Οι 4+1 διαφωνίες Αναστασιάδη - Ακιντζί στο Κυπριακό

Οι διασκέψεις Τύπου Αναστασιάδη και Ακιντζί για το Κυπριακό, έδωσαν ένα ξεκάθαρο στίγμα, για το ποιες είναι οι συγκλίσεις, οι αποκλίσεις αλλά και η αντίληψη των δυο για την συνέχεια της διαδικασίας προς την επίλυση του Κυπριακού.

Ο κ. Ακιντζί επέλεξε να δώσει το μήνυμα ότι «Είναι ίσως η τελευταία προσπάθεια της γενιάς μας, να λύσουμε το Κυπριακό. Πριν 12 χρόνια ίσως ήταν πιο εύκολη η λύση, τώρα είναι πιο δύσκολα τα πράγματα. Πρέπει να σκεφτούμε πως θα είναι σε 10 χρόνια τα πράγματα. Αν δεν το

Από την άλλη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ανέφερε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να συνεχίσει να διαπραγματεύεται αν διαπιστώσει ότι αυτό γίνεται κάτω από την οποιαδήποτε απειλή, είτε από την Τ/κ πλευρά, είτε από οποιουσδήποτε τρίτους.

Πρώτη Διαφωνία: Διαδικασία στην Ελβετία και επόμενα βήματα

Η πρώτη σημαντική διαφωνία μεταξύ των δυο ανδρών, προκύπτει από το πως βλέπουν την συνέχεια της διαδικασίας.

Ο Μουσταφά Ακιντζί υποστήριξε χθες ότι "Αν και εφόσον φτάσουμε σε σημείο να ανοίξουμε χάρτες, τότε ταυτόχρονα θα πάμε σε πολυμερή". Είπε άλλωστε ότι "Βεβαίως και θα πάμε στην Ελβετία, βεβαίως και θα συζητήσουμε και το Εδαφικό. Υπάρχουν όμως άλλα ανοικτά θέματα, όπως η εκ περιτροπής προεδρία ή για παράδειγμα το Περιουσιακό για τους Ελληνοκύπριους. Θα συζητηθούν και αυτά. Δύο μέρες θα συζητούμε αυτά τα θέματα που έχουν απομείνει. Μετά θα μιλήσουμε για τα κριτήρια για το Εδαφικό να δούμε που βρισκόμαστε στο συγκεκριμένο κεφάλαιο."

Ξεκαθάρισε δε ότι ο χάρτης θα ανοίξει όταν συμφωνηθεί η Διάσκεψη για της Εγγυήσεις και την Ασφάλεια.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στην δική του Διάσκεψη Τύπου, τόνισε αντίθετα ότι, "Συμφωνία στα κριτήρια σημαίνει κατάθεση χαρτών. Αυτό έχει συμφωνηθεί. Αυτό θα αποτελούσε σημαντική πρόοδο. Το ενδεχόμενο πολυμερούς θα γίνει πράξη αν έχουμε πρόοδο και στις λοιπές διαφωνίες"

Πρόοδος σημαίνει τέτοια σύγκλιση στο εδαφικό που θα επιτρέπει κατάθεση χαρτών και προοπτική για συμφωνία. Αν δεν υπάρξει πρόοδος (με χάρτες) δεν θα μπορέσει να υπάρξει ημερομηνία για επόμενη συνάντηση. Πέραν του εδαφικού, θα πρέπει να δούμε και το περιουσιακό και το πώς μειώνονται οι υπάρχουσες διαφορές για να υπάρξει η αίσθηση ότι είμαστε κοντά σε λύση.

Ο Ακιντζί αντέκρουσε την τοποθέτηση αυτή λέγοντας ότι "Η συμφωνία μας δεν ήταν να πάμε σε κριτήρια, σε χάρτη και μετά πενταμερή. Εγώ απόψε το άκουσα αυτό. Θα πάμε σε κριτήρια, να συμφωνήσουμε πότε θα είναι η πενταμερής και αφού γίνουν αυτά τότε θα δούμε χάρτη.

Δεύτερη Διαφωνία: Εκ περιτροπής Προεδρία

Ενώ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο τονίζει ότι πάγια θέση μας είναι ότι δεν αποδεχόμαστε την εκ περιτροπής Προεδρία, την ίδια ώρα ο Μουσταφά Ακιντζί, αναφέρει ότι "Βασικό στοιχείο της πολιτικής ισότητας είναι η εκ περιτροπής Προεδρία. Για να έχουμε λύση θα πρέπει να υπάρχει εκ περιτροπής. Αν δεν γίνει αποδεκτό αυτό, τότε δεν θα γίνει αποδεκτό από τους Τουρκοκυπρίους το Σχέδιο λύσης και το γνωρίζω πολύ καλά αυτό".

Η διάσταση απόψεων μεταξύ των δυο, δίνει και το στίγμα της σημασίας που θα έχει το συγκεκριμένο ζήτημα στα επόμενα στάδια της διαπραγμάτευσης.

Τρίτη Διαφωνία: Εδαφικό και Μόρφου

Σημαντική διάσταση απόψεων παρατηρείται και σε αυτό το σημείο, καθώς ο Μουσταφά Ακιντζί θεωρεί ως άδικο και λανθασμένο το ότι «οι Ελληνοκύπριοι συμπεριλαμβάνουν στους πρόσφυγες και τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους".Αυτή η προσέγγιση δεν είναι λογική, σύμφωνα με τον Ακιντζί.

Σημείωσε επίσης ότι έχουν περάσει πολλά χρόνια από το 1974 και ότι δεν πρόκειται να επιστρέψουν όλοι οι πρόσφυγες στο «βόρειο κομμάτι του νησιού», ενώ επεσήμανε ότι δεν θα επηρεαστεί η διζωνικότητα του νησιού. Στο νέο ομόσπονδο πλαίσιο, οι προβληματισμοί θα ξεπεραστούν με τον καιρό, υπογραμμίζει ο κ. Ακιντζί.

Ο πρόεδρος Αναστασιάδης από την άλλη πλευρά, κάνει λόγο για επιστροφή τουλάχιστον 100,000 προσφύγων υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση, τονίζει ότι θα ζητήσουμε να επιστραφεί η Μόρφου υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση και ότι δεν θα δεχθούμε οτιδήποτε λιγότερο από αυτό. Άμεση η απάντηση από τον Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος επεσήμανε ότι «Σε περίπτωση που η ε/κ πλευρά επιμείνει στην επιστροφή Μόρφου ως κόκκινη γραμμή, τότε και εμείς θα επιμείνουμε ότι δεν πρόκειται να επιστραφεί η Μόρφου».

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, συνδέοντας Εδαφικό και περιουσιακό αναφέρει «Χωρίς εδαφικές αναπροσαρμογές, ούτε το περιουσιακό είναι εφικτό να λυθεί με δίκαιο τρόπο, καθώς τα δύο συνδέονται».

Τέταρτη Διαφωνία: Σύσταση και λήψη αποφάσεων στο Υπουργικό Συμβούλιο

Διάσταση απόψεων υπάρχει και σε σχέση με τη σύσταση και τον τρόπο λήψης αποφάσεων από το Υπουργικό Συμβούλιο.

Ο Μουσταφά Ακιντζί αναφέρει ότι «Το προεδρικό σύστημα θα έχει πρόεδρο και αντιπρόεδρο. Στο Υπουργικό Συμβούλιο θα συμμετέχουν και ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος. Δεν έχουμε συμφωνία στον αριθμό των ατόμων που θα απαρτίζουν το Υπουργικό. Εμείς θέλουμε ο Πρόεδρος και Αντιπρόεδρος να έχουν δικαίωμα ψήφου στο Υπουργικό. Οι Ελληνοκύπριοι δεν το δέχονται. Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν το δέχονται».

Συνέχισε τονίζοντας ότι "αν πρόεδρος και αντιπρόεδρος δεν έχουν δικαίωμα ψήφου στο Υπουργικό, τουλάχιστον ένας Τουρκοκύπριος υπουργός θα πρέπει να ψηφίσει υπέρ της όποια πρότασης κατατεθεί. Οι Ελληνοκύπριοι το θεωρούν ως ΒΕΤΟ. ΒΕΤΟ ωστόσο θα ήταν αν ζητούσαμε όλοι οι Τουρκοκύπριοι υπουργοί που θα συμμετέχουν στο Υπουργικό, να ψηφίσουν υπέρ ή κατά μιας απόφασης, τότε θα μπορούσε να θεωρηθεί ΒΕΤΟ. Τώρα δεν πρόκειται όμως για ΒΕΤΟ"

Πέμπτη Διαφωνία: Ασφάλεια και Εγγυήσεις

Για ακόμα μια φορά ο Μουσταφά Ακιντζί επανέλαβε ότι δεν υπάρχει θέμα μηδέν εγγυήσεις, μηδέν στρατεύματα. Δεν μπορούμε να ξεκινάμε τη συζήτηση από αυτή τη βάση, είπε χαρακτηριστικά.

Οι Τουρκοκύπριοι δεν θα δεχθούν οποιοδήποτε άλλο μηχανισμό για την ασφάλεια, πέραν από αυτό της παραμονής εγγυήσεων από την Τουρκία είπε.

Έκανε αναφορά στο «απορριπτικό μέτωπο στον Νότο», όπως το χαρακτήρισε, το οποίο «Στις τελευταίες εκλογές ανέβηκε σε ποσοστά. Βλέπουμε και το ΕΛΑΜ να είναι στην Βουλή. Στο μυαλό μας έρχονται εποχές δεκαετίας 1960 και τα 13 σημεία του Μακαρίου. Θέλω κάτι να με προστατέψει από αυτά. Δεν θέλω να υπάρχουν ξανά τα ίδια πράγματα. Δεν θέλω φυσικά να είμαστε υπό τη σκιά των όπλων και η ασφάλεια να εξαρτάται αυτό, όμως την πρώτη μέρα της λύσης δεν θα υπάρχει η αναμενόμενη ασφάλεια, είναι σταδιακά που γίνονται τα πράγματα. Θέλουμε να δούμε σιγά σιγά ότι η λύση εδραιώνεται. Να δούμε ότι ένας Τουρκοκύπριος μπορεί να είναι πρόεδρος της χώρας. Να συμμετέχουμε στην Ε.Ε. Οι οικονομίες μας να έρθουν στο ίδιο επίπεδο. Επιχειρηματίες να συνεργαστούν. Το Φυσικό Αέριο από την Κύπρο, να περάσει από την Τουρκία και να πάει Ευρώπη, να ενωθούμε με το ρεύμα με την Τουρκία, να ενωθούμε με την Ευρώπη».

Άφησε άλλωστε ανοικτό το ενδεχόμενο, στο μέλλον να συζητηθεί άρση των εγγυήσεων, αν και εφόσον οι Τουρκοκύπριοι αισθανθούν ασφάλεια.

Από την μεριά του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, επανέλαβε ότι σε ένα σύγχρονο Ευρωπαϊκό κράτος, δεν χωράνε εγγυήσεις και στρατεύματα. Ανέφερε δε τα τρία στοιχεία που απαντούν στην ανασφάλεια για την επόμενη μέρα:

"Χρειάζεται εγγύηση για την υλοποίηση της λύσης. Τα χρονοδιαγράμματα, για όλα τα στάδια της εφαρμογής της λύσης, θα πρέπει να είναι τα ταχύτερα δυνατά για να απαντήσουμε στις ανησυχίες. Κάποια στιγμή θα πρέπει να τερματιστεί το καθεστώς που διατηρούν στα κατεχόμενα. Μόνο με τα τρία αυτά στοιχεία θα αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες και η ανασφάλεια. Υπάρχει συναντίληψη της άλλης πλευράς ότι τα χρονοδιαγράμματα πρέπει να είναι σύντομα."

«Αυτό που επεξεργάζονται τα Ηνωμένα Έθνη είναι μια ενισχυμένη εντολή προς την ειρηνευτική δύναμη, για να φέρει την ευθύνη της ομαλής εξέλιξης, είτε μιλάμε για αποχώρηση στρατευμάτων, είτε για επιστροφή προσφύγων. Όσον αφορά στα συμφωνηθέντα, το Συμβούλιο Ασφαλείας και μόνο ένας τέτοιος διεθνής οργανισμός, θα μπορούσαν να εγγυηθούν την ασφάλεια. Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα που θα αποτρέψουν όλους τους κινδύνους. Έτσι δεν απαιτούνται τουρκικά στρατεύματα, ενώ η Τουρκία δεν μπορεί να διασφαλίσει το status quo και αυτό διότι υπάρχει το προηγούμενο της εισβολής και της κατοχή από πλευράς της.»