ΠΩΣ 10-15 ΔΙΣ. ΕΚΑΝΑΝ ΦΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η σημασία της κυκλοφορίας του χρήματος και οι επιπτώσεις της αβεβαιότητας στην καθημερινότητα των συναλλαγών και της οικονομικής συμπεριφοράς.

Στο τέλος μιας ημέρας ένα μικρό αρτοποιείο κάνει ταμείο και μετρά 300 ευρώ. Την επόμενη ημέρα με τα χρήματα αυτά πληρώνει τον ηλεκτρολόγο για μια μεγάλη εργασία που έκανε στο σπίτι του. Ο ηλεκτρολόγος με την αμοιβή των 300 ευρώ εξοφλεί ένα υπόλοιπο που έχει στον προμηθευτεί από τον οποία αγοράζει ηλεκτρολογικό υλικό. Ο προμηθευτής παίρνει τα 300 ευρώ και πληρώνει το δεκαπενθήμερο του υπαλλήλου του. Με τα χρήματα ο υπάλληλος πληρώνει το ενοίκιο του

σπιτιού που μένει και ο ιδιοκτήτης εξοφλεί τη δόση δανείου προς την τράπεζα. Την κατάθεση των 300 ευρώ η τράπεζα μπορεί να την χρησιμοποιήσει για να δώσει δάνειο σε όποιον έχει ανάγκη χρήματα. Η παραπάνω αλυσίδα μπορεί να έχει πολύ περισσότερους κρίκους. Δηλαδή το αρχικό ποσό των 300 ευρώ να περάσει από δεκάδες χέρια.

Τι γίνεται όμως αν η αλυσίδα αυτή σπάσει; Ας υποθέσουμε ότι την ώρα που ο αρτοποιός της ιστορίας την ώρα που κάνει ταμείο ακούει στην τηλεόραση ότι η Ελλάδα είναι ένα βήμα πριν την χρεοκοπία, ότι η κρίση θα μας οδηγήσει εκτός ευρώ και πολιτικοί, καθηγητές οικονομικών, τραπεζίτες και άλλοι αναλυτές επιχειρηματολογούν με πειστικά επιχειρήματα για το αναπόδραστο της ελληνικής κατάρρευσης. Η εμπιστοσύνη του αρτοποιού κλονίζεται και ο φόβος της χρεοκοπίας τον καταλαμβάνει. Έτσι αποφασίζει να μην καλέσει την επόμενη ημέρα τον ηλεκτρολόγο, να το αναβάλει για αργότερα, και να κρύψει τα 300 ευρώ στο σπίτι του για καλό και για κακό. Τα 300 ευρώ δεν χάθηκαν, βρίσκονται στο σπίτι του αρτοποιού, ωστόσο «χάθηκαν» από τα οικονομικό κύκλωμα, την πραγματική οικονομία. Ο ηλεκτρολόγος δεν θα εργαστεί και έτσι δεν θα μπορέσει να εξοφλήσει τον προμηθευτή. Ο προμηθευτής δεν μπορεί να εξοφλήσει τον υπάλληλο, ο υπάλληλος αδυνατεί να πληρώσει το ενοίκιο και ο ιδιοκτήτης του σπιτιού καθυστερήσει να εξοφλήσει τη δόση του δανείου του.

Η πρώτη με τη δεύτερη περιγραφή δεν διαφέρουν πολύ ωστόσο η κατάσταση εμπιστοσύνης στην οποία βρίσκεται μια οικονομία είναι ζωτικής σημασίας. Η έλλειψη εμπιστοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο ακριβώς σαν αυτόν που ζούμε τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών εμπορικών τραπεζών αλλά και της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) στη χώρα μας κυκλοφορούν χαρτονομίσματα συνολικής αξίας 40 δισ. ευρώ. Ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, ποσό 10 με 15 δισ. ευρώ έχει «χαθεί» από την οικονομία. Πρόκειται για το 300 ευρώ του αρτοποιού που αποφάσισε για καλό και για κακό να τα κρατήσει σπίτι του. Σύμφωνα με επιτελικά στελέχη τραπεζών 15 με 20 δισ. ευρώ βρίσκονται σε θυρίδες, σε στρώματα ή έχουν μετατραπεί σε χρυσό και λίρες από πολίτες που φοβούνται και προετοιμάζονται για τα χειρότερα. Δηλαδή περίπου το 50% της ρευστότητας που κυκλοφορεί στην Ελλάδα βρίσκεται θαμμένο κάτω απο τη γή.

Στελέχη τραπεζών εκτιμούν ότι αν καταφέρουμε να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη στην οικονομία, και επανέλθει μ