Το ιστορικό του ξεμπλοκαρίσματος του προγράμματος των υποβρυχίων

Η σημερινή τελετή της ονοματοδοσίας και καθελκύσεως του υποβρυχίου «Πιπίνος» (S-121), του πρώτου ποτέ που κατασκευάστηκε στην Ελλάδα από Ελληνικά χέρια στα Ναυπηγεία του Σκαραμαγκά, και του δευτέρου συνολικώς της κλάσεώς του (κλάση «Παπανικολής») αποτελεί μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία προκειμένου να ξαναθυμηθούμε τα κυριότερα σημεία της εξελίξεως του συγκεκριμένου προγράμματος προσκτήσεως των τεσσάρων υποβρυχίων «εναεροβίου προώσεως» (Air Independence Propulsion/AIP) Type-214 AIP του Πολεμικού Ναυτικού, που οδήγησε στην απεμπλοκή

Στις 18 Μαρτίου 2010 υπεγράφη η «Συμφωνία Πλαίσιο» (“Framework Agreement”) μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και των εταιρειών TKMS, HDW, ADM και «Ελληνικά Ναυπηγεία ΑΕ» του Σκαραμαγκά, σχετικά με τον τελικό διακανονισμό όλων των θεμάτων που σχετίζονται με τις Συμβάσεις.

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2010 υπεγράφη από τους συναρμοδίους Υπουργούς Οικονομικών και Εθνικής Αμύνης και από τους νόμιμους αντιπροσώπους των προαναφερθεισών εταιρειών η «Εκτελεστική Συμφωνία» (“Implementation Agreement”).

Με την ενεργοποίησή της παρελήφθη το υποβρύχιο «Παπανικολής» (S-120), το πρώτο της κλάσεως, που είχε ναυπηγηθεί από τους Γερμανούς στα Ναυπηγεία του Κιέλου της Γερμανίας, το οποίο και κατέπλευσε στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας στις 21 Δεκεμβρίου 2010, Παραλλήλως, ξανάρχισαν οι εργασίες στα τέσσερα υποβρύχια, που βρίσκονταν στις εγκαταστάσεις της ΕΝΑΕ, δηλαδή τα τρία εναπομείναντα Type-214 AIP, που θα ναυπηγούνταν στην Ελλάδα και το υπό εκσυγχρονισμό παλαιότερο υποβρύχιο «Ωκεανός» Type-209/1200.

Στις 18 Απριλίου 2012, η διοίκηση της ΕΝΑΕ αποφάσισε την εκ περιτροπής εργασία των εργαζομένων, διάρκειας μιας ημέρας την εβδομάδα. Έως τότε, η συντήρηση των υποβρυχίων που βρίσκονται στα ΕΝΑΕ, εκτελείτο σε ικανοποιητικό επίπεδο.

Στις 28 Μαΐου 2012, εγνώσθη από το Νομικό Συμβούλιο Κράτους, ότι η Διοίκηση των ΕΝΑΕ επέλεξε να μην ακολουθήσει τη λύση της φιλικής διευθετήσεως της διενέξεως, μέσω διαπραγματεύσεων, αλλά της επιλύσεως της διαφοράς μέσω της Διαιτησίας (συμφώνως με το άρθρο 28 του νόμου 3885/2010).

Στις 15 Μαρτίου 2014, ανακοινώθηκε από τον Υπουργό Εθνικής Αμύνης Δημήτρη Αβραμόπουλο, η συμφωνία με τα ΕΝΑΕ αναφορικά με το πρόγραμμα των υποβρυχίων («ΠΙΠΙΝΟΣ», «ΜΑΤΡΩΖΟΣ», «ΚΑΤΣΩΝΗ», «ΩΚΕΑΝΟΣ»), η οποία κυρώθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων με το άρθρο 26 του νόμου 4258/2014, σύμφωνα με το οποίο ανατίθεται στο Πολεμικό Ναυτικό η ολοκλήρωση των απαραίτητων εργασιών και δοκιμών για την πιστοποίησή τους και την επιχειρησιακή τους ένταξη στο Στόλο.

Από την 24η Μαρτίου 2014 το προσωπικό του ΠΝ ανέλαβε την εκτέλεση εργασιών συντηρήσεως, επισκευής και δοκιμών τόσο των συστημάτων των υποβρυχίων, όσο και των υποδομών της ΕΝΑΕ. Άρχισαν να εκτελούνται εργασίες στα υποβρύχια, που αφορούν στον έλεγχο συσκευών, κύριων και βοηθητικών μηχανημάτων, καθώς επίσης και προετοιμασία των συστοιχιών για φόρτιση.

Στις 24 Απριλίου 2014 το Ελληνικό Δημόσιο κατέθεσε προσφυγή στο Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο (ICC) κατά των εταιριών ΕΝΑΕ, ADM, HDW, TKMS, PRIVINVEST HOLDING SAL, PRIVINVEST SHIPBUILDING SAL Holding, HORN-BETELIGUNGS GmbH, ζητώντας την αποζημίωση του από τις εν λόγω εταιρείες, για ηθική βλάβη και για την προκληθείσα και προκληθησόμενη στο μέλλον (μέχρι την πραγματική ενεργοποίηση και την επιχειρησιακή ένταξη στο Στόλο) ζημία λόγω της απομειώσεως της αξίας των υποβρυχίων, συνεπεία της ανατροπής του χρονοδιαγράμματος παραδόσεώς τους στο ΠΝ, αλλά και της παντελούς ελλείψεως συντηρήσεως αυτών κατά το χρονικό διάστημα διακοπής του προγράμματος.

Από την 6 Μαΐου 2014, το προσωπικό της ΕΝΑΕ άρχισε σταδιακά να συνδράμει το προσωπικό του ΠΝ στις εργασίες.

Το διάστημα από 6 έως 23 Μαΐου 2014, το ΠΝ προσκάλεσε τους εργαζόμενους της ΕΝΑΕ να υπογράψουν ατομικές συμβάσεις (δήλωση- «Συμφωνία Αποδοχής Απασχόλησης»). Συνολικά σήμερα το ΠΝ καλύπτει τις αποδοχές 826 εργαζομένων.

Έχει ήδη ενεργοποιηθεί το σύνολο των υποδομών της ΕΝΑΕ, με μέριμνα και έξοδα του ΠΝ, που απαιτούνται για την υποστήριξη των εργασιών επί των υποβρυχίων.

Η διαδικασία φορτίσεως των συστοιχιών ολοκληρώθηκε στα υποβρύχια «ΠΙΠΙΝΟΣ», «ΜΑΤΡΩΖΟΣ» και «ΩΚΕΑΝΟΣ» από την οποία προέκυψε ότι οι συστοιχίες μπορεί να καλύψουν τις ανάγκες των Υ/Β κατά τις δοκιμές τόσο «εν όρμω» (HAT), όσο και «εν πλω» (SAT), ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη στο υποβρύχιο «ΚΑΤΣΩΝΗΣ».

Μετά το πέρας των φορτίσεων για κάθε υποβρύχιο, ξεκίνησε η ενεργοποίηση όλων των συστημάτων των υποβρυχίων, ώστε να καταγραφεί η λειτουργική τους κατάσταση και να εκτελεσθούν ή επαναληφθούν κατά περίπτωση οι δοκιμές «εν όρμω» (ΗΑΤ). Στα υποβρύχια «ΠΙΠΙΝΟΣ» και «ΩΚΕΑΝΟΣ», έχει εκκινήσει η εκτέλεση των δοκιμών «εν όρμω» (ΗΑΤ). Οι δοκιμές «εν πλω» (SAT) θα εκτελεστούν στην πλειοψηφία τους από το προσωπικό του ΠΝ, γεγονός που θα μειώσει σημαντικώς το κόστος του προγράμματος.

Από τις μέχρι τώρα εργασίες ενεργοποιήσεως των υποβρυχίων και τους ελέγχους, που είναι σχεδόν στο σύνολό τους ακόμη σε εξέλιξη, δεν έχει εντοπιστεί κάποια σημαντική βλάβη, η οποία θα είχε σαν συνέπεια την παρεμπόδιση της ομαλής συνεχίσεως του έργου.

Λ.Σ.Μ.