Ρήτρα αποπληρωμής τόκων με βιώσιμο πλεόνασμα - Μία πρόταση εναλλακτικής Οικονομικής Πολιτικής

Η έξοδος της χώρας μας από την παγίδα χρέους και την οικονομική και κοινωνική κρίση θα εξαρτηθεί, βραχυπρόθεσμα, από την άσκηση οικονομικής πολιτικής που θα δημιουργεί α) βιώσιμο πρωτογενές πλεόνασμα χωρίς δημοσιονομική λιτότητα, β) θετικό ρυθμό ανάπτυξης χωρίς εσωτερική υποτίμηση και γ) απασχόληση σε μεγάλη κλίμακα. Eίναι εφικτό, δεδομένων αυτών των στόχων, να σχεδιαστεί εθνικό πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής με υψηλή διαπραγματευτική ισχύ; Η εκτίμησή μου είναι ότι, στο περιβάλλον της Ευρωζώνης, είναι, ίσως, εφικτό κάτω από τις εξής δύο προϋποθέσεις: * Τον επανασχεδιασμό της αρχιτεκτονικής χρηματοδότησης των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας βάσει της ρήτρας αποπληρωμής των τόκων από το βιώσιμο πρωτογενές πλεόνασμα. Εφόσον βιώσιμο είναι το χρέος του οποίου οι υποχρεώσεις μπορούν να εξυπηρετηθούν, τότε ο άξονας της εναλλακτικής πολιτικής στρατηγικής πρέπει να είναι «βιώσιμο πρωτογενές πλεόνασμα – βιώσιμο χρέος». Βιώσιμο είναι το πρωτογενές πλεόνασμα που προσδιορίζεται από τις πραγματικές αναπτυξιακές και κοινωνικές δυνατότητες της Ελλάδας. Ο ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός αυτού του πλεονάσματος δημιουργεί πλέγμα επιλογών στον αρχιτεκτονική της χρηματοδότησης των δανειακών. Αυτή η αρχιτεκτονική δεν δημιουργεί νέο χρέους, ενώ η αύξηση του ΑΕΠ θα μειώνει διαχρονικά το λόγο Χρέους/ΑΕΠ. Συνεπώς καθιστά το χρέος βιώσιμο, μειώνοντας το πιστωτικό ρίσκο της οικονομίας και συμβάλλοντας στην ανάκτηση της φερεγγυότητας και της αξιοπιστίας της, με θετικές συνέπειες στο κόστος και στην αναχρηματοδότηση του ληξιπρόθεσμου χρέους από τις αγορές. Η αξιοπιστία αυτής της εναλλακτικής στρατηγικής διαπραγμάτευσης εξαρτάται από το ρεαλισμό της ως προς τη δυνατότητα της οικονομίας να μεταβεί βραχυπρόθεσμα σε καθεστώς αναπτυξιακών πρωτογενών πλεονασμάτων με κοινωνική συνοχή. * Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με τη θεσμοθέτηση της «απασχόλησης ύστατης καταφυγής». Η βασική ιδέα πίσω από το θεσμό της «απασχόλησης ύστατης καταφυγής» είναι η διασφάλιση εργασίας για όλους όσους επιθυμούν να εργαστούν και η προστασία των εργαζομένων από την ανεργία, την απαξίωση των γνώσεων και δεξιοτήτων τους, τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Η εφαρμογή του θεσμού μπορεί να απορροφήσει ένα ικανοποιητικό μέρος της ανεργίας αμέσως, ανάλογα με τη διαθέσιμη χρηματοδότηση. Ο θεσμός αφορά κρατικά προγράμματα απορρόφησης απασχόλησης ειδικών ομάδων, π.χ. εργαζόμενοι χαμηλής ειδίκευσης, μακροχρόνια άνεργοι, νέοι, κ.α. Τα προγράμματα αυτά δεν θα έχουν ημερομηνία λήξης και θα προσφέρουν κοινωνικές υπηρεσίες σε τομείς όπως της υγείας, πρόνοιας, παιδείας, προστασίας του περιβάλλοντος, δημόσιας ασφάλειας, δημόσιες υποδομές, κ.α. Οι απασχολούμενοι σε αυτά μπορούν να αμείβονται π.χ. με το κατώτατο μισθό. Η χρηματοδότησή του μπορεί να γίνει με συνδυασμό εγχώριων και ευρωπαϊκών πόρων και να είναι επίσης άξονας διαπραγμάτευσης μεταξύ της Ελλάδας και των δανειστών. Ο πυρήνας των βραχυπρόθεσμων θετικών επιδράσεων της θεσμοθέτησης της «απασχόλησης ύστατης καταφυγής» είναι: - Η άμεση αύξηση της απασχόλησης και η ενίσχυση της κοινωνικής σταθερότητας, - Η μακροοικονομική σταθεροποίηση της οικονομίας με την άμεση ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης και την πολλαπλασιαστική αύξηση του ΑΕΠ, - Η δημιουργία βιώσιμων πρωτογενών πλεονασμάτων μέσω της αύξησης του ΑΕΠ, - Η δημιουργία ροών εισοδήματος και ρευστότητας και συνεπώς η σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος μέσω της βελτίωσης της εξυπηρέτησης των υποχρεώσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Ο θεσμός της «απασχόλησης ύστατης καταφυγής» λειτουργεί ως κοινωνικός μηχανισμός αύξησης της ρευστότητας. - Η ενίσχυση του ασφαλιστικού συστήματος. Καταλήγοντας, από τα παραπάνω εξάγεται το συμπέρασμα ότι υπάρχει εναλλακτικός, ρεαλιστικός μάκρο-σχεδιασμός εξόδου της χώρας από την οικονομική και κοινωνική κρίση με υψηλή διαπραγματευτική ισχύ, αφού αντιμετωπίζει την οικονομική και κοινωνική κρίση και ταυτόχρονα δημιουργεί πόρους μέρος των οποίων θα μπορούσε να εξυπηρετήσει με βιώσιμο τρόπο τις δανειακές υποχρεώσεις της χώρας. Blogger Γιώργος Αργείτης