Η μείωση των βροχοπτώσεων «απειλεί» την άρδευση σε Ανατολική Μακεδονία και Θράκη

H ορατή μείωση των βροχοπτώσεων, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες, στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, προβληματίζουν τους εμπλεκόμενους φορείς αναφορικά με την ποσότητα νερού που θα απαιτηθούν τους καλοκαιρινούς μήνες για την άρδευση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων στον κάμπο του Νέστου.

Κάθε χρόνο η διεύθυνση Υδάτων ΑΜΘ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης, που εδρεύει στην πόλη της Καβάλας, εκδίδει μια απόφαση, με την οποία γνωστοποιεί στη ΔΕΗ

την ποσότητα νερού που πρέπει να αποδεσμευτεί από το φράγμα του Θησαυρού, βορειοανατολικά της Δράμας, για την άρδευση των καλλιεργητικών εκτάσεων.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η ΔΕΗ αποδεσμεύει όλο και μικρότερες ποσότητες λόγω της έλλειψης βροχοπτώσεων.

Ο διευθυντής Υδάτων, Γιώργος Καμπάς, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ υποστήριξε ότι «όταν παρατηρείται μείωση των βροχοπτώσεων και κατ’ επέκταση πτώση της στάθμης του νερού στο φράγμα, η ΔΕΗ δεσμεύει τα νερά προκειμένου να εξασφαλίσει τα ενεργειακά αποθέματα της χώρας. Οπότε, κάθε χρόνο αποδεσμεύσει όλο και μικρότερες ποσότητες που είναι απαραίτητες για την άρδευση του κάμπου του Νέστου εντός των διοικητικών και γεωγραφικών ορίων της Καβάλας και της Ξάνθης. Έτσι, το 2021 αποδεσμεύτηκαν 168 εκατ. κυβικά νερού, το 2022, 130 εκατ. κυβικά και 2023, 110 εκατ. κυβικά νερού. Η μείωση αυτή φανερώνει έμπρακτα το πρόβλημα που υπάρχει από την έλλειψη βροχοπτώσεων και την εισροή υδάτων από άλλες πηγές».

Το πρόβλημα με τις εντατικές καλλιέργειες

Αν στο επόμενο χρονικό διάστημα δεν υπάρξουν ικανές βροχοπτώσεις, η αποδέσμευση της ποσότητας νερού που απαιτείται για την άρδευση αναμένεται να κυμανθεί κάτω από τα 100 εκατ. κυβικά, φτάνοντας κοντά στα 70 εκατ. κυβικά νερού.

Σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη Καβάλας, Θόδωρο Μαρκόπουλο, ο οποίος είναι και γεωπόνος, το γεγονός αυτό θα δημιουργήσει προβλήματα στην επιβίωση των καλλιεργειών. «Στο κάμπο του Νέστου», επισημαίνει ο κ. Μαρκόπουλος, «υπάρχουν κατά κύριο λόγο εντατικές καλλιέργειες όπως σπαράγγια, ακτινίδια, μποστάνια και μάλιστα οι καλλιέργειες αυτές παρουσιάζουν κάθε χρόνο μικρή αύξηση. Με το σενάριο των 70 εκατ. κυβικών νερού, οι ανάγκες της άρδευσης θα καλυφθούν οριακά, ενώ σε ένα δεύτερο επίπεδο θα έλεγα ότι πιθανόν να υπάρχει και μείωση της παραγωγής», συμπλήρωσε.

Ο καθοριστικός ρόλος του φράγματος του Θησαυρού

Το φράγμα του Θησαυρού είναι το μεγαλύτερο λιθόρριπτο (χωμάτινο) φράγμα των Βαλκανίων, κατασκευάστηκε μεταξύ του 1986 και του 1996 και ξεκίνησε να λειτουργεί το 1997. Έχει ύψος 175 μέτρα, γεγονός που το κατατάσσει πρώτο στα Βαλκάνια αλλά και ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης.

Το φράγμα αυτό διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην αντιπλημμυρική προστασία των περιοχών, που διασχίζει ο Νέστος, την άρδευση των αγροτικών εκτάσεων, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τον εμπλουτισμό των υδάτινων βιότοπων της περιοχής (οικολογική παροχή).

Η λίμνη που σχηματίζεται εκτείνεται κατά μήκος της παλιάς κοίτης του ποταμού, κάνοντας τον Νέστο να φαντάζει από ψηλά σαν θάλασσα. Τα νερά εισχωρούν στις κοιλάδες του Νέστου βόρεια του φράγματος έως τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Η ποσότητα των νερών που συγκρατούνται φτάνουν τα 700.000.000 κυβικά μέτρα, ενώ από αυτά αρδεύονται περί τα 200.00 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης.

Τα φράγματα και οι γεωτρήσεις άρδευσης στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη

Να σημειωθεί ότι στην Ανατολική Μακεδονία υπάρχουν τέσσερα μεγάλα φράγματα: του Θησαυρού και της Πλατανόβρυσης που αλληλοσυμπληρώνονται, της Φωλιάς στον δήμο Παγγαίου, δυτικά της Καβάλας και των Λευκογείων, στον δήμο Κάτω Νευροκοπίου, βορειοδυτικά της Δράμας. Σε όλα τα παραπάνω η μείωση της στάθμης του υδάτινου όγκου είναι εμφανής ακόμη και διά γυμνού οφθαλμού, προκαλώντας σε ορισμένες περιπτώσεις τον έντονο προβληματισμό και την ανησυχία κατοίκων και φορέων.

Ο Γιώργος Καμπάς υπογραμμίζει ότι η έλλειψη βροχών δεν επηρεάζει -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- τα αποθέματα νερού που είναι για πόση και προέρχονται κυρίως από γεωτρήσεις, κι αυτό αφορά όλες σχεδόν της περιοχές της περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Μάλιστα, στη Θράκη, ο υφιστάμενος αριθμός γεωτρήσεων για άρδευση καλύπτει επαρκώς τις ανάγκες που υπάρχουν. Επίσης, τα δυο φράγματα Καλύβα και Θεραπειό στην Ορεστιάδα, που τροφοδοτούνται από τον ποταμό Άρδα σε συμφωνία με τη γειτονική Βουλγαρία καλύπτουν επίσης ένα μέρος των αναγκών.