Αποκρατικοποιήσεις, η επόμενη πρόκληση

Δουλειές στην Ελλάδα με κεφάλαια από το εξωτερικό, υπόσχεται η κυβέρνηση, στην περίπτωση που προχωρήσουν οι αποκρατικοποιήσεις και έλθουν οι μεγάλες ξένες επενδύσεις που –όπως τονίζουν– έχει ανάγκη η χώρα. Όπως ήδη ανακοινώθηκε, ξεκινά η κατασκευή των τεσσάρων μεγάλων οδικών αξόνων με χρήματα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων που θα δημιουργήσουν αμέσως 25.000 νέες θέσεις εργασίας. Επόμενο βήμα η αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ,

Χρειάζεται η Ελλάδα τις αποκρατικοποιήσεις;

Η πλειοψηφία των οικονομολόγων επιμένει: η Ελλάδα, χρειάζεται τις αποκρατικοποιήσεις όχι μόνο για να μειώσει δυναμικά το δημόσιο χρέος της αλλά κυρίως για να ξαναβάλει σε αναπτυξιακή τροχιά την οικονομία. Γι’ αυτό οι αποκρατικοποιήσεις είναι επείγουσα προτεραιότητα για την ελληνική οικονομία. Το Κέντρο Καινοτομίας που εγκαινίασε πριν από λίγες μέρες στο Μαρούσι η εταιρεία Procter & Gamble, δεν είναι μια σημαντικού μεγέθους τοποθέτηση κεφαλαίων στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια άμεση ξένη επένδυση μόλις τριών εκατομμυρίων ευρώ που έχει ωστόσο μεγάλη συμβολική σημασία: Το Κέντρο Καινοτομίας που εγκαινίασε στο Μαρούσι η εταιρεία Procter & Gamble είναι το τρίτο κέντρο καινοτομίας της P&G, με τα άλλα δύο να βρίσκονται στην Αγγλία και τη Γερμανία. Η P&G κατατάσσεται στην 24 θέση στη λίστα με τις πιο καινοτόμες εταιρείες παγκοσμίως με το ετήσιο πρόγραμμά της για R&D να αγγίζει τα 2 δισ. δολάρια. Μπορούμε λοιπόν να πάμε καλύτερα…

Για την Ελλάδα, λοιπόν, το κλίμα αλλάζει, η ελπίδα για μια νέα πορεία έχει βάσιμες προοπτικές. Έχουμε ήδη συγκεκριμένα παραδείγματα: της Ελαΐς-Unilever και της Henkel, οι οποίες προχώρησαν σε «επαναπατρισμό» μέρους της παραγωγής τους στην Ελλάδα, καθώς και τις Hewlett Packard και Philip Morris που επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στη χώρα μας.

Αξίζει παράλληλα να συνειδητοποιήσουμε το νόημα ορισμένων αριθμών. Σύμφωνα με οικονομολόγους, εάν αλλάξει η «νοοτροπία» στη χώρα μας, μπορεί να εισέλθουν σημαντικές ξένες επενδύσεις, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν εφαλτήριο για μια νέα πορεία της ελληνικής οικονομίας. Το 2012, οι επενδύσεις προς την Ελλάδα ήταν διπλάσιες των ξένων άμεσων επενδύσεων (μόλις 1,3 δισ. δολάρια) που κατάφερε να προσελκύσει πέρυσι η Γερμανία. Η Γερμανία όμως μπορεί να τα καταφέρει μια χαρά με τις δικές της εγχώριες επενδύσεις, αντιθέτως η Ελλάδα χωρίς τα ξένα κεφάλαια δεν έχει ούτε μία ευκαιρία στον αγώνα για δημιουργία θέσεων εργασίας.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, ένα από τα σημαντικότερα οφέλη της επιτυχούς εφαρμογής του προγράμματος των αποκρατικοποιήσεων είναι η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Όπως προκύπτει από έρευνα του ΙΟΒΕ σχετικά με ενδεχόμενα ευεργετικά αποτελέσματα από την εφαρμογή του προγράμματος των αποκρατικοποιήσεων στην απασχόληση και στη μείωση της εκρηκτικού βαθμού της ανεργίας (που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κοινωνικά προβλήματα σήμερα), μπορούμε να δούμε ότι συνολικά θα υπάρξει μία στις νέες θέσεις εργασίας, περίπου κατά 140.000 άτομα έως τα μέσα της δεκαετίας του 2020. Ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια, σημαντικά έργα όπως είναι οι αυτοκινητόδρομοι, αναμένεται να δώσουν σημαντική ώθηση στον τομέα της απασχόλησης του εργατικού δυναμικού.

Έχει, όμως η κυβέρνηση Σαμαρά συνειδητοποιήσει την αξία των αποκρατικοποιήσεων για την ελληνική οικονομία; Ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας είναι ίσως ο μοναδικός υπουργός αυτής της κυβέρνησης που θεωρεί ότι «η επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία». Όπως δήλωσε ο κ. Στουρνάρας, το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων δεν έχει «μόνο δημοσιονομικό όφελος», αλλά θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις «για μια στρατηγική αναδιάρθρωσης των υφισταμένων επιχειρήσεων, με επενδυτική στροφή σε νέους τομείς και υπηρεσίες, δημιουργώντας πολλαπλασιαστική αξία για όλους».

Η αξία των επενδύσεων, διεθνώς

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι ξένες άμεσες επενδύσεις (δηλαδή εταιρικές εξαγορές και επέκταση δραστηριοτήτων σε ξένες αγορές) μειώθηκαν πέρυσι κατά 12% στο 1,31 τρισεκατομμύρια δολάρια, από 1,60 τρισ. δολάρια του 2011, με τις αναπτυσσόμενες χώρες να εξασφαλίζουν για πρώτη φορά τη «μερίδα του λέοντος». Από αυτά τα 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια, η Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της UNCTAD, κατάφερε να προσελκύσει το 2012, μόλις 2,6 δισ. δολάρια τα οποία είναι πολύ καλύτερα από το 1,1 δισ. δολάρια του 2011 και των μόλις 300 εκατ. του 2010.

Οι ΗΠΑ παρέμειναν κορυφαίος προορισμός, προσελκύοντας 147 δισ. δολάρια- μειωμένες όμως κατά 53,3 σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά-, ακολουθούμενες από την Κίνα που προσέλκυσε 120 δισ. δολάρια. Οι ξένες άμεσες επενδύσεις προς τις ανεπτυγμένες οικονομίες συρρικνώθηκαν κατά 32,1%, στα 548,9 δισ. δολάρια, από 807,8 δισ. δολάρια το 2011. Οι ξένες άμεσες επενδύσεις προς τις αναπτυσσόμενες οικονομίες υποχώρησαν κατά 3,2%, στα 680,4 δισ. δολάρια. Στην Ευρώπη, υπήρξε μείωση 36,1%, με τη Γερμανία να υφίσταται το μεγαλύτερο πλήγμα, καθώς οι ξένες άμεσες επενδύσεις «βούλιαξαν» κατά 96,8%. Στην Ιταλία οι ξένες άμεσες επενδύσεις συρρικνώθηκαν κατά 84,7% και την Ισπανία κατά 40,6% ενώ στη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 43,8%.

Πάνω από 50 δισ. από την αξιοποίηση ακινήτων

«Δυο χρόνια μετά την έναρξη της υλοποίησης του Προγράμματος Αποκρατικοποίησης, μπορούμε να πούμε ότι έχουν γίνει σταθερά βήματα και έχουν ληφθεί τολμηρές αποφάσεις που βοηθούν στην εξέλιξη του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων. Θέσαμε τις βάσεις για τη συνέχεια, ένα έργο δύσκολο και όχι εύκολα αντιληπτό από το ευρύ κοινό» τόνισε ο πρόεδρος του Ταμείου Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) Τάκης Αθανασόπουλος, μιλώντας σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) και το Konrad-Adenauer-Stiftung (KAS).

Όπως ανέφερε ο κ. Αθανασόπουλος 80.000 ακίνητα έχουν αξιολογηθεί από 30 φορείς του Δημοσίου, ενώ μεγάλος αριθμός ακινήτων (ποσοστό περίπου 35%) είναι «κατεχόμενα», δηλαδή, υπάρχει χρήση τους από φυσικά ή νομικά πρόσωπα χωρίς την έγκριση του Δημοσίου. Περίπου το 4% των ακινήτων επιτελούν κοινόχρηστες και κοινωφελείς λειτουργίες. Έτσι λοιπόν, σήμερα, περίπου 3.150 ακίνητα έχουν ήδη επιλεγεί προς αξιοποίηση.

Το χαρτοφυλάκιο ακινήτων περιλαμβάνει σημαντικά έργα που, σε αυτή τη φάση, ξεπερνούν τα 300. Το Ελληνικό ήδη βρίσκεται σε διαδικασία αποκρατικοποίησης, ενώ έχουν αρθεί οι τεχνικές δυσκολίες για την αξιοποίηση των παραθαλάσσιων περιοχών της Κασσιώπης στην Κέρκυρα και της Αφάντου στη Ρόδο και σύντομα αναμένεται η υποβολή δεσμευτικών προσφορών. Οι διαδικασίες έχουν προχωρήσει και για τον Αστέρα Βουλιαγμένης σε συνεργασία με την Εθνική Τράπεζα, είπε ο κ. Αθανασόπουλος.

Μέσα σε πέντε μήνες έχουν αρθεί 58 από τα 86 εμπόδια –ρυθμιστικά, τεχνικά, διοικητικά- τα οποία επιβράδυναν τη διαδικασία αποκρατικοποιήσεων. Τα υπόλοιπα βρίσκονται στη διαδικασία επίλυσης και θα ολοκληρώνονται σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του προγράμματος Αποκρατικοποιήσεων, ανέφερε επίσης ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ.

Αναφερόμενος στα οφέλη των αποκρατικοποιήσεων, ο κ. Αθανασόπουλος ανάφερε πως σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η χώρα αποκομίζει οφέλη από την αλλαγή της δυναμικής της ελληνικής οικονομίας Σε ό,τι αφορά στα προσδοκώμενα έσοδα, αυτά έχουν προσδιοριστεί και συμφωνηθεί με την τρόικα στα 25 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2020. Πέρα όμως από τα έσοδα αυτά, οι επενδύσεις που θα γίνουν στη χώρα μας για την αξιοποίηση των έργων από τους επενδυτές, ανεβάζουν το σύνολο των επενδύσεων σε πάνω από 51 δισ. ευρώ (αν συμπεριλάβουμε και τα άμεσα οφέλη 25 δισ. ευρώ που περιμένουμε από τις αποκρατικοποιήσεις).