Μονομάχοι σε τεντωμένο σχοινί

Καταγράφονται οι διαφορές και οι εταίροι ψάχνουν για τις γέφυρεςΠοιες είναι οι θέσεις των πλευρών, ποια πολιτικά και οικονομικά παιχνίδια εξελίσσονται, πώς αντιλαμβάνονται οι εταίροι τη συνέχεια των διαπραγματεύσεων και πού υπάρχουν σημεία συνεννόησηςΕλλάδα και εταίροι ψάχνουν να βρουν γέφυρες συνεννόησης, ακροβατώντας στο τεντωμένο σχοινί του μνημονίου, με απώτερο στόχο να αποφευχθούν τα χειρότερα. Στο ψεσινό Γιούροκρουπ οι εταίροι ήθελαν να ακούσουν τις θέσεις της Ελλάδας,

που επικεντρώνονται στην κατάληξη σε πρόγραμμα-γέφυρα για τους επόμενους έξι μήνες, προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία για τη συμφωνία ενός νέου συμβολαίου, που θα αντικαθιστά το μνημόνιο, μεταξύ της Αθήνας και των τριών συνιστωσών της Τρόικας. Δηλαδή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.Ελληνική πρότασηΤο κοινό ανακοινωθέν απλώς επιβεβαιώνει την πρόθεση να αποφευχθούν τα χειρότερα και να γίνει μια συνεννόηση. Γι΄ αυτό και προβλέπεται η καταγραφή καταλόγου των θεμάτων επί των οποίων προκύπτουν συμφωνίες αλλά κυρίως διαφορές, ώστε να δοθεί η ευκαιρία για τη γεφύρωσή τους στις επόμενες μέρες. Το ζητούμενο δεν είναι μόνο τι αναφέρει το κοινό ανακοινωθέν, που στόχο έχει να κρατήσει τη διαδικασία ζωντανή, αλλά πώς εξελίχθηκαν, πώς εξελίσσονται και πώς μπορεί να εξελιχθεί το σκηνικό, με την Αθήνα να ζητά απόκλιση από το πλεόνασμα του 3,5% σε 1,5, για να μπορεί η ελληνική οικονομία να αναπνεύσει, με την υπόσχεση ταυτοχρόνως σειράς άλλων μεταρρυθμιστικών μέτρων, επί των οποίων θα στηριχθεί το νέο συμβόλαιο με τους εταίρους.

Γίνεται μάλιστα αποδοχή του 67% των όρων του μνημονίου. Το ερώτημα που τίθεται από τους Ευρωπαίους εταίρους είναι ποιο είναι το υπόλοιπο 33% που δεν αποδέχεται η Ελλάδα, ενώ η εκτίμηση και του κ. Γιούνκερ και των Γερμανών, καθώς και άλλων χωρών όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ολλανδία και η Φιλανδία, είναι ότι το πρόγραμμα Τσίπρα «δεν βγαίνει». Οι εταίροι «άκουσαν τις θέσεις της Ελλάδας αλλά υπάρχουν χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία, που δεν δέχονται κουβέντα για διαγραφή χρέους ή για απόκλιση από τους κανόνες και τα συμφωνηθέντα για τους εξής λόγους:

1. Έχουν ήδη μπει στη διαδικασία της λιτότητας και έχουν πληρώσει κόστος. 2. Εάν υποχωρήσουν στις αξιώσεις της ελληνικής κυβέρνησης θα καταρρεύσουν πολιτικά οι ίδιες. 3. Θεωρούν ότι δεν είναι αξιόπιστο το πρόγραμμα Τσίπρα και ότι έχουν ήδη πληρώσει αρκετά για να κρατήσουν την Ελλάδα στο ευρώ. Οπότε δεν θεωρούν ορθό να πληρώσουν και άλλα. Το ίδιο ισχύει για τους Γερμανούς και τους Ολλανδούς, καθώς και τους Φιλανδούς. 4. Το ελληνικό πρόγραμμα δεν ανταποκρίνεται στις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν, για να βάλει μπρος η ανάπτυξη στην Ελλάδα.Η γέφυραΉταν ψες σαφείς οι εταίροι: Η γέφυρα επί τη βάσει της οποίας θα ήταν δυνατό να περάσουν με την Ελλάδα στην επόμενη διαπραγμάτευση για το νέο συμβόλαιο είναι το υφιστάμενο μνημόνιο. Η Αθήνα θα πρέπει να ζητήσει η ίδια με επιστολή της την ανανέωση του προγράμματος. Επί του παρόντος δεν υπάρχει τέτοια πρόθεση. Οι Γερμανοί κυρίως, καθώς και οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι, όπως και οι Ολλανδοί με τους Φιλανδούς, εκτιμούν ότι εάν υποχωρήσουν στις αξιώσεις της ελληνικής Κυβέρνησης, δηλαδή για ένα νέο πρόγραμμα-γέφυρα, θα ανοίξει ο ασκός του Αιόλου και σε άλλες χώρες, κυρίως του Νότου, όπως είναι η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία.

Προβλήθηκε μάλιστα ο ισχυρισμός ότι υπάρχουν κανόνες και ότι εάν σε κάθε αλλαγή κυβέρνησης διαγράφονται, τότε στην Ευρωζώνη θα προκληθεί αναρχία. Πάντως, γίνεται αποδοχή από τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, καθώς και από άλλους, ακόμη και από τους Γερμανούς, ότι ο τρόπος δράσης των τεχνοκρατών της Τρόικας προς τις κυβερνήσεις ήταν προσβλητικός. Γι’ αυτό και είναι έτοιμοι να συζητήσουν στο πλαίσιο του νέου συμβολαίου αλλαγή των όρων εντολής των τεχνοκρατών. Και αυτό σημαίνει ότι τα βασικά και κύρια ζητήματα θα συζητούνται σε επίπεδο Υπουργών και όχι μεταξύ Υπουργών και τεχνοκρατών.Θέσεις εταίρωνΑκόμη, οι εταίροι φαίνεται να δέχονται την αλλαγή του ονόματος του μνημονίου και τον καταρτισμό νέου προγράμματος, νέου συμβολαίου, που θα στηρίζεται, όμως, στην ίδια φιλοσοφία. Έχουν ξεκαθαρίσει, μάλιστα, ότι δεν αποδέχονται δημοσιονομικές αποκλίσεις, και τερματισμό διαρθρωτικών αλλαγών και ιδιωτικοποιήσεων. Διότι έτσι θα προκύψει ανάπτυξη. Και αυτή η θέση συνιστά απάντηση στη θέση της ελληνικής κυβέρνησης ότι από τη λιτότητα θα πρέπει η χώρα να περάσει στην ανάπτυξη. Και θεωρούν ότι οι θέσεις ΣΥΡΙΖΑ είναι σε αρκετά σημεία «ακραίες» και ότι δεν συνάδουν με την υφιστάμενη οικονομική φιλοσοφία της Ευρωζώνης. Πάντως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι Γερμανοί είναι έτοιμοι να στηρίξουν απόκλιση από το πλεόνασμα του 3,5%, δηλαδή να περιορίσουν το κριτήριο στο 1,5%.

Βεβαίως, όπως τονίζουν, ανάλογο ποσοστό θα μπορούσε να διαθέσει και η προηγούμενη κυβέρνηση Σαμαρά σε στοχευμένες παροχές χωρίς διαπραγμάτευση, ενώ ταυτοχρόνως υποστηρίζουν ότι θα ήταν δυνατή η σταδιακή έξοδος από το μνημόνιο με επάνοδο στις αγορές ώς το τέλος του έτους. Για να γίνει τώρα δεκτό το αίτημα της νέας ελληνικής κυβέρνησης, αφενός θα πρέπει να παρουσιαστούν αντισταθμιστικά μέτρα και αφετέρου θα πρέπει να υπάρξει δέσμευση ότι δεν θα προκύψουν δημοσιονομικές αποκλίσεις.Κοινός παρονομαστής αλλά…ΚΟΙΝΟΣ παρονομαστής είναι οι υποσχέσεις της νέας ελληνικής κυβέρνησης για την πάταξη της φοροδιαφυγής. Όμως και επί τούτου οι εταίροι ζητούν αποδείξεις και πλάνο δράσης. Στην ουσία υπάρχει καχυποψία. Θεωρούν δε, ότι η ελληνική κυβέρνηση τραβά στα άκρα, επειδή, εκτός των άλλων, δεν πιστεύει στην οικονομική φιλοσοφία της Ευρωζώνης και θέλει να προκαλέσει γενικότερη κρίση. Γι΄ αυτό τόσο στις Βρυξέλλες όσο και σε επίπεδο κρατών-μελών ετοιμάζονται και τα χειρότερα σενάρια, παρότι επισήμως κανείς δεν θέλει να δει την Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης, αλλά από την άλλη δεν θέλει να δει τον Έλληνα Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον Υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη να επιστρέψουν νικητές στην Αθήνα, διότι αυτό θα ήταν ήττα της Γερμανίας και του συστήματος των Βρυξελλών.

Σήμερα πάντως αναμένεται να γίνει ενημέρωση προς τους Αρχηγούς Κρατών και Κυβερνήσεων σε επίπεδο Συμβουλίου, ενώ η καθοριστική ημερομηνία λήψης αποφάσεων θεωρείται αυτή της Δευτέρας 16ης Φεβρουαρίου, όταν θα συνεδριάσει το Γιούροκρουπ. Η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί ώς τις 28 Φεβρουαρίου, διότι σε αυτή την ημερομηνία τελειώνει η παράταση που δόθηκε στο υφιστάμενο μνημόνιο. Χωρίς συμφωνία τα πράγματα θα γίνουν για την Ελλάδα ιδιαιτέρως δύσκολα. Πάντως επικοινωνιακά και η Ελλάδα και οι εταίροι δείχνουν πρόθεση για την εξεύρεση συμβιβασμού.