Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν

Ενώ ο πρωθυπουργός της Τουρκίας ταξίδεψε στις χώρες του Μπαγκρέμπ – Μαρόκο, Αλγερία και Τυνησία, ήτοι στις χώρες που ξέσπασε η Aραβική Άνοιξη, ο Μπουλέντ Αρίντς, αναπληρωτής πρωθυπουργός, επισκέφτηκε το προεδρικό μέγαρο στην Άγκυρα, μετά από πρόσκληση του προέδρου Αμπντουλάχ Γιούλ λόγω των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων. Ο Γκιούλ τόνισε ότι η δημοκρατία δεν περιορίζεται στις εκλογές, στον

αντίποδα του πρωθυπουργού, ο οποίος αρκούνταν στη νομιμοποίηση που απολάμβανε από τις κάλπες. Ο Γκιούλ τόνισε ότι «όλοι οι τρόποι ζωής πρέπει να συνυπάρχουν», άρα το μήνυμα ελήφθη. Αντίθετα ο Ερντογάν, ενοχλημένος από τις σκέψεις του Γκιούλ, δήλωσε ότι η Δημοκρατία σημαίνει κάλπες και μόνο, άσχετα με τις τοποθετήσεις του προέδρου.

Είναι γνωστό ότι οι δύο άνδρες, στο μάκρος μιας εικοσαετίας, καταγόμενοι απο το πολιτικό Ισλάμ της Τουρκίας και το κίνημα Μιλί Γκορούς («εθνικό όραμα» ) του Ερμπακάν, εμφανίστηκαν το 1990. Ο πρώτος, άνθρωπος με ήπιο χαρακτήρα, βρίσκεται στους αντίποδες του Ερντογάν που είναι παιδί των προαστίων της Κωνσταντινούπολης, μεγάλωσε ανάμεσα στο τοπικό τζαμί και στο γήπεδο ποδοσφαίρου. Σε ηλικία σαράντα ετών ο Ερντογάν κέρδισε τη μάχη για το δημαρχείο της Κωνσταντινούπολης σε ηλικία 40 ετών.

Το 2001 ιδρύει δικό του κόμμα, ΑΚΠ : Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης που ήρθε σε ρήξη με τις παραδοσιακές θέσεις του τουρκικού πολιτικού Ισλάμ, αντιδυτικού και αντιευρωπαϊκού, το οποίο πήρε τη μορφή σύγχρονου Φιλελεύθερου Κόμματος. Την επόμενη χρονιά κέρδισε τις εκλογές. Η πορεία ανόδου ήταν εντυπωσιακή για να μην πούμε θυελλώδης. Ο πρώην αρχηγός της ποδοσφαιρικής ομάδας έγινε υπουργός αθλητισμού. Οι παλιοί του φίλοι εντάσσονται στην κυβέρνηση, όπως ο Μπινάλι Γιλντιρίμ που έγινε υπουργός Μεταφορών. Οι φίλοι του ανταμείβονται, οσοι προτάσσουν εμπόδια καταργούνται αυθωρεί, όπως συνέβη με τον Αμπντουλατίφ Σενέρ.

Προβάλλοντας την οικονομική ανάπτυξη ως πρώτη προοπτική του κόμματός του, ο Ερντογάν θα επανεκλεγεί το 2007 με ποσοστό 47%, την ίδια στιγμή που το κόμμα του αντιμετώπιζε μια σφοδρή αποσταθεροποίηση από την υπερεθνικιστική πτέρυγα του στρατού και του «βαθυκράτους». Τελικά η Προεδρία της Δημοκρατίας του διαφεύγει και παραχωρείται στον Γκιούλ. Μετά το 2007 θα στηριχτεί στην ισχυρή οικονομία της χώρας του που θα τον απομακρύνει από την ΕΕ, αλλά θα τον στρέψει στον οικείο του λαϊκισμό : κράμα κληρονομιάς του κεμαλισμού και θρησκευτικού συντηρητισμού δια του οποίου εξασφαλίζει την ψήφο των κατώτερων τάξεων.

Παρά τα πολυπληθή συλλαλητήρια που διοργάνωσε ο Ερντογάν, η αντίδραση του κόσμου και η φθορά της εξουσίας είναι προφανής. Πέρα από την ισχυρή πολιτική του, η ασθένεια του καρκίνου (που διαψεύδεται βέβαια…) έχει υποσκάψει το ηθικό του, αδιάφορο αν προτάσσεται ως υποψήφιος των προεδρικών εκλογών όπου – μοιραία – θα είναι αντίπαλος του Γκιούλ και μάλιστα με σύστημα καθολικής ψηφοφορίας.

(Από το άρθρο του Γκυγιόμ Περριέ, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα « ΡΗΞΗ», φύλλο 94.