ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗΣ

Φαινομενολογία των αθλημάτων.

Μέσα στην αλλόκοτη γαλέρα των βρετανικών Ολυμπιακών που έχει αποδεχτεί πολλά νέα αθλήματα και χιλιάδες αθλητές, η πολλαπλότητα των αγωνισμάτων δεν επιτρέπει στον ενθουσιώδη θεατή να αναλύσει το τι και το πως του κάθε επιμέρους αγωνίσματος αλλά και το συνολικό καθεστώς των αθλημάτων. Έχει κάποια σχέση η ιστιοπλοΐα με την ποδηλασία γυναικών; Η κωπηλασία με το επιτραπέζιο τένις; Η τοξοβολία με τα αθλήματα ύπτιας κολύμβησης; Το ποδόσφαιρο με τις ασκήσεις στο μονόζυγο; Η πάλη με τους δρόμους αντοχής και μεγάλων αποστάσεων; Το βόλευ με την γυναικεία πυγμαχία; Η υδατοσφαίριση με τον Μαραθώνιο;

Η αλήθεια είναι ότι όλα τα αθλήματα είναι παράγωγα ενός και του αυτού πράγματος : της πάλης με την ανάγκη, την επιβίωση και τον πόλεμο. Φυσικά, όπως εξελίχθηκαν τα αθλήματα τελικά δεν αναγνωρίζονται, ωστόσο η ανάγκη που έκανε έναν άνθρωπο να τρέξει (κυνηγώντας ή κυνηγούμενος), να πέσει στο νερό (της θαλάσσης ή του ποταμού), που τον ανάγκαζε να γρονθοκοπηθεί τον αντίπαλο ή να τον σημαδεύει με το ακόντιο, που τον παρακινούσε να κάνει άλματα, πτώσεις, δρόμους ταχύτητος ή αλλά σχετικά τολμήματα, όλα μα όλα συναιρούνται σε μια και μόνη συμπεριφορά : ο χόμο σάπιενς κινήθηκε μεταξύ επιβιώσεως, εργασίας και πολέμου. Ίσως γι αυτό αθανάτισε το παρελθόν του εξευγενίζοντας το.

Σε κάθε ἀθλημα, αυτό που κυριαρχεί είναι μια σφοδρή άμιλλα (στην κίνηση, στη δύναμη, στην εξυπνάδα ή στην αντοχή) όπου ο νικημένος σηκώνει το βάρος της ήττας, ο νικητής τη χαρά της νικητήριας επιβεβαίωσης όπου οι χαμένοι μεν είναι πολλοί, αλλά «νεκρός» κανένας. Προφανώς εκμεταλλευόμενοι την κίνηση, τη δύναμη και την τεχνική των αθλητών, οι διοργανωτές προέβαλαν την ουσία αυτών των στοιχείων όχι καταργώντας τον πόλεμο, παρά μιμούμενοι έναν πόλεμο άνευ θυμάτων.

Άλλωστε και η καθημερινή ζωή, στις παραμικρές της εκφάνσεις, συνομιλεί συστηματικά με την κίνηση, τη δύναμη, την αντοχή, την πονηριά, ο,τι τέλος πάντων βοηθά τον άνθρωπο να επικρατήσει στον αγώνα της επιβίωσης. Διερωτάται όντως κανείς : για ποιο λόγο επελέγησαν αθλήματα που είναι τάλε κουάλε τέκνα του πολέμου και όχι απλές ασκήσεις με βεβαιωμένη θετική πρόθεση; Η απάντηση είναι απλή : δεν υπάρχει τίποτα στην ζωή που να μη θυμίζει εξευγενισμένο ή αποσιωπημένο πόλεμο.

Πόλεμο διδάσκουν τα παιδικά παιχνίδια, πόλεμο τα επιτραπέζια παιχνίδια των μεγάλων στα καφενεία. Πόλεμο διδάσκει ο έρως, πόλεμο η οιαδήποτε επιθυμία. Πόλεμο καλλιεργούν οι θρησκείες, πόλεμο και τα πολιτικά κόμματα. Αν η Πόλις προέρχεται από το πελεμίζω, τότε η σύνδεση με την καταγωγή παραμένει ισχυρή και αναλλοίωτη. Σε πλήρη αντίθεση με το άστυ.