Υποψιάζεσαι πως το παιδί σου έχει πέσει θύμα εκφοβισμού στο σχολείο; Πώς θα το χειριστείς

Bullying ή αλλιώς εκφοβισμός ή θυματοποίηση είναι η πραγμάτωση σκόπιμων, επαναλλαμβανόμενων βλαβερών ενεργειών από ένα παιδί (θύτη) ενάντια σε ένα άλλο παιδί, πιο αδύναμο σωματικά ή ψυχικά (θύμα). Μπορεί να είναι χτυπήματα, σπρωξίματα, κοροιδία για τη θρησκεία, την εθνικότητα, την αναπηρία κτλ, απειλές και κλοπές, κοινωνικός αποκλεισμός, cyber bullying, σεξουαλική παρενόχληση, κ.α.

Οι μεγαλύτερες πιθανότητες για θυματοποίηση ενός παιδιού παρουσιάζονται κυρίως τα πρώτα χρόνια της σχολικής ζωής και σύμφωνα με έρευνες σχετίζονται με τον βαθμό εξάρτησης ενός παιδιού από τους γονείς του. Εάν υπάρχει για παράδειγμα υπερπροστατευτικότητα των γονιών προς το παιδί, τότε είναι πιθανόν να υπάρχει και δυσκολία στη διαμορφωση ολοκληρωμένης προσωπικότητας με αποτέλεσμα το παιδί σε μια δύκολη κατάσταση που απαιτείται η αυτοπροστασία του, να αδυνατεί να ανταπεξέλθει.

Tα παιδιά που δέχονται εκφοβισμό βιώνουν:

ΦόβοΘυμόΝτροπήΕνοχέςΜοναξιάΆγχος και ανασφάλειαΣυναισθήματα κατωτερότηταςΜειωμένη αυτοπεποίθηση

Τα παιδιά αυτά ακόμα κι αν καταφέρουν να ξεπεράσουν και να αντιμετωπίσουν τη «θυματοποίησή» τους, συνοδεύονται από αρνητικά συναισθήματα και εμπειρίες, που ενδέχεται να διαρκέσουν για ένα μεγάλο μέρος ή ακόμη και για όλη την ενήλικη ζωή τους. Το bullying λοιπόν καταλαβαίνουμε πως είναι πολύ πιο σημαντικός από όσο πιθανότατα φανταζόμασταν.

Τα παιδιά αυτά δε μιλούν. Δε μιλούν γιατί φοβούνται, γιατί ντρέπονται, γιατί πιστεύουν πως ό,τι γίνεται το αξίζουν, γιατί πιστεύουν πως αν μιλήσουν στον δάσκαλο ή τον γονιό η κατάσταση θα χειροτερέψει, ότι πιθανότατα η παρέμβασή τους δεν θα είναι αποτελεσματική ή ακόμα και ότι θα αδιαφορήσουν. Έτσι προτιμούν να περάσουν μόνοι τους όλη τη δύσκολη κατάσταση που συνήθως τις περισσότερες φορές τα περισσότερα «θύματα» δεν μπορούν να την αντιμετωπίσουν μόνα τους. Αυτό ακριβώς είναι και το πρόβλημα που διαιωνίζει και αυξάνει τα περιστατικά του εκφοβισμού. Γι αυτόν τον λόγο απαιτείται μεγάλη προσοχή πρωτίστως και κυρίως από τους γονείς. Όταν ένας γονέας υποψιαστεί πως συμβαίνει κάτι τέτοιο στο παιδί του, ότι έχει γίνει θύμα κάποιου είδους εκφοβισμού στο σχολείο, πρέπει καταρχήν να προσπαθήσει να ανοίξει μια κουβέντα, προσπαθώντας να κάνει το παιδί να μοιραστεί αυτό που του συμβαίνει. Πιο συγκεκριμένα:

-Πρέπει να μιλήσουμε στο παιδί, να του αφαιρέσουμε τις ενοχές που μπορεί να έχει και να το βεβαιώσουμε ότι για ό,τι του συμβαίνει δεν ευθύνεται το ίδιο.

-Το βεβαιώνουμε ότι η κατάσταση μπορεί να αλλάξει, ότι το αγαπάμε και είμαστε δίπλα του για να το βοηθήσουμε.-Να το επιβραβεύσουμε εάν μας μιλήσει για το περιστατικό και να εξηγήσουμε ότι αυτό δεν είναι «κάρφωμα». -Επικοινωνούμε με το σχολείο και τον εκπαιδευτικό για μια από κοινού αντιμετώπιση.

Κανείς δε μπορεί να αντιμετωπίσει το bullying μεμονομένα. Για να περιοριστούν τα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού είναι απαραίτητη η επικοινωνία και η συνεργασία μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών. Όταν βεβαίως το κρίνουμε απαραίτητο απευθυνόμαστε σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.

Το κείμενο έγραψε η Τάνια Χριστοδουλίδου, απόφοιτος της Παιδαγωγικής Σχολής Δημοτικής Εκπαίδευσης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Σήμερα εργάζεται ως εκπαιδευτικός σε δημοτικό σχολείο της Αττικής, βραβευμένη για τις δράσεις της πάνω στον σχολικό εκφοβισμό και την μετάδοση του μηνύματος καταπολέμησής του. Είναι μέλος της ομάδας CSI Institute που μεσω ομιλιών, ενημερώνει παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς για το bullying και το cyber bullying ειδικότερα.