4 τρόποι για να αντιμετωπίσουμε τις κρίσεις

Τι μηχανισμούς άμυνας επιστρατεύουμε σε δυσάρεστες καταστάσεις; Ο Δημήτρης Πάνος, φοιτητής του Τμήματος Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών μας εξηγεί:

Όλοι οι άνθρωποι «παλεύουν» στη ζωή για κάτι καλύτερο. Όμως, την πάλη αυτή κάνουν χειρότερη πολλά δυσάρεστα γεγονότα και καταστάσεις. Παρόλα αυτά, υπάρχουν τρόποι με τους οποίους, ο άνθρωπος μπορεί να αμυνθεί απέναντι στα προβλήματα και τις δύσκολες καταστάσεις που αντιμετωπίζει. Με βάση τους ψυχολόγους αλλά και τους κοινωνιολόγους, υπάρχουν

τέσσερις τρόποι, με τους οποίους, ο άνθρωπος μπορεί να αντιμετωπίσει καταστάσεις που του προκαλούν ένταση και γενικότερα, προβλήματα, τους οποίους (οι ίδιοι) ονομάζουν «μηχανισμούς άμυνας».

Πως αντιμετωπίζουμε τις κρίσεις

1 Με την απώθηση: Πρώτος μηχανισμός άμυνας είναι η απώθηση. Το άτομο, δηλαδή, απωθεί στο ασυνείδητο ανεπιθύμητες σκέψεις, παρορμήσεις, εμπειρίες, οι οποίες αντιτίθενται στον εαυτό του. Παραδείγματος χάριν, το άτομο προσπαθεί να ξεχάσει κάποιο δυσάρεστο γεγονός, όπως μία λογομαχία ή μία τραυματική εμπειρία και λοιπά.

2 Με την άρνηση: Το άτομο, δηλαδή, αρνείται να αντιμετωπίσει, αποφεύγει να αντιμετωπίσει δυσάρεστες σκέψεις, συναισθήματα και γεγονότα που του προξενούν ένταση και πίεση. Για παράδειγμα, ένα παιδί που έχασε τη μητέρα του, μπορεί να αντιμετωπίζει το συμβάν σαν αυτή να έχει φύγει για ένα μακρινό ταξίδι, αρνούμενο την πραγματικότητα.

3 Με την εκλογίκευση: Το άτομο προσπαθεί να δώσει μία λογική εξήγηση στη συμπεριφορά του ή σε μία επιδίωξή του, η οποία δεν είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Λόγου χάριν, κάποιος που απολύεται από τη δουλειά του, μπορεί να εκλογικεύσει το δυσάρεστο γεγονός, λέγοντας «έτσι κι αλλιώς, δεν ήταν και η ιδανική δουλειά.»

4 Με την εξιδανίκευση: Το άτομο, δηλαδή, του οποίου οι παρορμήσεις, οι επιθυμίες, οι σκέψεις και λοιπά δεν είναι κοινωνικά αποδεκτές και του προκαλούν ενοχές, στρέφεται σε αποδεκτές μορφές συμπεριφοράς. Παραδείγματος χάριν, το άτομο, με έντονα συναισθήματα επιθετικότητας, γίνεται, εν τέλει, ειρηνιστής.

Το μυστικό

Ο άνθρωπος είναι ένα ον, με πάθη και αδυναμίες. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι οφείλει «να το βάζει κάτω», να είναι ηττοπαθής. Αντιθέτως, θα πρέπει «να αμύνεται» στα προβλήματα και τις καταστάσεις που τον ταλανίζουν, «να επιτίθεται», όποτε αυτό είναι αναγκαίο και γενικότερα, να έχει επιτυχίες. «Επιτυχία» είναι «το “να πέφτει” κάποιος εφτά φορές και “να σηκώνεται” την όγδοη»!