Σαν σήμερα ιδρύεται το ΕΑΜ

Ήταν 27 Σεπτεμβρίου του 1941 όταν ιδρύθηκε επίσημα το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, το ΕΑΜ, με ιδρυτικά κόμματα το ΚΚΕ, το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας, την Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας (ΕΛΔ) και το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας (ΑΚΕ).

Στην πορεία προστέθηκαν και άλλοι πολιτικοί οργανισμοί ενώ συμμετείχε πλήθος κοινωνικών-αντιστασιακών

οργανώσεων, όπως:

Το Σοσιαλιστκό Εργατικό Κόμμα της Ελλάδας, η Σοσιαλιστική Ένωση, η αντιστασιακή οργάνωση Δημοκράτης, οι Σοσιαλιστές-Δημοκράτες, ο Εργατικός ΕΑΜ, η Εθνική Αλληλεγγύη, το ΕΑΜ Νέων, που μετεξελίχθηκε σε ΕΠΟΝ, η Πανυπαλληλική Επιτροπή Δημοσίων Υπαλλήλων, η Παγκληρική Ένωση, ενώ τον Μάιο του 1944 συνεργάστηκαν με το ΕΑΜ και οι Αριστεροί Φιλελεύθεροι.

Στις 27 Σεπτεμβρίου 1941 ιδρύεται επίσημα και αναγγέλλεται δημόσια, το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, το ΕΑΜ.

Την πρωτοβουλία για την ίδρυση του ΕΑΜ την είχε το ΚΚΕ, με συζητήσεις που ξεκίνησαν αρχές Ιουλίου 1941 ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη και τον πολιτικό κόσμο της Χώρας.

Το ιδρυτικό του ΕΑΜ συνυπέγραψαν από το ΚΚΕ ο Λευτέρης Αποστόλου, από το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας ο Χρήστος Χωμενίδης, από την Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας (ΕΛΔ), ο Ηλίας Τσιριμώκος, από το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας (ΑΚΕ) ο Απόστολος Βογιατζής.

Βασικοί στόχοι του ΕΑΜ όπως καταφαίνεται από το ιδρυτικό του, είναι:

1. Η λευτεριά και η ανεξαρτησία της χώρας.
2. Η επιβίωση του λαού.
3. Η οργάνωση του λαού για να επιζήσει και να λευτερωθεί.

Οι πρωτεργάτες ίδρυσης του ΕΑΜ επιδίωξαν τη σύμπτηξη μετώπου με όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου Με διάφορες προφάσεις τα αστικά κόμματα δεν δέχτηκαν. Ύστερα από διαπραγματεύσεις δυο μηνών , τελικά μόνο τα αριστερά κόμματα αποφάσισαν να προχωρήσουν και ιδρύουν το ΕΑΜ.

Το ΕΑΜ κατάφερε με τους σαφείς στόχους του, οι οποίοι ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του λαού, να αγκαλιάσει τη συντριπτική πλειοψηφία του και να γίνει και η ηγετική δύναμη του εθνικοαπελευθερωτικοϋ αγώνα, όλου του λαού και του έθνους.

Ο ελληνικός λαός ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του ΕΑΜ και εντάχθηκε στις γραμμές του, γιατί:

Α. Οι σκοποί του ταυτίζονταν απόλυτα με τους πόθους του.
Β. Η ενότητα όλων των δυνάμεων αποτελούσε προϋπόθεση για την επιτυχία των αγώνων του.
Γ. Η οργάνωση και η διεξαγωγή του αγώνα, από την καθημερινή πάλη έως τον ένοπλο αγώνα απαιτούσε ενιαία κέντρα ευθύνης.

Ενότητα στους στόχους, ενότητα, ενότητα στις δυνάμεις, ενότητα στην οργάνωση του αγώνα. Με αυτό το τρίπτυχο, το ΕΑΜ κατόρθωσε να γίνει η κύρια και η ηγετική δύναμη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.

Στην προσπάθεια για την ίδρυση του ΕΑΜ οι εκπρόσωποι των κομμάτων, οι οποίοι είχαν πρωτοσυμφωνήσει, είχαν μεταξύ τους τακτικές επαφές και συνεργασίες οι οποίες τους έδωσαν τη δυνατότητα να διαπιστώσουν την αναγκαιότητα της δημιουργίας του εθνικοαπελευθερωτικού μετώπου και τον τρόπο οργάνωσης του.

Οι συναντήσεις αυτές και η συνεργασία των εκπροσώπων του ΚΚΕ, του ΣΚΕ, της ΕΛΔ και του ΑΚΕ, στην πράξη πήρε την έννοια ενός προσωρινού οργάνου, το οποίο υπήρξε και ονομάστηκε “Συντονιστικό Γραφείο των Λαϊκοδημοκρατικών Κομμάτων” και το οποίο μάλιστα από τα μέσα Ιουλίου του 1941, είχε καταλήξει και στην απόφαση δημιουργίας του πανεθνικού μετώπου..Ακόμα περισσότερο προχώρησε σε νέες εξορμήσεις διαπραγματεύσεων με τα αστικά κόμματα.

Παράλληλα και πριν την ίδρυση του ΕΑΜ, το “Συντονιστικό Γραφείο” δημιούργησε προσωρινές τετραμελείς επιτροπές, με έναν εκπρόσωπο από κάθε κόμμα, στην Αθήνα, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη και όπου αλλού μπορούσε. Κι όπου οι οργανωμένες δυνάμεις των κομμάτων το επέτρεπαν, δημιουργήθηκαν ακόμη και συνοικιακές τετραμελείς επιτροπές.

Η ίδρυση, οι σκοποί και η αγωνιστική δραστηριότητα του ΕΑΜ αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες της Εθνικής Αντίστασης στη διάρκεια της τετράχρονης σκλαβιάς της Ελλάδας. Το ΕΑM, χωρίς να μειώνεται, σε καμία περίπτωση, η συμμετοχή και των άλλων αντιστασιακών οργανώσεων, αλλά και η συμβολή του μοναχικού ανένταχτου αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, υπήρξε η μεγαλύτερη σε δύναμη και δράση εθνικοαπελευθερωτική οργάνωση.

Όντως, για πρώτη φορά στην ιστορία της Νεότερης Ελλάδας, οργανώθηκαν, τόσο σημαντικά πλήθη,που έφτασαν να ξεπεράσουν το εκατομμύριο, μέσα σε μια οργάνωση. Για πρώτη φορά εκατοντάδες χιλιάδες αγωνίστριες και αγωνιστές συστρατεύθηκαν σε μια ενιαία οργάνωση και αγωνίστηκαν για τους ίδιους σκοπούς.

Για πρώτη φορά, επίσης, ως τότε, τα αριστερά κόμματα της Χώρας, πέτυχαν να δημιουργήσουν ένα κοινό μέτωπο συνεργασίας για έναν κοινό σκοπό και κατάφεραν να ανταποκριθούν στα αιτήματα των καιρών και να βρεθούν σε απόλυτη αντιστοιχία με τα αισθήματα του ελληνικού λαού.
Κατάφεραν να εκφράσουν τον λαό και ο λαός τα περιέβαλε για αυτό με την εμπιστοσύνη του και τα πλαισίωσε.

Για πρώτη φορά στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας, ένας πολιτικός σχηματισμός, προερχόταν τόσο άμεσα από το λαό, εξέφραζε το λαό και άνηκε στον λαό.