ΟΙ ΝΕΕΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΠΟΥ ΦΕΡΝΟΥΝ ΓΚΡΙΛΟ ΚΑΙ ΜΠΕΡΛΟΥΣΚΟΝΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ…

Αυτό που απευχόταν η Μέρκελ, έγινε. Ο Μπερλουσκόνι επέστρεψε με τις ευλογίες του 30% των Ιταλών ψηφοφόρων.

Αυτό που τρόμαζε τις αγορές, συνέβη. Η τρίτη οικονομία της ευρωζώνης, αυτή της Ιταλίας, εισέρχεται στον αστερισμό της πολιτικής και κυβερνητικής αστάθειας.

Αυτό που ξόρκιζαν οι ορθολογιστές και κονφορμίστες της πολιτικής, εμφανίστηκε. Ο «τρελός του χωριού» Γκρίλο βροντοφώναξε «παρών» υπό τις επευφημίες του 25% των Ιταλών που προσήλθαν στις κάλπες.

Το μήνυμα που εστάλη από τη Ρώμη δεν ήταν αυτό που περίμεναν

Ο εκλεκτός των Βρυξελλών και του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, παρά το σκανδαλώδες «πουσάρισμα», από υπερεθνικούς διαύλους εξουσίας και τα κέντρα διαμόρφωσης της κοινής γνώμης, μόλις και μετά βίας κατάφερε να συγκεντρώσει το 10% των Ιταλών ψηφοφόρων.

Αποτυχία θα πρέπει να θεωρηθεί και το περίπου 30% που έλαβε ο Μπερσάνι, ο εκπρόσωπος της διαχειριστικής Κεντροαριστεράς. Τα προγνωστικά που τον ήθελαν αδιαμφισβήτητο νικητή και συνεχιστή, με μερεμέτια, της πολιτικής Μόντι δεν επιβεβαιώθηκαν.

Μετά την ψήφο των Ιταλών, το αύριο στην Ευρώπη και κυρίως στην ευρωζώνη δεν θα είναι ίδιο με χθες. Το δημοσιονομικό λοιμοκαθαρτήριο, στο οποίο έχει υποβάλει, η λουθηρανή παρέα της καγκελαρίου Μέρκελ, τις χώρες της περιφέρειας της ευρωζώνης, δεν μπορεί να συνεχιστεί χωρίς δραματικές επιπτώσεις στο ευρώ και την συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ψήφος των πολιτών της γείτονος χώρας έχει σαφέστατα αντιγερμανικό περιεχόμενο, υπό την έννοια ότι επιθυμούν να μπει φραγμός στην κυριαρχία του οικονομικού Ράιχ των «βορείων» στους «νότιους» της Ευρώπης. Και σίγουρα εκφράζει και την ανοδική τάση του ευρωσκεπτικισμού στις χώρες που πλήττονται έντονα από την οικονομική κρίση.

Ταυτόχρονα, έστω και μέσα από αντιφάσεις, υπερβολές και γραφικότητες, η ψήφος των Ιταλών θέτει με εμφαντικό τρόπο στο δημόσιο ευρωπαϊκό διάλογο τρία επιπλέον θέματα, τα οποία αφορούν και εμάς τους Έλληνες.

Πρώτον, η ακραία φορολογία και περιστολή των δημοσίων δαπανών σε συνδυασμό με την εκθεμελίωση του κοινωνικού κράτους δεν μπορεί να είναι κοινωνικά αποδεκτές πολιτικές.

Δεύτερον, η διαφθορά του πολιτικού κατεστημένου έχει υπερβεί τα όρια ανοχής του λαού, και έχει καταρρακώσει την πολιτική και τους παραδοσιακούς εκπροσώπους της.

Τρίτον, οι εθνικές συναινέσεις στις νεοφιλελεύθερες ευρωπαϊκές επιλογές του διευθυντηρίου των Βρυξελλών και τις ασκούμενες πολιτικές, δεν είναι μόνο ευθύνη των κυβερνήσεων, αλλά χρειάζεται να έχουν και τη λαϊκή νομιμοποίηση μέσω δημοψηφισμάτων.

Και τέταρτον, οι διαχειριστικές λογικές δεν είναι η ορθή πολιτική συνταγή σε περιόδους που η κρίση πλήττει βάναυσα οικονομικά, κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα και οδηγεί στην μαζική φτωχοποίηση και εξαθλίωση των ανθρώπων.

Ο Μπερλουσκόνι αντιτάχθηκε στην υπερφορολόγηση και ο Γκρίλο πολιτεύτηκε με συνθήματα «τα λαμόγια στο σπίτι τους» και «δημοψήφισμα για το ευρώ». Και οι δύο κέρδισαν. Έχασαν ο Μόντι που υπεραμύνθηκε της νεοφιλελεύθερης συνταγής και ο Μπερσάνι που αντιπρότεινε, ως λύση, μια διαχειριστική Κεντροαριστερά.

Αρκετοί θα πουν ότι στις εκλογές στην Ιταλία κέρδισαν ο λαϊκισμός και ο απαξίωση της πολιτικής. Ενδεχομένως να είναι έτσι. Όμως αυτή η ερμηνεία στηρίζεται στα παραδοσιακά στερεότυπα άσκησης της πολιτικής και έκφρασης της λαϊκής βούλησης. Και σίγουρα δεν λαμβάνει υπόψη της τις ιδιαιτερότητες και τις παραδόσεις της ιταλικής πολιτικής ζωής και κυρίως τα τραγικά αδιέξοδα που έχει επισωρεύσει στις λαϊκές μάζες η κυρίαρχη θεραπεία για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.

Στη χώρα μας η αντίδραση δεν ήταν ο Μπερλουσκόνι και ο Γκρίλο, αλλά ο Τσίπρας, ο Καμμένος και ο Μιχαλολιάκος. Ο πρώτος από το 4% πέταξε στο 26% και οι άλλοι δύο από το μηδέν έγιναν σοβαροί πολιτικοί παράγοντες του δημοσίου βίου. Στην Ελλάδα η αντίδραση είναι υπερπολιτική, ενώ στην Ιταλία έχουμε αποθέωση του θεάματος της πολιτικής. Άλλοι λαοί, άλλη κουλτούρα, άλλες παραδόσεις.

Δεν ξέρω αν αυτό οφείλεται στο DNA της κάθε φυλής, αφού ήταν οι πρόγονοί μας, οι αρχαίοι Έλληνες αυτοί που ανακάλυψαν την «Πολιτική», ως διαδικασία οργάνωσης του δημοσίου βίου και επίλυσης των κοινωνικών αντιθέσεων, ενώ οι Ιταλοί την comedia dell arte, ως μέσο ψυχαγωγίας και εκτόνωσης των κοινωνικών παθών. Επίσης δεν ξέρω τι είναι καλύτερο στην κατάσταση που βρίσκεται η χώρα. Πάντως σίγουρα θα προτιμούσα έναν Έλληνα Γκρίλο, στη θέση του Μιχαλολιάκου. Τουλάχιστον δεν θα με φόβιζε.

Ανεξαρτήτως των πολιτικών ερμηνειών που μπορούν να δοθούν στο χθεσινό αποτέλεσμα των ιταλικών εκλογών, το σίγουρο είναι ότι η ευρωζώνη εισέρχεται σε περιοχή αναταράξεων. Λογικά οι αγορές σε πρώτη φάση θα αντιδράσουν αρνητικά. Οι επιπτώσεις θα γίνουν άμεσα ορατές στις τιμές των ομολόγων, των μετοχών και την ισοτιμία του ευρώ με τα άλλα νομίσματα.

Επιπροσθέτως, δημιουργεί νέα δεδομένα για τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής των υπερχρεωμένων χωρών της ευρωζώνης, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας, ενώ οπωσδήποτε θα προσθέσει εμπόδια και στην Άνγκελα Μέρκελ να επανεκλεγεί, τον Σεπτέμβριο, καγκελάριος στη Γερμανία. Είναι διαφορετικό πράγμα να πρέπει να διαχειριστείς ένα χρέος της τάξης του 2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, όπως το ελληνικό, και εντελώς διαφορετικό τα 2 τρισ. ευρώ χρέος της Ιταλίας.

Από τους χειρισμούς που θα γίνουν και τους συμβιβασμούς που θα επιτευχθούν θα εξαρτηθούν πολλά. Η εκ νέου «ιταλοποίηση» της πολιτικής ζωής στην Ιταλία ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην ευρωπαϊκή ιστορία. Το αν θα είναι καλύτερο ή όχι για τους λαούς της Ε.Ε. θα το δούμε.

Σε κάθε πάντως περίπτωση είναι αδιανόητο να εκφράζεται, από την Μέρκελ και άλλους, δυσαρέσκεια για το χθεσινό αποτέλεσμα στην Ιταλία. Εκτός από τα υπερεθνικά διευθυντήρια υπάρχουν και οι λαοί που αποφασίζουν. Εκτός από τις ντιρεκτίβες που εκπονούν τα συμβούλια, τα διαβούλια και οι μηχανισμοί των Βρυξελλών, υπάρχει και η κοινωνία των πολιτών που αποφασίζει κυρίαρχα για το μέλλον της.

Η Δημοκρατία έχει το δικαίωμα να επιλέξει ακόμη και έναν «τσαρλατάνο», τον Μπερλουσκόνι, και έναν «κωμικό», τον Γκρίλο για να τρομάξει αυτούς που στην πράξη δεν την υπολογίζουν, αλλά επιβάλουν με το έτσι θέλω το δίκαιο των «αριστοκρατών» του χρήματος. Και αυτό το δικαίωμα πρέπει να γίνει σεβαστό απ´ όλους, και κυρίως να μας προβληματίσει για τα συμβαίνοντα, αλλά και τα επερχόμενα…