Η μετρ του είδους μας εξηγεί: Πως να γράψεις εφηβική λογοτεχνία

Η Λώρη Κέζα, αρθρογράφος της εφημερίδας «Το Βήμα» έγραψε ένα εφηβικό αστυνομικό μυθιστόρημα, με ηρωίδα την κόρη του μοναδικού φερετροποιού της Τήνου. Ο τίτλος είναι «Υπόθεση Laurus» και πρόκειται για τον πρώτο τόμο της σειράς «Τα κατορθώματα της Ρόζας Δελλατόλα» To iPop, μίλησε με την μετρ του είδους και της ζήτησε να γράψει ένα κείμενο για το βιβλίο, την περιπέτεια της γραφής, για τους έφηβους αναγνώστες και για την έφηβη που υπήρξε η ίδια.

Ιδού μια καλή ερώτηση: «πώς

γράφεις πεζογραφία για εφήβους;», δηλαδή πώς απευθύνεσαι στα άτομα που βρίσκονται σε limbo, ανάμεσα στην παιδική ηλικία και την ενηλικίωση; Νομίζω ότι ισχύει ένας βασικός κανόνας, για μικρούς και μεγάλους, αναγνώστες και συνομιλητές, οικείους και αγνώστους: δεν πρέπει ποτέ να υποτιμούμε τη νοημοσύνη των άλλων, όχι επειδή είναι απαραιτήτως πανέξυπνοι αλλά για να μην νιώθουμε οι ίδιοι πιο «πονηροί». Η υπεροψία γίνεται αντιληπτή από το πρώτο λεπτό, την πρώτη γραμμή και γενικώς απωθεί.

Στην «Υπόθεση Laurus» εφάρμοσα τους κανόνες που ακολουθώ στη δημοσιογραφία_ γράφω καθημερινά ένα άρθρο πολιτικής επικαιρότητας κι έτσι αντιμετωπίζω διαρκώς τα ζητήματα της αφήγησης. Επιδίωξη είναι να βρίσκομαι κοντά στην αλήθεια και να συντάσσω φράσεις με τρόπο ελκυστικό. Στην αλήθεια οδηγούν τα γεγονότα, αρκεί λοιπόν να τα παραθέσει κάποιος. Βεβαίως τα ίδια γεγονότα μπορούν να παρουσιαστούν ποικιλοτρόπως: χωρίς παραχάραξη, από τον τρόπο που τα παρουσιάζω, καθοδηγώ στα συμπεράσματα που θέλω.

Όσον αφορά το γράψιμο, πετάω παραγράφους αλύπητα, όταν νομίσω ότι είναι φλύαρες. Ακόμη και στη δομή της κάθε πρότασης επιδιώκω να μην περιττεύει τίποτε. Υπάρχει η ίδια τεχνική στα επαγγελματικά και στα λογοτεχνικά κείμενά μου. Όσον αφορά το περιεχόμενο του βιβλίου εφάρμοσα επίσης κανόνες της δημοσιογραφίας: ανέτρεξα σε πηγές, διασταύρωσα τις πληροφορίες, μίλησα με ανθρώπους και όλα αυτά τα συνδύασα με τις εμπειρίες μου από το νησί.

Το μυθιστόρημα λοιπόν είναι ρεαλιστικό, εκτυλίσσεται στη σύγχρονη Τήνο κι ενσωματώνει πολλές εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες για την ιστορία του νησιού. Πραγματεύεται πολλά ζητήματα ηθικής, με την ευρύτερη έννοια. Γράφω για την αυθαίρετη δόμηση στις Κυκλάδες, για το τι μηχανεύονται οι επιτήδειοι εργολάβοι. Γράφω για την ξενοφοβία και τον αποκλεισμό των μειονοτήτων. Γράφω για το εύκολο χρήμα και για απάτες επενδυτών. Προσπαθώ να μην υπάρχει διδακτισμός αλλά να διακωμωδούνται όλα αυτά και να αναδεικνύεται αυτό που κατά τη γνώμη μου είναι το σωστό.

Πόσο από τον εαυτό μου έχω διαθέσει στην ηρωίδα Ρόζα Δελλατόλα; Νομίζω ότι η ηρωίδα είναι μια εξιδανικευμένη εκδοχή μου. Η σκηνή του τέλους είναι ενδεικτική, εκεί όπου η Ρόζα οργανώνει μια συνάθροιση συμφιλίωσης. Αυτό το έκανα από παιδί, μου άρεσε να φτιάχνω καταστάσεις, να κάνω πάρτι, να συμμετέχω σε εκδηλώσεις. Στο σχολείο ήμουν στο δεκαπενταμελές και έψαχνα για τα μικρόφωνα, τύπωνα τις αφίσες.

Στο βαθύτερο νόημα της τελευταίας σκηνής: είμαι υπέρ των συμφιλιώσεων. Δεν μου αρέσει να διαιωνίζονται παρεξηγήσεις ούτε να ανακυκλώνονται εμπλέκοντας τρίτα πρόσωπα. Όπου υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων, τη λύση δίνει ο διάλογος. Όλα τα προβλήματα λύνονται όταν αντιμετωπίζονται με ευθύτητα και σαφήνεια, χωρίς παραλογισμό, ευθιξία κι εγωισμό. Στο βιβλίο καταγράφονται ορισμένες δόλιες συμπεριφορές, για παράδειγμα κάποιοι κάνουν ζημιές στα νεκροταφεία για να ενοχοποιήσουν τον πατέρα της Ρόζας. Άλλοι λένε ψέματα προκειμένου να υφαρπάξουν τα κτήρια της Σχολής Ουρσουλινών.

Η Ρόζα φέρνει αντιμέτωπες τις πλευρές με στόχο εδραιωθεί η αρμονική συνύπαρξη όλων. Για παράδειγμα δείχνει στους ακροδεξιούς του νησιού ότι μισώντας τους ξένους, μισούν τον εαυτό τους: βρίσκει από αρχεία τις δικές τους ρίζες, που είναι αρβανίτικες, στοιχείο που τους καθιστά μακρινούς συγγενείς των αλβανών τους οποίους περιφρονούν.

Η Ρόζα Δελλατόλα έχει έναν ιδεαλισμό που πηγαίνει κόντρα στον κυνισμό της εποχής. Έχει τον ιδεαλισμό της παιδικής ηλικίας, έχει τη βεβαιότητα ότι ο κόσμος μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο, με τη δική της συμβολή. Συμμερίζομαι τον ιδεαλισμό της, τον ενθουσιασμό της για τη ζωή, την εμπιστοσύνη της στους ανθρώπους. Τα συμμερίζομαι όλα αυτά παρά το γεγονός ότι στην επαγγελματική μου ζωή εμφανίζομαι ως είρων και περιπαικτική.

Η σύνοψη του βιβλίου:

Η Ρόζα Δελλατόλα ζει σε ένα χωριό της Τήνου, τα Λουτρά. Εκεί ο πατέρας της έχει ανοίξει Γραφείο Τελετών, χωρίς όμως να γνωρίζει τα τοπικά έθιμα για τις κηδείες. Στο χωριό υπάρχει ένα παλιό οικοτροφείο, η Σχολή Ουρσουλινών, όπου ζουν τρεις μοναχές αλλά καμία μαθήτρια. Προτείνουν στη Ρόζα να γίνει η μοναδική μαθήτρια σε ένα κτίριο με 55 αίθουσες, 33 πιάνα, βιβλιοθήκες και πολλούς, πάρα πολλούς άδειους κοιτώνες.

Ωστόσο υπάρχουν κάποιοι που βλέπουν με στραβό μάτι τη σχέση της οικογένειας Δελλατόλα με τις Ουρσουλίνες. Στην υπόθεση εμπλέκονται ένας εργολάβος ο οποίος χτίζει παράνομες οικοδομές, οι Αλβανοί εργάτες του και η οργάνωση του «Φοίνικα», που θέλει να διώξει από το νησί τους ξένους και τους καθολικούς. Υπάρχει και μια μεγάλη εταιρεία που θέλει να κάνει επενδύσεις στα Λουτρά. Η Ρόζα καταλαβαίνει ότι όλα τα πρόσωπα συνδέονται σε μια παράξενη υπόθεση, την Υπόθεση Laurus.

Photos: Έβελυν Φωσκόλου

The post Η μετρ του είδους μας εξηγεί: Πως να γράψεις εφηβική λογοτεχνία appeared first on iPop.