ΣΟΚ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΧΡΕΟΣ – ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ, ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΧΡΩΣΤΑΝΕ 152 ΤΡΙΣ.ΔΟΛΑΡΙΑ

Η έκθεση Fiscal Monitor που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ανεβάζει το παγκόσμιο χρέος του μη χρηματοπιστωτικού τομέα – που περιλαμβάνει τις γενικές κυβερνήσεις, τα νοικοκυριά και τις μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες – στα 152 τρισ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο 225% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Σχεδόν τα δύο τρίτα αυτού του ποσού, που ανέρχονται περίπου στα 100 τρισ. δολάρια, είναι οι υποχρεώσεις του ιδιωτικού τομέα.

Η έκθεση Fiscal Monitor του Ταμείου για πρώτη φορά βάζει ένα νούμερο στο μέγεθός του και “η εικόνα που σχηματίζεται δεν είναι ωραία”, σχολιάζουν σε κείμενό τους οι Vitor Gaspar και Marialuz Moreno Badia, ο επικεφαλής και ο αναπληρωτής επικεφαλής Δημοσιονομικών Υποθέσεων στο ΔΝΤ αντίστοιχα,

Το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι το παγκόσμιο χρέος, που συνέχισε να αυξάνεται μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και σήμερα βρίσκεται σε υψηλά όλων των εποχών, θα μπορούσε να προκαλέσει μία άνευ προηγουμένου διαδικασία ιδιωτικής απομόχλευσης η οποία θα μπορούσε να ανατρέψει την εύθραυστη οικονομική ανάπτυξη.

Το ποικιλόμορφο τοπίο του χρέους

Το ιδιωτικό χρέος είναι υψηλό στις ανεπτυγμένες οικονομίες και σε μερικές συστημικά σημαντικές αναδυόμενες αγορές, αλλά οι τάσεις διαφέρουν σημαντικά από το 2008:

– Οι ανεπτυγμένες οικονομίες, το επίκεντρο της κρίσης, έχουν κάνει απομόχλευση άνισα και σε πολλές περιπτώσεις το ιδιωτικό χρέος συνέχισε να αυξάνεται. Τα επίπεδα του δημοσίου χρέους έχουν επίσης αυξηθεί σε αυτές τις χώρες, εν μέρει ως αποτέλεσμα της ανάληψης των υποχρεώσεων του ιδιωτικού τομέα μέσω τραπεζικών διασώσεων.

– Η εύκολη πρόσβαση σε χρηματοδότηση παγκοσμίως έχει οδηγήσει σε ιδιωτική πιστωτική “έκρηξη” σε κάποιες αναδυόμενες οικονομίες, κυρίως στην Κίνα.

– Σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, τα επίπεδα του ιδιωτικού και του δημόσιου χρέους έχουν επίσης αυξηθεί, χάρη στη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα και την ευρύτερη πρόσβαση στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, καθώς και τη βελτιωμένη πρόσβαση στις αγορές, αλλά η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ σε γενικές γραμμές παραμένει χαμηλή.

Όλα σχετίζονται με την ανάπτυξη

Η απομόχλευση μέχρι στιγμής έχει προχωρήσει με αργούς ρυθμούς μεταξύ των υπερχρεωμένων ανεπτυγμένων οικονομιών, κυρίως λόγω του τεέχοντος περιβάλλοντος στο οποίο οι ρυθμοί ανάπτυξης και ο πληθωρισμός παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Η απομόχλευση μπορεί να κάνει τα πράγματα χειρότερα τοποθετώντας ένα ακόμη εμπόδιο στην οικονομική δραστηριότητα. Τα υψηλά επίπεδα χρέους μπορούν να επιβραδύνουν το ρυθμό της οικονομικής ανάπτυξης για μία σειρά λόγων, αναφέρει το ΔΝΤ.

Πρώτον, τα υψηλά επίπεδα ιδιωτικού χρέους αυξάνουν την πιθανότητα των χρηματοπιστωτικών κρίσεων, οι οποίες συνήθως συνοδεύονται από βαθύτερη και πιο παρατεταμένη οικονομική επιβράδυνση από αυτή που σχετίζεται με τις φυσιολογικές υφέσεις. Οι κίνδυνοι δεν περιορίζονται στο ιδιωτικό χρέος, καθώς η είσοδος σε μία χρηματοπιστωτική κρίση με υψηλά επίπεδα δημοσίου χρέους επιδεινώνει τις επιπτώσεις της χρηματοπιστωτικής κρίσης, πολύ περισσότερο στις αναδυόμενες αγορές απ’ ότι στις ανεπτυγμένες.

Δεύτερον, τα υπερβολικά επίπεδα χρέους μπορούν να επιβαρύνουν την οικονομική ανάπτυξη ακόμη και αν δεν υπάρχει χρηματοπιστωτική κρίση, καθώς οι υπερχρεωμένοι δανειολήπτες μειώνουν τελικά τις επενδύσεις και την κατανάλωση.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η σημαντική μείωσή του χρέους απαιτεί δημοσιονομικές πολιτικές που υποστηρίζουν την οικονομική δραστηριότητα και διευκολύνουν την αναδιάρθρωση του ιδιωτικού χρέους και το “συγύρισμα” των μη εξυπηρετούμενων τραπεζικών δανείων. Ωστόσο η επίλυση αυτού του προβλήματος υπερβάλλοντος ιδιωτικού χρέους δεν είναι εύκολη στο σημερινό παγκόσμιο περιβάλλον της χαμηλής ονομαστικής αύξησης του ΑΕΠ, αναφέρει το ΔΝΤ.

Όπως τονίζει η δημοσιονομική πολιτική δεν μπορεί να τα κάνει όλα μόνη της: πρέπει να υποστηρίζεται από συμπληρωματικές πολιτικές, συμπεριλαμβανομένων των νομισματικών και διαρθρωτικών πολιτικών, που υλοποιούνται εντός συνεπών και αξιόπιστων πλαισίων πολιτικής για να επιτύχουν τον επιθυμητό στόχο.