Φοβούνται ότι τελικά το Δημόσιο θα χάσει έσοδα από τα μπλοκάκια

Του Κωστή Χ. Πλάντζου

Oμηροι της Εφορίας και των ασφαλιστικών ταμείων θα παραμένουν για τα επόμενα πολλά χρόνια ή και δεκαετίες οι ηρωικοί εργαζόμενοι που, θέλοντας ή μη, κράτησαν τελικά ανοιχτό το μπλοκάκι τους προκειμένου να μπορέσουν να έχουν κάποιο εισόδημα το 2017 για να ζήσουν. Παρότι τους δένουν χειροπόδαρα και τους υποχρεώνουν να πληρώσουν εξοντωτικές εισφορές, στο υπουργείο Οικονομικών ανησυχούν για το ενδεχόμενο το Δημόσιο τελικά να χάσει έσοδα.

Από πλευράς τους οι εργαζόμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες που δεν έκλεισαν το μπλοκάκι τους ζουν στην ανασφάλεια

και με εισοδήματα πείνας. Ακόμα κι αν έχουν δουλειά, ακόμα κι αν νιώθουν ασφαλείς ότι δεν θα τη χάσουν και θα πληρώνονται κανονικά τους επόμενους 12 μήνες, ακόμα κι αν το κράτος θα τους παίρνει το 50%-80% όσων θα βγάζουν, και πάλι δεν είναι σίγουροι ότι δεν θα βρεθούν να χρωστάνε και άλλα στην Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία.

«Ξοδέψτε και γλιτώστε»

Ο βασικός λόγος είναι ότι μετά από έλεγχο ή με άλλες αποφάσεις της η Εφορία μπορεί να ανεβοκατεβάζει το φορολογητέο εισόδημά τους κατά το δοκούν, με συνέπεια να επιβάλλει όχι μόνο έξτρα φόρους αλλά και ασφαλιστικές εισφορές που υπολογίζονται ως ποσοστό στο εισόδημά τους. Με το νέο σύστημα Κατρούγκαλου, οι εισφορές στα μπλοκάκια υπολογίζονται με βάση το φορολογητέο εισόδημα, αλλά εκπίπτουν από αυτό. Στο υπουργείο Οικονομικών ξέρουν ότι αυτό δίνει μεγάλο κίνητρο σε πολλούς να δηλώνουν στο εξής υψηλές δαπάνες που αφαιρούνται από το εισόδημα, είτε πραγματικές είτε πλασματικές. Το βασικό δίλημμα για τον επαγγελματία είναι αν θα πρέπει να μαζεύει ό,τι βγάζει για να ζει ή να εμφανίζει επαγγελματικές δαπάνες και να γλιτώνει χαράτσια που αλλιώς θα απομυζούσαν το εισόδημά του.

Για παράδειγμα, αν αποταμιεύσει 1.000 ευρώ από τα έσοδά του, θα πληρώσει για φόρους εισοδήματος, έκτακτη εισφορά και ασφαλιστικές εισφορές τουλάχιστον 50%-60% (χωρίς να υπολογίζονται και εισφορές για επικουρική ασφάλιση και εφάπαξ). Αν ξοδέψει όμως τα 1.000 ευρώ για επαγγελματικές δαπάνες, τότε γλιτώνει το 80% της δαπάνης (μαζί με τον ΦΠΑ που θα εκπέσει και δεν θα τον αποδώσει) γιατί αυτά αφαιρούνται από το φορολογητέο εισόδημά του. Δηλαδή κάτι που αξίζει 100 ευρώ θα του κοστίζει μόνο 20!

​Ανησυχία για τα έσοδα

Στο υπουργείο Οικονομικών θεωρούν ότι αυτό είναι το καλό σενάριο για τα κρατικά έσοδα. Περισσότερο φοβούνται έξαρση της φοροδιαφυγής, με πλασματικές επαγγελματικές δαπάνες που θα μειώνουν το εισόδημα επί του οποίου υπολογίζονται φόροι και ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών και όσων έχουν μπλοκάκι. Με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου, οι νέες εξοντωτικές εισφορές εκπίπτουν εξ ορισμού από το φορολογητέο εισόδημα. Αυτομάτως μειώνεται έτσι και η φορολογητέα ύλη επί της οποίας υπολογίζονται οι φόροι. Στη συνέχεια αφαιρούνται και όλες οι επαγγελματικές δαπάνες, πραγματικές ή εικονικές.

Ωστόσο για το 2017 η κυβέρνηση έχει βάλει στόχο τα έσοδα από άμεσους φόρους φυσικών προσώπων να αυξηθούν 1 δισ. ευρώ (ή σε ποσοστό 7,8%) σε σχέση με το 2016. Επίσης, αναμένει αύξηση 700 εκατ. ευρώ (+5,2%) από τις εισπράξεις ΦΠΑ. Και αυτό παρότι προβλέπει αύξηση ασφαλιστικών εισφορών κατά 1,3 δισ. ευρώ σε σχέση με πέρυσι (τα οποία αφαιρούνται από το φορολογητέο εισόδημα που αποτελεί πλέον τη βάση όχι μόνο για τους φόρους, αλλά και για όλες τις ασφαλιστικές εισφορές).

Αναδρομικά χαράτσια

Για να περιορίσουν τον κίνδυνο να ανοίξει τρύπα στα έσοδα, στο υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζουν διασταυρώσεις και ελέγχους προκειμένου να μη δηλώνονται υψηλές επαγγελματικές δαπάνες. Ειδικά με το νέο καθεστώς φορολογικών ελέγχων, κάθε φορολογούμενος θεωρείται ένοχος μέχρις αποδείξεως του αντιθέτου. Είναι γνωστή εξάλλου η φράση που ακούγεται στα τμήματα ελέγχου των εφοριών: «Εσύ βάζεις όποια δαπάνη θεωρείς πως έγινε για επαγγελματική ανάγκη, αλλά ο έλεγχος θα σ' την απορρίψει».

Τι σημαίνει αυτό;

Οτι πλέον όλοι οι επιχειρηματίες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες και εργαζόμενοι με μπλοκάκι θα βρίσκονται αντιμέτωποι με αναδρομικές χρεώσεις και υπέρογκα ποσά ασφαλιστικών εισφορών -πέραν των φόρων και προστίμων- εφόσον μετά από δύο, πέντε, δέκα ή και παραπάνω χρόνια τους γίνει φορολογικός έλεγχος και το πόρισμα κρίνει ότι οι δαπάνες που εμφάνισαν -ακόμα κι αν ήταν πραγματικές- δεν έπρεπε να εκπέσουν. Ο μόνος τρόπος για να κοιμούνται ήσυχοι οι ίδιοι και οι λογιστές τους είναι να μην εμφανίσουν καν δαπάνες, ώστε να μην αμφισβητηθούν από την Εφορία, αν και σε αυτή την περίπτωση καταπίπτει όλο το φορολογικό οικοδόμημα του προσδιορισμού των καθαρών κερδών βάσει εξόδων που αφαιρούνται από τα δηλωθέντα έσοδα.

*Αναδημοσίευση από το Business Stories της 5ης Φεβρουαρίου