Συράκος Ιωάννης Κεσέν, «πέταξε» τα ράσα, «άρπαξε» τη ζωή…

Τι μπορεί να κάνει έναν 35χρονο, μετά από πέντε χρόνια στον κλήρο, να απομακρυνθεί από την εκκλησία και την οργανωμένη θρησκεία;

«Από την κανονικότητα στην ορατότητα» είναι ένα από τα (εκτός συνέντευξης) συνθήματα του τέως ιερέα Συράκου – Ιωάννη Κεσέν, που όχι μόνο τόλμησε να απαρνηθεί κάτι που άλλοτε του έδινε ελπίδα, αλλά θαρραλέα επέλεξε και να «φωτίσει» αλήθειες.

«Ενοχλώντας» όσους δεν θέλουν, ίσως από συνήθεια και ανασφάλεια, να αμφισβητούν.

Αλλά και «υποχρεώνοντας» όσους συχνά στεκόμαστε κριτικά απέναντι στην εκκλησία, να του υποβάλλουμε ερωτήσεις…

| συνέντευξη

στον Βαγγέλη Λιακόγκονα |

Χαμογελαστός, ευδιάθετος και προσηνής, συστήθηκε εξαρχής. Ας πάρουμε λοιπόν τα πράγματα από την (πολύ) αρχή.

«Γεννήθηκα από πατέρα μουσουλμάνο, με καταγωγή από τον Λίβανο, και μητέρα Ελληνίδα, από την Κεφαλλονιά. Οι δυο τους γνωρίστηκαν όταν σπούδαζαν στο εξωτερικό και παντρεύτηκαν στα 19 τους χρόνια. Αφότου γεννήθηκα, μετά από τρία με τέσσερα χρόνια χώρισαν γιατί κάποιες άγνωστες πτυχές της προσωπικότητας του πατέρα μου ήρθαν στην επιφάνεια… Η μητέρα μου όντας δυναμικός άνθρωπος δεν μπόρεσε να τις δεχτεί.

Μεγάλωσα στην Αθήνα, φοιτώντας στο Πειραματικό σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Κολωνάκι. Τελειώνοντας συμμετείχα στη Βουλή των εφήβων, στην επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων, ασχολούμενος με θέματα που αφορούσαν στην εκκλησία. Τότε, θυμάμαι, στα 17 μου χρόνια, είχα ταχθεί υπέρ του αρχιεπίσκοπου Χριστόδουλου. Κατόπιν, ασχολήθηκα με τη βυζαντινή μουσική και ερεύνησα την ελληνική γλώσσα. Ναι, αυτήν που καπηλεύτηκε το ιερατείο και τώρα την προμοτάρει ως δική του…»

Λάτρης της ελληνικής γλώσσας, λοιπόν;

Σπούδασα Ιστορία και Αρχαιολογία. Η γνώση της αρχαίας γλώσσας μου έδωσε την υψηλή δυνατότητα και ευθύνη να μπορώ να διαβάζω από το πρωτότυπο. Έκτοτε, αυθορμήτως, γράφω στο πολυτονικό σύστημα. Έχει κάτι όμορφο όλο αυτό. Πιστεύω ακράδαντα ότι το ισχυρότερο αντιφαστιστικό όπλο που έχουμε στον τόπο αυτό, είναι η γλώσσα μας. Κάτι που, ωστόσο, καπηλεύεται άρδην από ένα εθνικοπατριωτικό project, αφού θα πρέπει να τη διδάξουμε σε «απογόνους των Ελλήνων» αλλά όχι σε ανθρώπους που πρέπει να μάθουν να σκέφτονται – όπως θα έπρεπε… Τα ελληνικά σε μαθαίνουν το πώς να προσλαμβάνεις πράγματα ξένα, το πώς να τα ενσωματώνεις και να αντιλαμβάνεσαι ότι η γλώσσα σου είναι ένα αμάλγαμα πολλών στοιχείων. Όχι, όμως.

Η ελληνορθόδοξη Παιδεία θέλει δυστυχώς να μεταφέρει τη γλώσσα και την παράδοση στην προθήκη ενός μουσείου. Αλλά τα ελληνικά και ο τρόπος της ελληνικής σκέψης – διαλεκτικής, είναι ένα κτήμα παγκόσμιο. Αυτό το κατάλαβα όταν μετά από τις σπουδές μου στην Αθήνα σπούδασα στο Βατικανό με υποτροφία της Αγίας Έδρας, κατόπιν εξετάσεων που έδωσα. Εκεί είχα έναν Γερμανό καθηγητή, ο οποίος μετέφραζε τον Όμηρο από το πρωτότυπο, αρκεί να του υποδείκνυες τη ραψωδία και τον στίχο… Είδα Κορεάτες να μαθαίνουν ελληνικά για να μαθαίνουν να σκέφτονται. Είδα ανθρώπους που δεν μπορούμε να διανοηθούμε πώς κατέχουν τη δική μας γλώσσα.

Δεν πιστεύω στη «συνέχεια» από την αρχαιότητα έως σήμερα, μέσα μου γελάω όταν βλέπω να συνδέεται κατ’ αυτό τον τρόπο η αρχαιότητα με την κοινωνία του σήμερα. Είναι φαιδρό. Η Ρώμη μου έδωσε τη δυνατότητα της αμφισβήτησης, αλλά και όλα τα εργαλεία ορθότερης σκέψης. Η αμφισβήτηση εδώ δεν υπάρχει, γιατί θα θεωρηθείς βλάσφημος αν τολμήσεις να βάλεις το όποιο ερωτηματικό απέναντι στα συνηθισμένα και «καθιερωμένα».

«Στο μυαλό μου, για πολλά χρόνια, Μπελογιάννης και Ιησούς, ήταν το ίδιο»

Οφείλεται σε κάποιο συγκεκριμένο λόγο ή συμβάν η απόφασή σου, τότε, να ακολουθήσεις το δρόμο της εκκλησίας;

Βρέθηκα στο ράσο, μετά τις σπουδές μου, τη στρατιωτική μου θητεία, αλλά και μετά από μια δύσκολη περίοδο της ζωής μου, για προσωπικούς λόγους. Αναζητούσα και την ελευθερία που διάβαζα τους Αγίους Πατέρες, ψάχνοντάς την, νύχτα και μέρα, ωστόσο δεν την έβρισκα. Παράλληλα τα όργανα της αμφισβήτησης και της επιστήμης λειτουργούσαν στην καθημερινή μου ποιμαντική πρακτική. Πάντως, με επηρέασε σίγουρα και η εμπειρία μου κατά τις σπουδές στη Ρώμη, όπου γνώρισα ιερείς από την Λατινική Αμερική, και οι οποίοι εμφορούνταν από το πνεύμα της Θεολογίας της απελευθέρωσης. Αυτό «συνάντησε» τις δικές μου μαρξιστικές θέσεις, που απορρέουν από την αριστερών καταβολών οικογένειά μου. Τις έννοιες της αυτοθυσίας, του δικαίου. Στο μυαλό μου, για πολλά χρόνια, Μπελογιάννης και Ιησούς, ήταν το ίδιο.

Επιχείρησα, μετά, να υποκαταστήσω την επανάσταση, που κατάλαβα ότι δεν μπορεί να συμβεί τελικά, κοιτώντας προς τη «Βασιλεία των Ουρανών». Χειροτονήθηκα στην Κέρκυρα. Έγινα διάκονος Μητροπόλεως Κερκύρας, στον ναό του Αγ. Σπυρίδωνα. Λόγω των ομολογουμένως προοδευτικών κηρυγμάτων μου, αρκετοί προώθησαν την απομάκρυνσή μου. Έτσι έφυγα και ήρθα στην Αθήνα, σε μητρόπολη εντός Αττικής, όπου εργάστηκα στο κοινωνικό φροντιστήριο της μητροπόλεως.

«Η εκκλησία θέλει οπαδούς»

Τι είδες και ενοχλήθηκες, στη συνέχεια;

Είδα λοιπόν, και έφυγα (πριν από ένα χρόνο, ωστόσο το έκανα γνωστό πριν από δύο εβδομάδες) ότι δεν υφίσταται καμία οντολογική σχέση. Εδώ έχουμε να κάνουμε με οπαδούς ενός κόμματος απέναντι σε θύματα μιας εκκλησίας που θέλει οπαδούς. Αναπαράγεται μια ιδέα που καθίσταται ιδεοληψία ούτως ώστε να «μαντρώνονται» οι άνθρωποι. Έτσι, συσπειρώνονται όλοι γύρω από «παλιακές» ιδέες. Μόνο έτσι θεωρούν ότι θα επιβιώσεις στο σήμερα. Μιλάμε για ιδέες τρομακτικές. Το ποίμνιο έως και ηδονίζεται με έναν εκκλησιαστικό αρχηγό, ο οποίος «εγείρει το λάβαρο της επαναστάσεως». Μιλάμε για ένα εγκόσμιο σύστημα, για ένα δεκανίκι των εξουσιαστικών συστημάτων. Κάτι που ο εξυπνότερος κατ’ εμέ πολιτικός της ιστορίας, ο Μεγάλος Κωνσταντίνος, το χρησιμοποίησε τόσο καλά και μπόρεσε κι έφτιαξε αυτό το Μεγαλείο της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

«Ένα από τα πρότυπά μου ήταν ο …δρυΐδης Πανοραμίξ!»

Είχες ποτέ μικρός σκεφτεί «να γίνεις παπάς»; Τι επάγγελμα ονειρευόσουν να κάνεις;

Όταν στα πέντε και έξι μου χρόνια με ρωτούσαν τι θέλω να γίνω όταν μεγαλώσω, η πρώτη απάντηση που έδινα ήταν «Πατριάρχης» (Αλεξανδρείας ή Ιεροσολύμων, δεν θυμάμαι). Το άλλο που σκεφτόμουν, ήταν να γίνω δάσκαλος. Κάτι που με επηρέασε για το πρώτο, πάντως, ήταν η δικαιοσύνη του παπά Ζερβού στη «Μανταλένα» με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, που είδα όταν ανακάλυψα μια VHS κασέτα, μικρός, μέσα στο σπίτι. Είδα την ταινία πολλές φορές. Ήταν, βέβαια και η Χατζιδακική μουσική που με συνεπήρε. Ο παπά Ζερβός, ωστόσο, ήταν δίκαιος άνθρωπος και επαναστάτης για την τότε εκεί τοπική κοινωνία της Αντιπάρου. Τον είχα πρότυπο.

Ακόμη, έβλεπα μικρός τις λειτουργίες της εκκλησίας στην τηλεόραση και μου θύμιζε όλο αυτό το σκηνικό παραμύθια και μια ιδανική, άλλη κατάσταση που όμως δεν ανήκει καν σε αυτό τον κόσμο. Τέλος, ένα από τα πρότυπά μου ήταν ο δρυΐδης Πανοραμίξ, στον Αστερίξ. Ε, όλοι οι ιερείς, γενειοφόροι, έμοιαζαν με αυτόν και… έψαχνα να τον βρω!

Ήταν μήπως ένα και μόνο συμβάν που σε οδήγησε στο να «φορτιστείς αρνητικά» απέναντι στον κλήρο; Ή η μη αποδοχή των κάθε είδους επιλογών σου, μήπως;

Αυτό έγινε σιγά – σιγά. Αυτό που «μου έδωσε μια τεράστια σφαλιάρα», είναι το ότι πίστεψα πώς αυτοί οι άνθρωποι είναι η πνευματική μου οικογένεια. Αρχικά ήταν όλα καλά, ωστόσο δεν άργησε να έρθει και η στιγμή της διαφωνίας. Διαπίστωσα ότι αυτό που είχα μέσα μου, όχι απλώς δεν ήταν επιθυμητό, αλλά διαταράσσεται κιόλας. «Δεν μου κάνεις, γιατί δεν εξυπηρετείς αυτό που εγώ θέλω», με μια κουβέντα.

Μισεί η εκκλησία την κάθε λογής «διαφορετικότητα»;

Θα σου πω το εξής, για να καταλάβεις. Ως ποιμένας – εξομολόγος δεν ήμουν πετυχημένος γιατί δεν ήμουν απ’ αυτούς που βάζουν τιμωρίες στους ανθρώπους. Εγώ είχα έναν εναλλακτικό, προοδευτικό για τα συνηθισμένα λόγο, που δεν ήταν αρεστός. Κατάλαβα και το εξής απλό: δεν θέλουν το «ο Θεός σε συγχωρεί». Ελπίζω να σε κάλυψα.

Πόσο ψυχοφθόρα ήταν η περίοδος μεταξύ της στιγμής που αποφάσισες να αφήσεις την ιεροσύνη και αυτής που το έκανες πράξη;

Όταν προχώρησα στην αποδόμηση όσων έως πρότινος θεωρούσα ορθά, αρχικά σάστισα. Έβαλα ένα ερωτηματικό στην προωθούμενη απόφασή μου. Μετά, αναζήτησα που θα βρω τους πνευματικούς ανθρώπους στο χώρο αυτό, αλλά και που «θα συναντήσω» τον θεό. Πήρα μια άδεια και πήγα στην Κρήτη, τρεις με τέσσερις μήνες πριν παραιτηθώ.

Βρέθηκα στα Αστερούσια Όρη, ένα μέρος που έχει θρησκευτική παρουσία δέκα χιλιάδων ετών, από τη Μινωική περίοδο. Σκέφτηκα ότι αυτός ο τόπος «θα μου απαντήσει». Οι άνθρωποί του, δεν μου απάντησαν – αλλά το έκανε ο τόπος. Η θέα του Λιβυκού πελάγους με το ασημί χρώμα κατέκλυσε το νου μου και σκέφτηκα ότι αν υπάρχει «Θείον» τότε όχι, σε αυτούς τους παραβιαστικούς κανόνες, δεν μπορεί να εμφανίζεται. Μετά την γνωστοποίησή μου, πλέον, και αφότου καθαιρέθηκα, με κατηγορούν για άθεο. Τους εύχομαι το Θείον που εγώ έχω συναντήσει, να καταφέρουν να το συναντήσουν κι αυτοί στη ζωή τους.  

Πώς υποδέχθηκαν οι συγγενείς και φίλοι την απόφασή σου;

Όποιος αναζητά το πνεύμα του, βρίσκει και μια ελευθερία απέναντι στους άλλους. Έχω τη τύχη να έχω τέτοιους ανθρώπους στο περιβάλλον μου. Με δεδομένο ότι μεγάλωσα με ελευθερίες, μου επισήμαναν ότι είναι σίγουροι πως θα πράξω το πνευματικά καλό για μένα… Έτσι μπήκα – και έτσι βγήκα.

«Ό,τι βρεις έξω, θα βρεις και εκεί»

Υπάρχει, όπως αρκετοί θεωρούν, σημαντικά μεγάλη ομοφυλοφυλική κοινότητα εντός της εκκλησίας, παρόλο που η επίσημη γραμμή της την αποτάσσει, απεχθάνεται και καταγγέλλει;

Η εκκλησία όπως κάθε θεσμός, είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας. Ό,τι βρεις έξω, θα βρεις και εκεί. Ωστόσο, έχουν ενδιαφέρον όσα λέει ένα κληρικός – ψυχίατρος που ασχολείται με την ομοφυλοφιλία, ο πατήρ Βασίλειος Θερμός, παρόλο που δεν συμφωνώ μαζί του σε πολλά. Έχει γράψει το «Έλξη και πάθος» και διάφορα άλλα πονήματα. Μέσα στο συγγραφικό του έργο υπάρχει και το περισπούδαστο βιβλίο του, το «Η ιερατική κλίση ως ψυχολογικό γεγονός». Εκεί υπάρχει ένα κεφάλαιο στο οποίο αναφέρεται ότι στα πλαίσια της ιερατικής κλίσης θα πρέπει να δούμε και όσους επιθυμούν λ.χ. να φορούν και «κάποια πιο γυναικεία ρούχα». Θα μείνω σε αυτό. Το βιβλίο δίνει περισσότερες και πιο διαφωτιστικές απαντήσεις από εμένα…

«Η λουθηρανική εκκλησία είναι η πιο προοδευτική»

Ο Γιάννης Ραγκούσης, βουλευτής και τομεάρχης Προστασίας του Πολίτη του ΣΥΡΙΖΑ, ορμώμενος από το γεγονός ότι η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου έγινε η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σε συνέντευξή του, προτείνει να ανοίξει διάλογος στην ελληνική Εκκλησία για τη χειροτονία γυναικών. Συμφωνείς; Είναι η εκκλησία αυτή φίλα προσκείμενη στον μισογυνισμό;

Η επικρατούσα θέση της ορθόδοξης εκκλησίας είναι ότι εφόσον ο Ιησούς ενσαρκώθηκε ως άνδρας, και επειδή ο ιερέας στα πλαίσια της θείας λειτουργίας ενσαρκώνει με έναν «performative» τρόπο τον Ιησού, δεν μπορεί να τον εκπροσωπήσει μια γυναίκα. Η άποψη, από την άλλη, του σημαντικού θεολόγου Νικόλαου Ματσούκα, αφορά στο ότι αφού δεν προβλέπεται χειροτονία γυναικών στην παράδοση, δεν θα το θεσπίσουμε εμείς. Σαφής απάντηση, δεν υπάρχει.

Η ορθόδοξη εκκλησία βλέποντας στις προτεσταντικές και λουθηρανικές εκκλησίες, την χειροτονία γυναικών, χλευάζει και κρίνει, κάνοντας λόγο μέχρι και για ενδείξεις συντέλειας του κόσμου. Ωστόσο, η λουθηρανική εκκλησία είναι, κατ’ εμέ, η πιο προοδευτική. Αν λοιπόν ακόμη και στα πλαίσια της ιεροσύνης η ισότητα άνδρα και γυναίκας δεικνύει ότι… έρχεται ο αντίχριστος, τότε ναι – το σύστημα της ορθόδοξης εκκλησίας πάσχει σοβαρά από βαθύ μισογυνισμό.

Γιατί, τελικά «κοντράρει» την επιστήμη η εκκλησία;

Είναι απλό. Δεν γίνεται μια επακριβής συμπόρευση. Κάθε εσώκλειστο σύστημα χρησιμοποιεί την επιστήμη κατά το δοκούν και το συμφέρον του.

«Να διδάξω ελληνικά, μαθηματικά, φιλοσοφία σε ενήλικες»

Η «επόμενη μέρα» πώς σε βρίσκει; Ποια είναι τα επόμενα επαγγελματικά σου σχέδια;

Για την ώρα διδάσκω σε μαθητές. Ωστόσο έχω κατά νου και με απασχολεί εντόνως η δημιουργία ενός χώρου επιμόρφωσης ενηλίκων, αυτή τη φορά. Είδα σε παιδιά προβλήματα που σαφώς έρχονται από το σπίτι. Θα μπορούσαμε από κοινού με άλλους συναδέλφους που διαπνέονται από το ίδιο πνεύμα, να διδάσκουμε π.χ. ελληνικά, μαθηματικά ή και φιλοσοφία σε ενήλικες. Αν αποδεσμεύσουμε πράγματα και καταστάσεις από το «κλειστό κουτί» του σχολείου θα δούμε ότι η βιωμένη γνώση είναι χρήσιμη στην καθημερινότητα.

Είχες ή έχεις σκεφτεί να εγκαταλείψεις τη χώρα;

Όσο ήμουν στο χώρο της εκκλησίας ήθελα να εκμεταλλευτώ κάποιες ευκαιρίες για να ταξιδέψω στο εξωτερικό. Έως εκεί. Τώρα, αισθάνομαι μια μικρή ευθύνη ζώντας στη χώρα, ειδικά αυτή την περίοδο. Δεν μπορώ να φύγω.

«Οι κλωστές του πετραχηλιού χώνονται στις συνειδήσεις των ανθρώπων»

Βάσει της τωρινής σου ενασχόλησης, ως εκπαιδευτικού, θεωρείς ότι η λειτουργία κατηχητικών συνάδει με την μόρφωση στην Ελλάδα του 2020;

Αν και η εκκλησία έχει το δικαίωμα να έχει τα σχολεία της, το πρόβλημά μου είναι η ηθική της κατήχησης, που δεν πρέπει να βγαίνει εκτός των ορίων της ευθύνης της εκκλησίας. Ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος είχε πει ότι «ο λόγος μας αφορά τους ανθρώπους μέχρι εκεί που φτάνει το πετραχήλι μας». Αυτό όμως δεν γίνεται. Οι κλωστές του πετραχηλιού απλώνονται, δυστυχώς, υποδόρια στην κοινωνία ολόκληρη. «Χώνονται» στις συνειδήσεις των ανθρώπων.

«Η κυβέρνηση χαϊδεύει την εκκλησία για κάτι πολύ βασικό που απασχολεί τη δεύτερη…»

Πώς κρίνεις την έως τώρα πορεία της σχετικά πρόσφατα εκλεγμένης κυβέρνησης;

Η κυβέρνηση αυτή έρχεται να θερίσει τη σπορά του εθνικισμού των παρελθόντων ετών. Υψώνει ως παντιέρα της την τάξη και την ηθική, θυμίζοντάς μας άλλες εποχές. «Με το καλημέρα» συνεργάζεται με την εκκλησία και επιθυμεί την εθνική συσπείρωση, ενώ αρπάζει την ευκαιρία και από την επέτειο τον 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση. Χαϊδεύει την εκκλησία για κάτι πολύ βασικό που την απασχολεί: τη μισθοδοσία.

Η παρελθούσα κυβέρνηση είχε επιχειρήσει να ταράξει τη μισθολογική ηρεμία του κλήρου, και παραλίγο η εκκλησία να επαναστατήσει για πρώτη φορά στην ιστορία της. Δεν πρέπει ωστόσο να μας εκπλήσσει η ενίσχυση του συντηρητισμού από αυτή την κυβέρνηση, ενώ έχουμε να δούμε και πολλά ακόμη… Πάντως, η προηγούμενη κυβέρνηση έκανε ελπιδοφόρες προσπάθειες προς μια Ελλάδα της προόδου, που δέχεται τη διαφορετικότητα.

Άρα, σαφώς προτιμούσες την προηγούμενη…

Προσωπικά, εκτιμώ τον Αλέξη Τσίπρα και με το χέρι στην καρδιά λέω ότι η Συνθήκη των Πρεσπών είναι από τις σπουδαιότερες πολιτικές πράξεις των τελευταίων ετών και εγγυάται την ειρήνη για τη χώρα.

«Προλαβαίνουμε να σώσουμε ο,τιδήποτε αν σώζεται»

Θα πολιτευόσουν;

Από τη στιγμή που βγαίνει κάποιος δημόσια, αποδέχεται τη σεξουαλικότητά του και παρουσιάζει το έργο της προσωπικής του αποδόμησης στο κοινό, πιστεύω ότι άμεσα τελεί πολιτική πράξη. Είμαι ένας άνθρωπος που, αν έπρεπε να έχει κάποιες φωτογραφίες πάνω από το κρεβάτι του, αυτές θα ήταν του Ρήγα Βελεστινλή, του Νίκου Μπελογιάννη και της Ρόζας Λούξεμπουργκ. Προλαβαίνουμε να σώσουμε ο,τιδήποτε αν σώζεται.

Αν ήσουν υπουργός Παιδείας (και Θρησκευμάτων;) για ένα τρίμηνο, ποιες θα ήταν οι τρεις πρώτες αλλαγές που θα προωθούσες;

Το μάθημα των θρησκευτικών δεν είναι ένα μάθημα «για πέταμα», υπό την έννοια ότι μπορεί να δώσει έναυσμα για συζητήσεις. Το θέμα τις θρησκείας απασχολεί τον άνθρωπο από την απαρχή του. Θα προτιμούσα όμως το μάθημα αυτό να αντικατασταθεί από ένα μάθημα – μείγμα κοινωνικής ανθρωπολογίας, κοινωνιολογίας, θρησκειολογίας και φιλοσοφίας. Πρέπει να δοθούν επιτέλους εργαλεία σκέψης στα παιδιά. Τους λείπουν.

Η σεξουαλική αγωγή πρέπει να μπει επίσης μέσα στο σχολείο. Ως παπάς διαπίστωσα την αγνωσία των παιδιών σε αυτά τα ζητήματα. Δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια μέσα στο ευσεβοφανές πλαίσιο της κοινωνίας μας. 

Πες μου τις 5 λέξεις – «συστατικά» της Ελλάδας στην οποία ζεις σήμερα. 

Αποξένωση – αποστασιοποίηση – διαχωρισμός – εμπάθεια – νύχτα.

Πες μου τις 5 λέξεις – «συστατικά» της Ελλάδας που θέλεις για το αύριο.

Ορατότητα – κατανόηση – ενσυναίσθηση – ενότητα – συμπερίληψη.

The post Συράκος Ιωάννης Κεσέν, «πέταξε» τα ράσα, «άρπαξε» τη ζωή… appeared first on Aixmi.gr - Ειδήσεις από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο - Έκτακτη επικαιρότητα.