Φτιάξτε επιτέλους ένα σωστό φορολογικό νόμο…

Του Χρήστου Κώνστα

Αλγεινή εντύπωση έχει προκαλέσει όχι μόνον στους ελεγκτές της Τρόικας, αλλά και στους Ευρωπαίους ηγέτες, η ανικανότητα της Ελλάδας να καταρτίσει ένα ολοκληρωμένο φορολογικό νόμο, που με τρόπο απλό, κατανοητό και δίκαιο να ρυθμίζει τις οικονομικές συναλλαγές και να πατάσσει την φοροδιαφυγή. Ο πρόσφατος φορολογικός νόμος που ψήφισε η Βουλή δεν είχε μεταρρυθμιστικό, αλλά καθαρά εισπρακτικό χαρακτήρα. Γι’ αυτό η Τρόικα

ζήτησε από την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών να συστήσει μια ακόμη -την τελευταία;- Επιτροπή για την Αναμόρφωση του Φορολογικού. Η Επιτροπή αυτή υπό την προεδρία του υφυπουργού Οικονομικών Γιώργου Μαυραγάνη μέχρι τα τέλη Απριλίου θα πρέπει να παρουσιάσει όχι ένα συνονθύλευμα εισπρακτικών μέτρων, αλλά ένα συνολικό, συνεκτικό και απλό νέο φορολογικό σύστημα. Tελικά η κυβέρνηση αποφάσισε να εισάγει το νέο φορολογικό σύστημα με 3 -και όχι με ένα- νομοσχέδια. Οι αλλαγές αφορούν σε τρεις κατηγορίες: Η πρώτη θα αφορά τον Κώδικα φορολογίας εισοδήματος, η δεύτερη την αναδιοργάνωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και η τρίτη τα ακίνητα.

Το νέο φορολογικό πλαίσιο θα προβλέπει την θέσπιση του ενιαίου φόρου ακινήτων, μείωση στα αφορολόγητα όρια σε κληρονομιές και γονικές παροχές, αυστηρές ποινές για την φοροδιαφυγή και ειδικά για όσους διώκονται ποινικά, κίνητρα για την χρήση πιστωτικών καρτών, ώστε να ελέγχεται ευκολότερα ο τζίρος των επιχειρήσεων και ανατροπές καταβολή του ΦΠΑ. Η Επιτροπή θα διαβουλευθεί με θεσμικούς και παραγωγικούς φορείς και σε κάθε περίπτωση θα ληφθούν υπόψη όλες οι εισηγήσεις της Task Force με στόχο να κλειδώσουν το συντομότερο δυνατό οι θεσμικές αλλαγές. Ο κεντρικός άξονας των αλλαγών στη φορολογία κεφαλαίου είναι η θέσπιση του νέου ενιαίου φόρου των ακινήτων, ο οποίος θα αντικαταστήσει το χαράτσι (ΕΕΤΗΔΕ) μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, καθώς και τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ).

Ο νέος φόρος θεωρείται πιο δίκαιος για τα φυσικά πρόσωπα και φιλοαναπτυξιακός για τα νομικά πρόσωπα. Θα επιβάλλεται σε όλες τις κατηγορίες ακινήτων δηλαδή διαμερίσματα, μονοκατοικίες, κτίρια επαγγελματικής στέγης και λοιπές κατηγορίες κτισμάτων, οικόπεδα, αγρούς, αγροτεμάχια, βοσκότοπους και λοιπές εδαφικές εκτάσεις εντός ή εκτός σχεδίων πόλεων. Το αφορολόγητο όριο μάλλον θα οριστεί στα 50.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας ακίνητης περιουσίας.

Για τα φυσικά πρόσωπα η νέα κλίμακα θα έχει 7-9 φορολογικά κλιμάκια, ενώ οι συντελεστές θα ξεκινούν από 0,1% ή 0,15% και θα φθάνουν στο 1,5%-3% για ακίνητη περιουσία, που η αντικειμενική της αξία υπερβαίνει τα 3.000.000 ή 4.000.000 ή 5.000.000 ευρώ.Σε ,ότι αφορά τα νομικά πρόσωπα σχεδιάζεται η φορολόγηση των ακινήτων με 10 συντελεστές ανάλογα με χρήση ακίνητου (άλλος για εμπορικά, άλλος για βιομηχανικά ακίνητα κ.λπ.) αντί των 3 που ισχύουν σήμερα (0,1%, 0,3% και 0,6%).

Όλοι οι φορολογούμενοι θα υποχρεωθούν να συνυποβάλλουν με τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και αναλυτικές δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης, στις οποίες θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν όλα τα κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία τους, καθώς επίσης και αναλυτικές πληροφορίες για όλες τις αποταμιεύσεις τους, δηλαδή για τις τοποθετήσεις κεφαλαίων τους σε τραπεζικές καταθέσεις, μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια, ομόλογα και άλλες κινητές αξίες. Θα πρέπει επίσης να παρέχουν αναλυτικές πληροφορίες για τον τρόπο κτήσης των περιουσιακών στοιχείων τους και των κεφαλαίων που έχουν αποταμιεύσει.

Φυλάκιση χωρίς αναστολή

Στο νομοσχέδιο θα ενταχθεί και ειδική ρύθμιση, με την οποία θα υποχρεώνονται στο εξής οι φοροφυγάδες που συλλαμβάνονται να πληρώνουν αμέσως ένα μέρος των υποχρεώσεών τους ή αλλιώς θα πηγαίνουν στην φυλακή, χωρίς να έχουν δυνατότητα αναστολής της δικαστικής απόφαση. Σήμερα, όταν συλλαμβάνεται ένας πολίτης για φοροδιαφυγή, του απαγγέλλονται κατηγορίες, αλλά ώσπου να δικαστεί από τα αρμόδια δικαστήρια δεν υποχρεούται να καταβάλει ούτε ένα μικρό τμήμα των υποχρεώσεων που απέφευγε. Από την άλλη πλευρά, η εκδίκαση τέτοιων υποθέσεων μπορεί να απαιτήσει μέχρι να τελεσιδικήσουν πάνω από τρία χρόνια, με αποτέλεσμα στο μεσοδιάστημα ο φοροφυγάς να παραμένει φοροφυγάς και να μην έχει κανέναν λόγο πια να πληρώσει φόρους. Το υπουργείο Οικονομικών καταρτίζει ειδική διάταξη, η οποία θα εισάγει στην Ελλάδα το σύστημα που ισχύει στις ΗΠΑ, αλλά και σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες: Ο φοροφυγάς που συλλαμβάνεται θα υποχρεώνεται να προχωρήσει σε έναν διακανονισμό τμηματικής καταβολής των οφειλών του, ως την ώρα που θα δικαστεί και μετά τη δίκη και την καταδίκη του θα καταβάλλει τα συνολικά πρόστιμα και τις προσαυξήσεις που θα του επιδικάζονται και προβλέπει ο νόμος. Εφόσον αρνείται αυτόν τον διακανονισμό, θα οδηγείται αμέσως στη φυλακή και θα παραμένει εκεί ώσπου να δικαστεί.

Στα 500 € οι συναλλαγές με μετρητά

Όλες οι συναλλαγές αξίας άνω των 500 ευρώ μεταξύ επιχειρήσεων και ιδιωτών και όλες οι συναλλαγές αξίας άνω των 1.000 ή των 2.000 ευρώ μεταξύ επιχειρήσεων θα πραγματοποιούνται υποχρεωτικά μέσω του τραπεζικού συστήματος (με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες ή με επιταγές). Στόχος είναι να ελέγχεται και να παρακολουθείται ηλεκτρονικά το μεγαλύτερο μέρος του ετήσιου τζίρου των επιχειρήσεων, ώστε να αυξηθεί σημαντικά το ύψος των δηλωθέντων ακαθαρίστων εσόδων και η απόδοση ΦΠΑ και φόρων εισοδήματος στο Δημόσιο. Επιπλέον, στόχος είναι να ελέγχονται και να παρακολουθούνται και οι δαπάνες των φυσικών προσώπων, ώστε να προσδιορίζονται ευκολότερα τα πραγματικά τους εισοδήματα, με καταγραφή του επιπέδου διαβίωσής τους.

Επέκταση των αποδείξεων

Η διάταξη που προβλέπει από φέτος την υποχρέωση των μισθωτών και των συνταξιούχων να συγκεντρώσουν αποδείξεις συνολικής αξίας ίσης με το 25% των συνολικών ετήσιων αποδοχών τους υπό την απειλή πρόσθετου φόρου 22% θα αλλάξει ριζικά. Η υποχρέωση θα επεκταθεί και πάλι σε όλους τους φορολογούμενους και θα εφαρμόζεται με ενιαίο τρόπο. Στόχος είναι να αυξηθεί ακόμη περισσότερο η ζήτηση αποδείξεων μέχρις ότου καταστεί δυνατή η ηλεκτρονική καταγραφή όλων των συναλλαγών μεταξύ των επιχειρήσεων και των πελατών τους, οπότε το μέτρο των αποδείξεων θα είναι πλέον περιττό.

Νέος Κώδικας Φορολογίας εισοδήματος

Ο ισχύον κώδικας θα αντικατασταθεί με έναν απλούστερο. Οι πηγές εισοδήματος θα αναφέρονται αναλυτικά, καθώς και οι περιπτώσεις φορολογούμενων που εμπίπτουν σε κάθε διάταξη. Θα αφαιρεθούν οι διατάξεις που σχετίζονται με τον χρόνο υποβολής όλων των φορολογικών δηλώσεων. Επίσης, θα κατατεθεί νέος Κώδικας για την Περιουσία. Θα απλοποιηθούν οι διατάξεις που αφορούν σε κληρονομιές, δωρεές και γονικές παροχής, καθώς και άλλες διατάξεις που σχετίζονται με το κεφάλαιο.