Τα έργα και οι ημέρες του Έσπεν Μπαρθ Έιντε

Στην Κύπρο φτάνει σήμερα ο Ειδικός Σύμβουλος του Γ.Γ. ΟΗΕ, Έσπεν Μπαρθ Έιντε, με στόχο να αποχαιρετήσει ανθρώπους με τους οποίους είχε επαφή και συνεργασία στο πλαίσιο της θητείας του στο νησί, μιας και θ' αναχωρήσει για την πατρίδα του όπου θα συμμετάσχει στις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου.

Η παρουσία Έιντε, ωστόσο, δε συνοδεύτηκε από τις πιο ομαλές συνθήκες,

μιας και δεν είναι λίγες οι φορές όπου παρεμβάσεις και μεθοδεύσεις του Νορβηγού διπλωμάτη, προκάλεσαν αντιδράσεις, μερικές φορές ακόμα και την οργή κομμάτων καθώς και Προέδρου της Δημοκρατίας.

Ο Έιντε, κατηγορήθηκε για μυστικές συναντήσεις με ΔΗΣΥ-ΑΚΕΛ ενόψει της εκλογής Προέδρου της Βουλής το 2016, μέχρι και για εξυπηρέτηση και υποστήριξη τουρκικών θέσεων και επιδιώξεων στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης.

Ας θυμηθούμε κάποιες από αυτές τις στιγμές:

Ιανουάριος 2016

Τον Ιανουάριο του 2016 κατηγορήθηκε για υπόσκαψη της Κυπριακής Δημοκρατίας και αναβάθμιση του ψευδοκράτους, με τη συμμετοχή Ακιντζί στο πλαίσιο τριμερούς διάσκεψης στο Νταβός. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν προσκεκλημένος ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο Οικονομικό Φόρουμ που λάμβανε χώρα εκεί και η παρουσία Ακιντζί γεννούσε ερωτήματα σε σχέση με την ιδιότητα με την οποία βρέθηκε εκεί.

Ο Έιντε την περίοδο εκείνη είχε μάλιστα κάνει αναφορά σε «συνιστών τουρκοκυπριακό κράτος».

Μάης 2016

Σύνοδος κρατών-μελών του ΟΗΕ για την ασφάλεια και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στην περιοχή, μια σύνοδος η οποία πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Ο Νίκος Αναστασιάδης ήταν παρών ως πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στη διάρκεια της Συνόδου και μετά από πρόσκληση Ερντογάν, ο Ακιντζί μετέβη στο επίσημο δείπνο και διευθετήθηκε συνάντηση με τον Γ.Γ. ΟΗΕ. Το γεγονός αυτό δεν ήταν εις γνώση του ΠτΔ, ο οποίος μόλις ενημερώθηκε για τους σχεδιασμούς και τις μεθοδεύσεις, ακύρωσε την παρουσία του στο δείπνο και αποχώρησε από τη Σύνοδο, ενώ προχώρησε σε πολύ αυστηρά διαβήματα προς τον ΟΗΕ για τις μεθοδεύσεις αυτές.

Ο ΠτΔ απέφυγε να καταλογίσει ξεκάθαρα ευθύνες στον Έιντε για τις μεθοδεύσεις σε επίπεδο ΟΗΕ ωστόσο ήταν ξεκάθαρο ότι οι διεργασίες έγιναν με τη συμμετοχή Έιντε ως Ειδικού Συμβούλου του Γ.Γ. ΟΗΕ για το Κυπριακό.

Η ε/κ πλευρά είχε επικοινωνία με τον Τζο Μπάιντεν, αντιπρόεδρο των ΗΠΑ τότε, ότι δεν είναι δυνατόν να γίνεται μια τέτοια υπόσκαψη της Κυπριακής Δημοκρατίας και παράλληλα αναβάθμιση των κατεχομένων.

Σεπτέμβριος 2016

Της τριμερούς Αναστασιάδη-Ακιντζί-Γ.Γ. ΟΗΕ προηγήθηκε μια προεργασία, σύμφωνα με την τότε φημολογία και τις δημοσιογραφικές πληροφορίες, μεταξύ Έιντε και τ/κ πλευράς σε σχέση με την προσπάθεια επιβολής χρονοδιαγραμμάτων στο Κυπριακό και τροχοδρόμηση πενταμερούς εντός Οκτωβρίου

Πριν την τριμερή στη Νέα Υόρκη τον περασμένο Σεπτέμβριο ο Έιντε με παρασκηνιακές μεθοδεύσεις επιχειρούσε να προωθήσει την θέση της τ/κ πλευράς για επιβολή χρονοδιαγραμμάτων και τροχοδρόμηση πενταμερούς, κάτι που φυσικά σχολιάστηκε με εξαιρετικά έντονο τρόπο από κόμματα και πολιτικούς αρχηγούς στην ε/κ πλευρά. Όταν δε οι μεθοδεύσεις για πενταμερή εντός Οκτωβρίου, δεν απέδωσαν καρπούς, ο κ. Ακιντζί φέρεται να έστρεψε τα πυρά του στον Έιντε, κατηγορώντας πως τον ξεγέλασε.

Ο Έιντε την ίδια περίοδο, είχε προβεί σε δηλώσεις δημόσια οι οποίες αμφισβητούσαν την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας σε σχέση με την εκμετάλλευση του φυσικού της πλούτου.

Σε συνεντεύξεις που παραχωρούσε την περίοδο εκείνη ανέφερε ότι αν δεν επέλθει συμφωνία τότε οι δυο πλευρές θα κληθούν να "λογοδοτήσουν" για τους λόγους αποτυχίας, ενώ υποστήριζε ότι "υπάρχει σίγουρα ο κίνδυνος να χαθούν όσα έχουν επιτευχθεί γιατί έχουμε φθάσει σε ένα σημείο από το οποίο μπορεί να υπάρξει είτε λύση είτε κατηφορική πορεία (downward spiral)...εναλλακτική επιλογή δεν είναι πλέον η υφιστάμενη κατάσταση πραγμάτων, ένα σταθερό και ασφαλές στάτους κβο που θα συνεχίσει για πάντα".

Ο ίδιος φαίνεται να δημιουργούσε κλίμα υπέρμετρης αισιοδοξίας σε σχέση με το στάδιο στο οποίο βρίσκονται οι συνομιλίες και για το πόσο κοντά βρίσκονται οι πλευρές σε συμφωνία.

Σε επισκέψεις του στις Βρυξέλλες ενημέρωνε αξιωματούχους της Κομισιόν ότι οι ηγέτες άλλα λένε μέσα στην αίθουσα και άλλα έξω, επισημαίνοντας ότι ο Αναστασιάδης ήταν ενήμερος για το ότι θα υπήρχε θέμα για πενταμερή συνάντηση.

Μάρτιο 2017

Σε επισκέψεις του στις Βρυξέλλες και συναντήσεις με αξιωματούχους της Κομισιόν, επιχειρηματολογούσε υπέρ της παραχώρησης των 4 ελευθεριών σε Τούρκους υπηκόους μετά τη λύση, με κάποιο τρόπο που να ικανοποιεί εν μέρει τις πλευρές.

Επίσης ένα από τα ζητήματα τα οποία εξ΄αρχής φαίνεται να στήριζε ο Νορβηγός διπλωμάτης είναι αυτό της διασύνδεσης περαιτέρω υποχωρήσεων της ε/κ πλευράς στα θέματα διακυβέρνησης, περιουσιακού και οικονομίας με ενδεχόμενες μελλοντικές τουρκικές υποχωρήσεις στα θέματα των εγγυήσεων και της ασφάλειας.

Επιχείρησε άλλωστε μια έμμεση διασύνδεση της πορείας των συνομιλιών με την ενεργειακή πολιτική και παραδέχθηκε την ενδεχόμενη ύπαρξη θερμού επεισοδίου, χωρίς καμιά διάθεση να καταγγείλει τις όποιες τουρκικές μεθοδεύσεις.

Ιούλιος 2017

Λίγες μέρες πριν τη Διάσκεψη στο Crans-Montana είχε ετοιμάσει ένα έγγραφο το οποίο κανονικά θα έπρεπε να περιλαμβάνει τις θέσεις των πλευρών όπως είχαν εκφραστεί στη μέχρι τότε διαδικασία. Ωστόσο, το έγγραφο Έιντε περιελάμβανε Συνθήκη Εφαρμογής, μια ιδέα η οποία δεν είχε κατατεθεί επίσημα σε καμιά φάση της διαδικασία. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις με αποτέλεσμα το έγγραφο να μην τεθεί καν στη Διάσκεψη για την Κύπρο επι ελβετικού εδάφους.

Τα σημεία αυτά αποτελούν μερικές από τις αμφιλεγόμενες κινήσεις του Έσπεν Μπαρθ Έιντε. Στην πορεία των ετών αυτών που βρίσκεται στην Κύπρο, ο Νορβηγός κατάφερε να δημιουργήσει κάποιες στενές σχέσεις με άτομα και από τις δυο πλευρές και αρκετοί είναι αυτοί που τον πιστώνουν πως πραγματικά πίστεψε στο ότι θα μπορούσε να επιτύχει λύση στο Κυπριακό, πριν από την αποχώρησή του από το νησί.