Γιατί μεγαλώνει το δημόσιο χρέος;

Γράφει ο Μπαμπης Παπαδημητριου

Με ρωτούν συχνά το εξής; «Αφού το πρόβλημα της χώρας ήταν το μεγάλο χρέος, γιατί δεν μειώθηκε με την εφαρμογή του Μνημονίου;». Η ερώτηση είναι σωστή, επειδή εκφράζει μια πραγματικότητα. Λείπει όμως ο χρονικός ορίζοντας. Θα χρειαστούν πολλά χρόνια και σπουδαίες αναπτυξιακές επιτυχίες για να μειωθεί το χρέος. Ισως μάλιστα, κάποιοι από τους υποβολείς της ερώτησης να ξεχνούν ορισμένες, μάλλον απλές, πραγματικότητες.

Πότε μεγαλώνει το χρέος μας; Οταν δανειζόμαστε επειδή δεν μας φτάνουν τα χρήματα που διαθέταμε. Ας πάρουμε ως έτος βάσης το 2002, που ήταν άλλωστε η τελευταία χρονιά που είχαμε θετικό αποτέλεσμα μεταξύ εσόδων και δαπανών του κράτους, πριν τους τόκους, αυτό που αποκαλούμε πρωτογενές πλεόνασμα. Το σωρευμένο εθνικό χρέος, πριν ξεκινήσει το 2003, ήταν σχεδόν 160 δισ. ευρώ.

Μεταξύ 2003 και 2007, τα κρατικά ελλείμματα αθροίζονται στο ποσό των 62 δισ. ευρώ. Αν είχαμε τηρήσει τον κανόνα του Μάαστριχτ, το όριο του 3% επί του τρέχοντος ΑΕΠ, όπως μας ζητείται τώρα από τους πιστωτές μας, θα είχαμε γράψει έλλειμμα περί τα 22 δισ. ευρώ. Διαφορά 40 δισ. ευρώ. Ας είναι!

Το 2008 η Ελλάδα έγραψε δύο συνεχόμενα τρίμηνα αρνητικό ρυθμό εξέλιξης του ΑΕΠ και μπήκε επισήμως σε ύφεση. Ηδη, το 2007, είχαν γίνει εκλογές προκειμένου να ληφθούν επείγοντα μέτρα τιθάσευσης των ελλειμμάτων άρα και συγκράτησης του επικίνδυνου ρυθμού αύξησης του χρέους. Δεν έγινε τίποτε!

Με αποτέλεσμα, το έλλειμμα αυτής της πενταετίας να οδηγήσει το χρέος, στα τέλη του 2007, στα 240 δισ. ευρώ. Το έλλειμμα της διετίας 2008-2009 έφτασε τα 59 δισ. ήταν δηλαδή τόσο μεγάλο όσο εκείνο της προηγούμενης πενταετίας! Προστέθηκε κι αυτό στο χρέος, που έφτασε αισίως στα 300 δισ. ευρώ!

Ερωτούν λοιπόν πολλοί, γιατί δεν σταμάτησε εκεί, αφού μπήκαμε σε Μνημόνιο; Η απάντηση είναι πολύ απλή: επειδή η χώρα συνέχισε να έχει κρατικά ελλείμματα. Στην τριετία 2010-2012, προστέθηκαν άλλα 62 δισ. ελλειμμάτων, παρά τα πάμπολλα δημοσιονομικά μέτρα, τη φρικτή λιτότητα και την κατάρρευση του συνταξιοδοτικού.

Αντί όμως να πετάξει το χρέος στα σχεδόν 370 δισ., προχθεσινή ανακοίνωση μας ενημέρωσε ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας ανήλθε, στο τέλος του πρώτου τριμήνου 2013, σε 309 δισ. ευρώ. Η διαφορά είναι πολύ μεγάλη. Και πού πήγε η μείωση από το «κούρεμα των 100 δισ.», που έγινε τον Μάρτιο 2012, ερωτούν οι δύσπιστοι. Η μείωση έγινε κανονικότατα, πλην όμως το χρέος μεγάλωσε κατά 29 δισ. στη διάρκεια του έτους που πέρασε.

Η περαιτέρω μείωση του χρέους θα είναι μια δύσκολη υπόθεση. Μπορούμε όμως να μειώσουμε το σχετικό του βάρος. Αρκεί να ρίξουμε όλες μας τις προσπάθειες σε αύξηση του ΑΕΠ, δηλαδή του συγκριτικού πλούτου της χώρας.

Το διαβάσαμε στην Καθημερινή