Ιταλία: Το χειρότερο χαστούκι για τη χειρότερη πολιτική

Εντάξει, τη Δημοκρατία οφείλουμε να τη σεβόμαστε. Είτε μας αρέσουν τα αποτελέσματα των δημοκρατικών διαδικασιών, είτε όχι. Είτε η Δημοκρατία «βγάζει» κυβέρνηση Χαμάς στην Παλαιστίνη, είτε τον ευρωφοβικό Κάμερον στη Βρετανία, είτε βγάλει τη Μέρκελ ξανά στη Γερμανία, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα γι’ αυτό. Η άμεση έκφραση της βούλησης του λαού είναι αδιαπραγμάτευτη, αυτονοήτως αποδεκτή και σεβαστή.

Αυτό, βεβαίως, δε σημαίνει ότι δεν μπορούμε

να πούμε ότι «ο λαός δικαιούται να κάνει λάθος», όπως τόσο ειλικρινά είχε δηλώσει ο Λεωνίδας Κύρκος, όταν το ΚΚΕ Εσωτερικού είχε μείνει εκτός Βουλής, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων.

Ας το παραδεχθούμε, λοιπόν. Στην Ιταλία, ο λαός έκανε λάθος. Αλλά είπαμε. Δικαιούται. Και το όποιο εκλογικό αποτέλεσμα είναι σεβαστό. Και το λαθεμένο. Όχι μόνο επειδή νεκρανάστησε έναν γραφικό, καταστροφικό, άκρως διεφθαρμένο πολιτικό-επιχειρηματία. Ούτε επειδή κατακρήμνισε την Αριστερά ή δεν έδωσε τη νίκη (γιατί αυτό το αποτέλεσμα δεν το λες και νίκη, ούτε καν πύρρειο…) στην Κεντροαριστερά του Μπερσάνι. Κυρίως, γιατί ανέδειξε ως πρώτο κόμμα (συγκρίνοντας με τα υπόλοιπα κόμματα, όχι με τους συνασπισμούς κομμάτων) το μόρφωμα ενός λαϊκιστή τηλεστάρ, ο οποίος με όχημα την οργή των Ιταλών, κατάφερε να αποσπάσει την προτίμηση του ¼ των ψηφοφόρων της τρίτης οικονομίας της Ευρωζώνης.

Οι λόγοι που ο Πέπε Γκρίλο έκοψε κάθετα το πολιτικό σκηνικό της Ιταλίας είναι πολλοί. Η Αριστερά δεν κατάφερε να πείσει, ο Μπερσάνι επίσης δεν κέρδισε την ηγεμονία, ούτε «κατέκτησε» τους πολίτες με τις προτάσεις του. Ο Γκρίλο, ψαρεύοντας σε θολά νερά, κάνοντας… τουρνέ παραστάσεων αντί για προεκλογική περιοδεία με πολιτικές θέσεις, κατάφερε να κάνει ό,τι δεν έκαναν οι άλλοι: με όχημα το λαϊκισμό, μίλησε στο υποσυνείδητο των ανθρώπων, θώπευσε τα κατώτερα ένστικτά τους και, εν πάση περιπτώσει, κέρδισε για έναν απλό λόγο, κυρίως: γιατί όλοι οι υπόλοιποι δεν κατάφεραν να πείσουν τους Ιταλούς να ψηφίσουν για το μέλλον τους. Ψήφισαν με το θυμικό, για να εκφράσουν την οργή και την απογοήτευσή τους. Κι όταν ένας λαός ψηφίζει με το θυμικό, πιο εύκολα ψηφίζει έναν δημοφιλή κωμικό, παρά έναν πολιτικό, όποιος κι αν είναι αυτός. Και στην Ελλάδα, αν οι πολίτες αποφάσιζαν να ψηφίσουν με κριτήρια συναισθηματικά, θα ψήφιζαν Λαζόπουλο ή Τζίμη Πανούση, όχι Σαμαρά.

Οι ευθύνες του Βερολίνου

Βεβαίως, αν δει κανείς το χθεσινό αποτέλεσμα με όρους ιστορικούς, είναι άλλο ένα καπρίτσιο της Ιστορίας. Ένα καπρίτσιο το οποίο είτε θα έχει ξεχαστεί σε λίγο καιρό, είτε θα αποβεί επικίνδυνο. Για την Ιταλία μιλάμε, την τρίτη οικονομία της Ευρωζώνης. Ήδη, ως αργά χθες το βράδυ, το ευρώ κατρακυλούσε απότομα και δραματικά, λόγω του εκλογικού αποτελέσματος.

Τα όσα συνέβησαν στην Ιταλία, λόγω του μεγέθους της χώρας, αποτελούν ένα πρώτης τάξης χαστούκι για το Βερολίνο. Η Γερμανία εισπράττει ήδη τα επίχειρα του δόγματος της άκρατης λιτότητας, της δημοσιονομικής ορθοδοξίας. Κοινοτικές πηγές επιβεβαίωναν χθες ότι οι Βρυξέλλες, το Στρασβούργο, αλλά και πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ήταν σοκαρισμένες με το αποτέλεσμα των ιταλικών εκλογών. Ένα αποτέλεσμα που απορρέει από τη λιτότητα και την απελπισία που αυτή γεννά στις κοινωνίες. Ένα αποτέλεσμα, που στην ούγια γράφει «Μέρκελ».

Το Βερολίνο, μαζί με το εκλογικό χαστούκι, λαμβάνει και ένα σοβαρό μήνυμα. Και το λαμβάνει με το χειρότερο τρόπο, με νεοναζί στην Ελλάδα και λαϊκιστές τηλεστάρ στην Ιταλία. Το μήνυμα είναι σαφές: ο Νότος και οι κοινωνίες του έχουν όρια. Μετά τις ραγδαίες ανακατατάξεις στην Ελλάδα και την άνοδο των νεοναζί, ήταν η σειρά των Ιταλών να φέρουν τα πάνω-κάτω. Και είναι πιθανότατο, όπως φαίνεται από τους ραγδαίους ρυθμούς φθοράς των κυβερνήσεων Ραχόι και Κοέλιο, ο ασκός του Αιόλου να ανοίξει και στην Πορτογαλία και στην Ισπανία. Με επίσης απρόβλεπτες συνέπειες.

Τι πιο φυσικό; Όσοι σπέρνουν ανέμους, θερίζουν θύελλες. Με τη διαφορά ότι αυτές οι θύελλες, που έσπειρε η Μέρκελ, δεν απειλούν την κυβέρνησή της ή μόνο τη Γερμανία, αλλά ολόκληρο το οικοδόμημα του ευρώ. Και το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Κοντολογίς, ό,τι χτίστηκε τα τελευταία 50 χρόνια.