Αξιολόγηση και Πειραματικά, του Δημήτρη Πτολεμαίου

Tweet Αρθρογράφος: Δημήτρης Πτολεμαίου

Αξιολόγηση και Πειραματικά

Από ’δώ θα περάσει ο Οδοστρωτήρας του Δημόσιου Τομέα

(Παρέμβαση σ’ έναν Σύλλογο Διδασκόντων, Οκτώβριος του 2012)

«Κοίμου, φως μου!»

Το πρόβλημα της αξιολόγησης δεν προλαβαίνει να τεθεί μεταξύ των εκπαιδευτικών (κι αυτό προξενεί κλονισμό σε κάποιους από τους καλοπροαίρετους παρατηρητές). Δεν

προλαβαίνει να τεθεί για τον εξής λόγο:

Διότι in vitro (σε «ιδεώδεις συνθήκες θερμοκρασίας και πιέσεως», όπως στα όνειρά μας) όλοι είναι υπέρ της αξιολόγησης. Κανείς τουλάχιστον, ακόμα και ο πιο φυγόπονος και ο πιο ατομιστής και οκνηρός χαρακτήρας (όπως επιδιώκεται να παρουσιαστεί όποιος εγείρει αντιρρήσεις), δεν τολ­μάει να αντιταχθεί στη σκοπιμότητά της. Διαφέρουν μεταξύ τους όλοι, ωστόσο, ως προς την ταχύ­τη­τα με την οποία θέτουν τα ερωτήματα: «από ποιον;», «για ποιον;» και «γιατί;» (ή «για τι») η αξιο­λόγηση.

Ανάλογα με την ταχύτητα, γεννιούνται οι παρεξηγήσεις: «Αυτός είναι υπέρ της αξιολόγησης» - «Αυτός είναι εναντίον». (Τα ίδια τα παραπάνω τρία ερωτήματα υποφωτίζονται ή μένουν στο σκοτάδι ενός εκτεταμένου, αλλά συντεχνιακού, προβλη­μα­τι­σμού.) Και ανατριχιάζει ο ανίδεος που πα­ρακολουθεί «απ’ έξω» τα τεκταινόμενα στην εκπαίδευση, αρκούμενος στις πρόχειρες παρα­στά­σεις του ως πρώ­ην μαθητή ή ως γονέα και εξο­πλι­σμένος ως επιτοπλείστον με τη λιτή πλην εκηβόλο εξάρτυση του τρέχοντος κοινωνι­κού κανι­βα­λι­σμού. Τέτοιες παρεξηγήσεις, τέτοιες ανυπόστατες διχοτομίες (που εκμεταλλεύονται συ­νεχώς τα κέντρα αποφάσεων και που ασπά­ζονται όσοι, για ποικίλους λό­γους, κάμπτονται από τη ρη­τορική τους – ακόμα και συνά­δελ­φοι), δεν πρέπει, όμως –ή συνεπώς–, να μας απασχολήσουν ξανά.

Δεν τίθεται σήμερα ζήτημα αναγκαιότητας της αξιολόγησης in vitro, αλλά ζήτημα αξιοποίησης μιας εύλογης καταρχήν διαδικασίας από ένα σύστημα διαβλητό καταρχήν – και διαβλητό πέρα ώς πέρα. Όποιος δεν το δέχεται αυτό μπορεί να συνεχίσει τη συζήτηση και προς τη λάθος κατεύθυνση (π.χ. αφαιρώντας τα «καταρχήν»). Καλύτερα όμως να συνεχίσουμε στο θολό τοπίο της πραγ­μα­τι­κότητας όπου ζούμε κι εργαζόμαστε. (Από τη μεριά της η εξουσία στο σημείο αυτό «δείχνει τα δόντια της» και λέει: «Όμως εγώ έχω “και το μαχαίρι και το καρπούζι”, κι έχεις υπογράψει μια σύμβαση έργου μαζί μου. Τέλος η συζήτηση.» Εμείς συνεχίζουμε.)

Ρωτάει λοιπόν ένας καλοπροαίρετος παρατηρητής: «Κι αν αυτός που διενεργεί την αξιολόγηση, αυτός που την υφίσταται και ο λόγος που γίνεται είναι υπονομευμένα (αν δηλαδή η αξιολόγηση είναι ψευδεπίγραφη διαδικασία, δηλαδή δεν είναι αξιολόγηση), δεν πρέπει να γίνεται καμία αξιολόγηση; Αυτό το χωλό, έστω, σύστημα δεν πρέπει να έχει καθόλου λειτουργίες ποιοτικού ελέγχου; Αν μια Πολιτεία δεν θέλει ανθρώπους για το “ιδεατό” σχολείο, αλλά ανθρώπους για τις ανάγκες της (“του χεριο