Λιγοστεύουν οι ψυχιατρικοί νοσηλευτές

από τη Σέβη Σαλαγιάννη ([email protected])

Αντιστρόφως ανάλογα είναι τα ποσά για ασθενείς και νοσηλευτές στα ψυχιατρικά νοσοκομεία, αφού όσο οι πρώτοι αυξάνονται, τόσο το νοσηλευτικό προσωπικό συρρικνώνεται στο όνομα της διαθεσιμότητας και των απολύσεων στον δημόσιο τομέα. Τη χαριστική βολή δίνει το γεγονός ότι η χρηματοδότηση για τις ψυχιατρικές κλινικές έχει «ψαλιδιστεί» (ως απόρροια του «κουρέματος» των δαπανών για την Υγεία συνολικά), σε μια εποχή που έχουν αυξηθεί οι ασθενείς κυρίως λόγω του κοινωνικού και οικονομικού αδιεξόδου, που «κουβαλά» μαζί της η κρίση.

Σε

κατάσταση νευρικού κλονισμού βρίσκεται η ψυχική υγεία στην Ελλάδα, με τις ψυχιατρικές δομές να είναι ανεπαρκείς για την στήριξη των ασθενών. Λίγοι νοσηλευτές, λίγα χρήματα, αλλά περισσότεροι ασθενείς περιγράφουν μια κατάσταση, που οδεύει από το κακό στο χειρότερο εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Όσο λοιπόν οι πολίτες χρειάζονται στήριξη από τους φορείς της ψυχικής υγείας, τόσο αυτοί βρίσκονται με τα πόδια δεμένα λόγω των περικοπών και των απολύσεων.

Προτελευταία στην Ευρώπη η Ελλάδα

Στη δεύτερη θέση… από τα κάτω φιγουράρει η χώρα σχετικά με το ποσοστό των ψυχιατρικών νοσηλευτών στα νοσοκομεία, όπου οι ελλείψεις έχουν τον πρώτο λόγο. Όπως προκύπτει από την έκθεση αξιολόγησης των παρεμβάσεων εφαρμογής της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης για την περίοδο 2000-2009 (πρόκειται για μελέτη του υπουργείου Υγείας), η Ελλάδα βρίσκεται στον ευρωπαϊκό μέσο όρο με 15 ψυχιάτρους ανά 100.000 κατοίκους, ωστόσο είναι προτελευταία στον αριθμό των ψυχιατρικών νοσηλευτών. Με αριθμούς, για κάθε 100.000 κατοίκους αντιστοιχούν τρεις μόνον ειδικευόμενοι νοσηλευτές. Τα στοιχεία αυτά παρατέθηκαν στη Βουλή από τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννη Ζερδελή, στο πλαίσιο της ερώτησής του για την περίθαλψη των ψυχιατρικά ασθενών στο νοσοκομείο της Λήμνου.

Η υφυπουργός Υγείας, Ζέτα Μακρή, από την πλευρά της παραδέχθηκε το «θολό» τοπίο που πλαισιώνεται από υποστελεχωμένα ψυχιατρεία και ελλείψεις. Η κα Μακρή παραδέχθηκε επίσης ότι ο τομέας της ψυχικής υγείας αποτελεί από τους πιο παραμελημένους, ρίχνοντας το βάρος στους… «λήπτες αυτών των υπηρεσιών υγείας, που δεν ήταν και οι ίδιοι σε θέση να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους -πολλές φορές για λόγους κοινωνικούς-, ενώ και οι συγγενείς δεν ήταν διεκδικητικοί»!

Μάλιστα, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστος Μαντάς, κατήγγειλε από το βήμα της βουλής: «Στο ψυχιατρικό νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, οι κλινικές στα τμήματα γενικών νοσοκομείων που ετοιμάζονται στο Ιπποκράτειο και στον Άγιο Δημήτριο, μάλλον διεκδικούν βραβείο ακαταλληλότητας ενώ την ίδια στιγμή αναστέλλεται η λειτουργία κλινικής στο ΨΝΘ λόγω έλλειψης προσωπικού. Το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής βρίσκεται επίσης σε ανάλογη θέση, καθώς λειτουργεί συνεχώς με 130% πληρότητα και με μόνιμα ράντσα, με έναν αριθμό ασθενών όπου περίπου το 50% είναι με ακούσια νοσηλεία και εισαγγελική εντολή, ενώ το άλλο 50% είναι οι επαναεισαγωγές, με δεκάδες εισαγωγές από την επαρχία και με δραματική μείωση του προσωπικού».

Πάντως, το υπουργείο Υγείας δια στόματος της κ. Μακρή το επόμενο διάστημα πρόκειται να καταθέσει στη Βουλή νομοσχέδιο, στο οποίο θα υπάρχουν ρυθμίσεις για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, όπως η επιστροφή υπαλλήλων που προσλήφθηκαν στον τομέα της ψυχικής υγείας και τους έχουν ανατεθεί αλλότρια καθήκοντα, πράγμα που απαγορεύεται και από το ευρωπαϊκό, αλλά και από το εθνικό δίκαιο.

Ψυχιατρική μεταρρύθμιση δίχως χρήματα

Αν και οι ρυθμίσεις για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση αποτελούν «καραμέλα» στα λόγια των αρμόδιων Αρχών, τα νούμερα για την χρηματοδότηση δείχνουν ότι μάλλον θα μείνουν στα χαρτιά. Ο λόγος; Το γεγονός ότι «κουρεύτηκαν» κατά 24,42% τα κονδύλια του ΕΣΠΑ για την ψυχική υγεία στην χώρα. Ωσαύτως, η απορρόφηση του υπόλοιπου ποσού αντιστοιχεί στο 25,84%, εκ του οποίου το 80% θα διατεθεί σε μη κερδοσκοπικές κοινοτικές μονάδες ψυχικές υγείας.

Η ψυχική υγεία στα πρόθυρα… νευρικής κρίσης

Κρίση οικονομική, αλλά και νευρική βιώνουν οι περισσότεροι Έλληνες, κάτι που αποτυπώνεται στις διάφορες εκτιμήσεις των επιστημόνων, από τότε που η κρίση ξέσπασε στην χώρα. Άγχος, κατάθλιψη, απόπειρες αυτοκτονίας, κρίσεις πανικού και άλλου τέτοιου είδους διαταραχές από εξαίρεση στον κανόνα αποτελούν πλέον φαινόμενο καθημερινής τρέλας. Ανησυχία δε προκαλεί το γεγονός ότι σύμφωνα με το Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών αυξήθηκαν τα παιδιά και οι έφηβοι κατά 51% μεταξύ του 2006 και του 2011. «Κερασάκι» στην τούρτα χαρακτηρίζεται το γεγονός ότι παρουσιάστηκε αύξηση 43% των αυτοκτονιών στην Ελλάδα το 2011 σε σχέση με το 2007, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Αυτό τη στιγμή που εικάζεται ότι το πραγματικό ποσοστό είναι μεγαλύτερο, καθώς οι περισσότερες οικογένειες υπό τον φόβο του στίγματος κρατούν τις αυτοκτονίες ως καλά κρυμμένο μυστικό.