Βαθιά διχασμένη η Τουρκία…

Το οριακό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος έκοψε στα δύο τη χώρα
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν φαίνεται να κλονίζεται από το γεγονός αυτό και προχωρεί ακάθεκτος στην εκπλήρωση του οράματός του

Βαθιά διχασμένη βρίσκει την Τουρκία η επόμενη μέρα του συνταγματικού δημοψηφίσματος της περασμένης Κυριακής. Μόνο και μόνο το αποτέλεσμα μιλά

Ειδικότερα, το 51,4% των ψηφοφόρων, περίπου 24 εκατομμύρια, να μετατρέπουν τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε νεοσουλτάνο και το άλλο 48,5%, περίπου 23 εκατομμύρια, να προβάλλουν τη σθεναρή του αντίσταση, παρά τις απειλές.

Η εικόνα στον χάρτη, όπως διαμορφώθηκε, μιλά από μόνη της. Ανατολική και Νοτιοανατολική Τουρκία, περιοχές δηλαδή που έχουν κατά βάση κουρδικό πληθυσμό, είπαν «όχι». Παράλιες περιοχές, στα δυτικά και νότια, είπαν, επίσης, «όχι».

Τα μεγάλα αστικά κέντρα, Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα και Εσκισεχίρ, γύρισαν κι αυτά την πλάτη στον νεοσουλτάνο. Ο Ερντογάν κέρδισε την Κεντρική Τουρκία και την Ανατολία. Και από εκεί η κυβέρνηση κοίταξε απειλητικά την Ε.Ε.

Καταγγελίες για νοθεία
Βέβαια, το γεγονός πως το αποτέλεσμα ήταν οριακό αύξησε και τις φωνές για νοθεία, με τα κόμματα της αντιπολίτευσης να αξιώνουν επανακαταμέτρηση των ψήφων, ενώ δεν αποκλείουν και το ενδεχόμενο ακόμα και προσφυγής στο ΕΔΑΔ.

Χαρακτηριστική ήταν επί τούτου η δήλωση του Μπουλέντ Τετζκάν, Αντιπροέδρου του κόμματος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα -CHP), ο οποίος μίλησε ακόμα και για προσφυγή στα ευρωπαϊκά δικαστήρια, εφόσον κριθεί απαραίτητο. Βέβαια, στις φωνές για νοθεία συνέβαλε και η τροποποίηση την τελευταία στιγμή του εκλογικού κανονισμού από πλευράς του Ανωτάτου Εκλογικού Συμβουλίου.

Επί τούτου, ο αρχηγός του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης στην Τουρκία Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου δήλωσε ότι η τροποποίηση που έγινε την τελευταία στιγμή στον εκλογικό κανονισμό θέτει υπό αμφισβήτηση τη νομιμότητα του δημοψηφίσματος.

Ο Μπουλέντ Τεζτζάν, αναπληρωτής γενικός γραμματέας του CHP, κατήγγειλε από την πλευρά του στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN-Turk «παράβαση», μετά την απόφαση της Ανώτατης Εκλογικής Επιτροπής (YSK) να θεωρήσει έγκυρα τα ψηφοδέλτια που δεν έφεραν την επίσημη σφραγίδα.

Την ίδια ώρα, το φιλοκουρδικό Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών HDP γνωστοποίησε στο Twitter ότι θα ζητήσει την επανακαμέτρηση των ψήφων που προήλθαν από τα «δύο τρίτα» των καλπών.

Σε όσα καταγγέλλονται για νοθεία έρχεται να προστεθεί και η έκθεση-κόλαφος των διεθνών παρατηρητών, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, τονίζουν ότι το δημοψήφισμα δεν ανταποκρίθηκε στα κριτήρια που έχει ορίσει το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Πάει για διαζύγιο με Ε.Ε.;
Τα πιο πάνω -διχασμός και καταγγελίες για νοθεία- δεν φαίνεται να έχουν κλονίσει ούτε κατ' ελάχιστον τον Ερντογάν, ο οποίος συνεχίζει απτόητος τη «λαμπρή» πορεία του, επιβάλλοντας σε ολόκληρη την Τουρκία την παντοδυναμία του.

Μάλιστα, προαναγγέλλει και διεξαγωγή δεύτερου δημοψηφίσματος, αυτή τη φορά για το εάν οι Τούρκοι πολίτες επιθυμούν την ένταξη της χώρας τους στην Ε.Ε., ενώ επανέρχεται κι επί του «καυτού» ζητήματος επαναφοράς της θανατικής ποινής.

Εάν προχωρήσει σε αυτό το μέτρο, τότε θα μεγαλώσει ακόμη περισσότερο το χάσμα που χωρίζει Άγκυρα και Βρυξέλλες, και το «ακανθώδες» διαζύγιο μεταξύ Τουρκίας και Ε.Ε. δεν θα αργήσει να υπογραφεί.

Αυτό, άλλωστε, είναι κάτι που διεμήνυσαν πολλάκις και με κάθε τρόπο οι Βρυξέλλες, αλλά και πολλά ευρωπαϊκά κράτη, και που επανέλαβαν και χθες. Πλέον, για κάποιους εκείνο που απομένει είναι να οριστεί η ημερομηνία για το τέλος των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τι αλλάζει στην Τουρκία
Ανεξαρτήτως, πάντως, του εάν η Τουρκία βγαίνει από το δημοψήφισμα διχασμένη και των καταγγελιών για νοθεία, το αποτέλεσμα της Κυριακής αλλάζει άρδην τα έως σήμερα δεδομένα στη χώρα. Ειδικότερα, τέσσερα από τα 18 άρθρα του πακέτου των συνταγματικών αλλαγών που ψηφίστηκαν θα μπουν αμέσως σε εφαρμογή, μόλις οριστικοποιηθεί το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Τουρκία, ενώ τα υπόλοιπα άρθρα το 2019, μετά τις εκλογές για ανάδειξη νέου Προέδρου (θεωρείται ότι θα επανεκλεγεί ο Ερντογάν).

Τα άρθρα που θα εφαρμοστούν αμέσως μόλις ανακοινωθούν τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στην επίσημη εφημερίδα και εφόσον δεν υπάρχουν ενστάσεις, είναι αυτά που αφορούν την κατάργηση των στρατιωτικών δικαστηρίων και την κατάργηση της Ανώτατης Επιτροπής Δικαστών και Εισαγγελέων (HSYK), και αντικατάστασή της από την Επιτροπή Δικαστών και Εισαγγελέων (ΗSK).

Τα μέλη τους θα μπορούν να διοριστούν ως δικαστές ή εισαγγελείς ή ως νομικοί σύμβουλοι στο Υπουργείο Άμυνας ή το Γενικό Επιτελείο Στρατού. Επίσης, μέσα σε 30 μέρες η Ανώτατη Επιτροπή Δικαστών και Εισαγγελέων (HSYK) θα μετονομαστεί σε Επιτροπή Δικαστών και Εισαγγελέων (HSK) και τα μέλη της θα μειωθούν από 22 σε 13.

Θα δοθεί τέλος στα καθήκοντα της επιτροπής και θα διοριστούν ξανά από την αρχή τα έντεκα μέλη της, πλην των Υπουργού και Υφυπουργού Δικαιοσύνης. Τα τέσσερα από αυτά τα μέλη θα τα διορίσει ο πρόεδρος, τα τρία το Ανώτατο Δικαστήριο, το ένα το Συμβούλιο του Κράτους, και τα τρία από τη βουλή.

Θα ισχύει επίσης αμέσως η μείωση στην ηλικία των 18 του δικαιώματος του εκλέγεσθαι, αλλά θα εφαρμοστεί στις πρώτες εκλογές. Θα έχει επίσης το δικαίωμα ο Τούρκος Πρόεδρος να γίνει μέλος του ΑΚΡ και στη συνέχεια αρχηγός πάλι του κόμματος.

Άλλες αλλαγές
Ωστόσο, οι αλλαγές στο σύστημα διοίκησης θα γίνουν με τις πρώτες εκλογές στις 3 Νοεμβρίου του 2019. Οι εκλογές για την ανάδειξη του Κοινοβουλίου και οι Προεδρικές θα γίνονται κάθε πέντε χρόνια την ίδια μέρα και ο αριθμός των βουλευτών από 550 θα αυξηθεί στους 600. Μέχρι τότε οι εξουσίες του Προέδρου θα παραμείνουν οι ίδιες, εκτός από το ότι θα μπορεί να είναι κομματικός, ενώ η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός θα συνεχίσουν τα καθήκοντά τους.

Ο Μπιναλί Γιλντιρίμ στις εκλογές του 2019 θα περάσει στην ιστορία ως ο τελευταίος Πρωθυπουργός της Τουρκίας. Η Βουλή όμως μπορεί να λάβει απόφαση για πρόωρες εκλογές, με τον όρο να γίνουν και προεδρικές εκλογές ταυτόχρονα. Σε μια τέτοια περίπτωση, τότε το νέο σύστημα διοίκησης μπορεί να μπει σε εφαρμογή πριν από το 2019.

Το ΑΚΡ έχει τη δύναμη στη Βουλή για να αποφασίσει κάτι τέτοιο, αλλά αν γίνουν πρόωρες εκλογές, τότε σημαίνει ότι η θητεία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που θα τελείωνε το 2019 θα έχει μειωθεί. Επομένως, ακόμη και εάν η πιθανότητα θεωρείται μικρή, εξαρτάται από τον Ερντογάν.

Απομακρύνεται το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών
ΚΑΤΑ τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, και ο Ερντογάν και ο Γιλντιρίμ έδωσαν το μήνυμα ότι στην ατζέντα τους δεν υπάρχουν πρόωρες εκλογές. Ωστόσο, στα πολιτικά παρασκήνια εξακολουθεί να γίνεται αναφορά σε «πρόωρες εκλογές μέχρι το τέλος της χρονιάς». Το θέμα που επίσης συζητείται είναι εάν ο Ερντογάν θα επιδιώξει να γίνει αμέσως Πρόεδρος του ΑΚΡ.

Ο Ερντογάν μπορεί να θέλει να γίνει αμέσως πρόεδρος του κόμματος, διαφορετικά θα γίνει το εκλογικό συνέδριο του κόμματος το 2018 όπως είναι προγραμματισμένο και θα αναλάβει τότε την προεδρία, αφού προηγουμένως γίνει μέλος του κόμματος και πάλι.

Ο Μπιναλί Γιλντιρίμ, μέχρι να γίνουν εκλογές για να εφαρμοστεί το νέο σύστημα, θα συνεχίσει να είναι Πρωθυπουργός και θα είναι πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος επίσης.