τα οποία με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο παρουσιάζουν τέτοιου είδους περιεχόμενα; Μήπως επειδή τα βιβλία και οι ταινίες είναι πιο mainstream ή μήπως γιατί αυτό συμφέρει τις κυβερνήσεις και τα MME να κάνουν;

Εντάξει, όντως υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις παιχνιδιών που να ξεπερνούν τα όρια. Παραδείγματος χάρη, θυμάμαι ότι είχε γίνει μεγάλος και δικαιολογημένος σάλος παγκοσμίως για το RapeLay, ένα παιχνίδι στο οποίο πρωταγωνιστής ήταν ένας βιαστής που βίαζε μικρά και ανυπεράσπιστα κορίτσια σε διάφορες τοποθεσίες. Δυστυχώς, υπάρχουν και τέτοια παιχνίδια τα οποία αμαυρώνουν το gaming και με αυτόν τον τρόπο οδηγούν τους κάθε δημοσιογράφους της δεκάρας στην τηλεόραση να το αποκαλούν μέσο για να αναπτύξει κανείς μια βίαιη συμπεριφορά. Aλλά, ας σκεφτούμε λίγο μερικά πράγματα, τα οποία μερικοί άνθρωποι δεν τα έχουν υπόψην τους. Πρώτον, το κάθε παιχνίδι στην δισκέτα του έχει ένα αυτοκόλλητο που δείχνει τις επιτρεπτές ηλικίες του παιχνιδιού, πράγμα το οποίο δεν υπολογίζουμε συνήθως, αλλά αρκετά άτομα που κριτικάρουν τα βιντεοπαιχνίδια για τέτοιου είδους περιεχόμενο, τα αγοράζουν στα παιδιά τους για να διασκεδάσουν. Επιπλέον, τα βιντεοπαιχνίδια, όπως και οι ταινίες, πλέον για το νεαρό, κυρίως, κοινό έχουν γίνει η mainstream διασκέδαση τους καθώς διηγούνται και αυτά την δικιά τους ιστορία με αριστουργηματικά γραφικά και με την χρήση διάφορων μέσων, για να το κάνουν πιο ενδιαφέρον. Στο LA Noire, για παράδειγμα, η υπόθεση στρέφεται γύρω από την ζωή τoυ Cole Phelps , o oποίος γίνεται ντετέκτιβ και μαζί με τους συνεργάτες του λύνουν διάφορες υποθέσεις άγρια δολοφονημένων ατόμων ( να το στοιχείο της βίας). Ταυτόχρονα το παιχνίδι εστιάζει στην ψυχολογική τους κατάσταση και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην ζωή τους. Το κάθε παιχνίδι είναι ξεχωριστό για τους δικούς του λόγους και η βία και ο σεξισμός θεωρούνται σε πολλά παιχνίδια δράσης απαραίτητα μέσα για να συμβάλλουν στην εξέλιξη των γεγoνότων, πράγμα που επιτυγχάνεται πολύ καλά μέχρι στιγμής.

Τέλος, στον παραπάνω μου λόγο, θα μπορούσα να προσθέσω και το συμφέρον της κυβέρνησης, όπου για τα δικά της λάθη, θέλει πάντα να κατηγορεί κάποιον άλλον και το πιο συχνό μέσο βέβαια που κατηγορεί, είναι τα games. Τώρα βέβαια, πολλοί θα υποστηρίξουν το γνωστό επιχείρημα, ότι δηλαδή, θα αλλάξει η συμπεριφορά των παιδιών και θα τους μετατρέψουν σε εγκληματίες. Αυτό βέβαια το φαινόμενο, είχε σταματήσει για κάμποσο χρονικό διάστημα, μέχρι την στιγμή, όπου το παιδί στο Κονέκτικατ, μπήκε στο σχολείο του και σκότωσε πολλά αθώα παιδιά, επειδή είχε ψυχολογικά προβλήματα. Αλλά, η Αμερική, σαν Αμερική που είναι, για να προσθέσω και την δική μου άποψη, και αφού είδε ότι για άλλη μια φορά, τα πράγματα έγιναν μπάχαλο λόγω της ανεπάρκους μέριμνάς της, έριξε το φταίξιμο στα βιντεοπαιχνίδια, χωρίς να γνωρίζει την κατάσταση του νεαρού δολοφόνου. Τα πράγματα έγιναν χειρότερα, όταν μερικές μέρες μετά, βρέθηκε άγρια δολοφονημένη και βιασμένη, μια νεαρή κοπέλα και στο σπίτι του δολοφόνου βρέθηκαν βιντεοπαιχνίδια με βίαιο περιεχόμενο και το φταίξιμο ρίχτηκε για άλλη μαι φορά σε αυτά. Αυτές οι άσκοπες κατηγορίες μείωσαν όλο και περισσότερο την ψηφιακή διασκέδαση στα μάτια των πολιτών και έτσι πλέον ο καθένας έχει πάρει τις “προφυλάξεις” του απέναντί τους.

Θα κλείσω το άρθρο μου με το τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες. Το μοναδικό πράγμα που πρέπει να κάνουν είναι να κατανοήσουν ότι η συμπεριφορά τους αυτή και η αποστροφή τους απέναντι στα βιντεοπαιχνίδια, εξαιτίας της βίας και του σεξ, δεν θα αλλάξει κάτι. Όλες αυτές οι αποτρόπαιες πράξεις δεν πρόκειται να σταματήσουν, διότι υπάρχουν άνθρωποι στον κόσμο με ψυχολογική αστάθεια και όντως σε μερικές περιπτώσεις, ίσως τα βιντεοπαιχνίδια είναι αυτά που υποκινόυν τον άνθρωπο στο να τα κάνει αυτά. Αλλά το να λέει κανείς, ότι τα video games είναι υποκινητές, δεν στέκει, καθώς το τι κάνει ο καθένας στην προσωπική του ζωή, το τι μονοπάτι θέλει να ακολουθήσει, αυτό είναι δικιά του ευθύνη και μόνο. Για αυτό, αυτή η μαζοποίηση των πολιτών για τα βιντεοπαιχνίδια πρέπει να σταματήσει και από τα social media και τις κυβερνήσεις και να αναλάβει ο καθένας τις δικές του ευθύνες, πριν να είναι αργά.