Λιλλήκας: Πρόεδρε εστιάστε στην αλλαγή πολιτικής Τουρκίας

Πανηγυρικό κλίμα υπέρμετρης υπεραισιοδοξίας που αγγίζει τα όρια της πολιτικής αφέλειας, διαπιστώνει οτι επιχειρείται από κάποια διεθνή κέντρα αποφάσεων αλλά και απο κάποιες πολιτικές ηγεσίες με την επανέναρξη των συνομιλιών, ο Πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών Γιώργος Λιλλήκας.

Με επιστολή του προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο κ. Λιλλήκας αναφέρει ότι το μόνο στοιχείο στο οποίο εδράζεται αυτή η υπεραισιοδοξία είναι η εκλογή του κ. Ακιντζί στην ηγεσία της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, επισημαίνοντας ότι αν συνεχιστεί η τουρκική αδιαλλαξία η δική μας πλευρά

Δεν υπάρχει αμφιβολία, επισημαίνει προς τον Πρόεδρο ο κ. Λιλλήκας, ότι κατά καιρούς, ο κ. Ακιντζί εξέφρασε διαφορετικές, πιο ενθαρρυντικές, θέσεις από αυτές πού διατυπώνει η Άγκυρα και ο κ. Έρογλου. Είναι γεγονός ότι η ρητορική του κ. Ακιντζί διαφέρει από αυτή του κ. Ερτογάν και του κ. Έρογλου. "Κατά συνέπεια είναι προτιμότερο ή πιο ευχάριστο να διαπραγματεύεται κανείς με τον κ. Ακιντζί παρά με τον κ. Έρογλου. Το αν είναι ευκολότερο ή πιο παραγωγικό, αυτό μένει να αποδειχθεί στην πράξη. Θα εξαρτηθεί από τις προτάσεις που θα καταθέσει στο τραπέζι των συνομιλιών και από τη στάση που θα τηρήσει η Τουρκική κυβέρνηση η οποία φρόντισε πολύ νωρίς να ξεκαθαρίσει, δημόσια και με προκλητικό τρόπο, ποιός είναι το αφεντικό και ποιά τα περιθώρια κινήσεων του Τουρκοκύπριου ηγέτη.

Αν η τουρκική αδιαλλαξία συνεχίσει (και για την ώρα δεν έχουμε κανένα απτό δείγμα αλλαγής) τότε η δική μας πλευρά θα βρεθεί σε δυσμενέστερη θέση από προηγούμενα, αφού η ρητορική του κ. Ακιντζί θα αξιοποιηθεί για να κατηγορηθεί η Ελληνική πλευρά ως αδιάλλακτη. Όπως θα αξιοποιηθούν και όλα τα πιστοποιητικά καλής θέλησης και μετριοπάθειας τα οποία άπλετα και με γενναιοδωρία απονέμονται στον κ. Ακιντζί από εμάς. Ευχόμαστε, ασφαλώς, να έχει όντως αλλάξει η τουρκική πολιτική στο κυπριακό για να ανοίξει ο δρόμος προς τη λύση και να μην υπάρξει νέο αδιέξοδο με επακόλουθο ένα νέο παιχνίδι επίρριψης ευθυνών".

Ο κ. Λιλλήκας επισημαίνει στον Πρόεδρο κάποια γεγονότα που ενδεχόμενα προδιαγράφουν τις εξελίξεις που θα ακολουθήσουν στις συνομιλίες καθώς όπως υπογραμμίζει στην πολιτική το άλφα και το ωμέγα είναι η ρεαλιστική εκτίμηση των δεδομένων που συνθέτουν την πραγματικότητα και η ικανότητα πρόβλεψης των εξελίξεων.

"Από την πρώτη σας κοινωνική συνάντηση με τον κ. Ακιντζί δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση και πολλή δημοσιότητα στα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης τα οποία θα μπορούσαν να προσδώσουν κάποια νέα ώθηση και δυναμική στις συνομιλίες. Η στάση του κ. Ακιντζί στο ζήτημα της πόλης της Αμμοχώστου, σας οδήγησε στην εγκατάλειψη της προσπάθειας υιοθέτησης ΜΟΕ υψηλής πολιτικής και κατά συνέπεια μεγάλης αξίας και σημασίας και στην εστίαση της προσοχής σας σε ΜΟΕ χαμηλής πολιτικής, προκειμένου να μην ξεκινήσει η νέα διαδικασία των συνομιλιών με αποτυχίες.

Η στάση του κ. Ακιντζί σε δύο ΜΟΕ (ένα υψηλής και ένα χαμηλής πολιτικής) θα πρέπει να σας προβληματίσει σοβαρά για τη συνέχεια. Ενδεχόμενα οι προτάσεις και η αντίδραση της Τουρκοκυπριακής πλευράς σε δυο ΜΟΕ να αποτελούν ένδειξη των πραγματικών προθέσεων της για το περιεχόμενο της λύσης που θα επιδιώξει στις συνομιλίες.

Για την ώρα πρόκειται για τα μόνα απτά δείγματα γραφής που έδωσε και κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά είναι.

1. Επιστροφή της πόλης της Αμμοχώστου
Από το 2004 η Κυπριακή κυβέρνηση έμεινε προσηλωμένη στο πακέτο που διαμορφώθηκε από την τότε Λουξεμβουργιανή Προεδρία της ΕΕ, για επιστροφή της πόλης της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της και άνοιγμα του λιμανιού της πόλης υπό την αιγίδα της ΕΕ.
Το 2006, η τότε Φιλανδική Προεδρία της ΕΕ είχε φέρει σε ακτίνα συμφωνίας τις δύο χώρες (Κυπριακή Δημοκρατία και Τουρκία) επί του θέματος. Η προσπάθεια της Φιλανδίας οδηγήθηκε σε αποτυχία όταν ο τότε Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, κ. Γκιούλ, θέλησε, την τελευταία στιγμή, να εισάξει στο πακέτο και τη νομιμοποίηση της λειτουργίας του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου. Η εμμονή της Άγκυρας στη νομιμοποίηση του αεροδρομίου της Τύμπου αποσκοπούσε στην αναγνώριση χωριστού FIR, για να πετύχει την έμμεση αναγνώριση δυο κρατών στην Κύπρο με χωριστή κυριαρχία.
Λίγο αργότερα, αρχές Δεκεμβρίου του 2006, στα πλαίσια πρωτοβουλίας της Ισπανικής Κυβέρνησης, είχαμε καταλήξει με τον κ. Ταλάτ σε Συμφωνία για την Αμμόχωστο στη βάση του πακέτου του Λουξεμβούργου. Τη Συμφωνία αυτή ακύρωσε ο ίδιος ο κ. Ερτογάν. Ανέφερα, κύριε Πρόεδρε, αυτό το ιστορικό του θέματος για να καταδείξω πως ο κ. Ακιντζί για το ζήτημα της Αμμοχώστου είχε δύο επιλογές: είτε να στηριχθεί στη Συμφωνία με τον κ. Ταλάτ, οπόταν θα είχαμε θετική κατάληξη, είτε να υιοθετήσει την θέση της Άγκυρας οδηγώντας την προσπάθεια σε αδιέξοδο.

Τελικά ο κ. Ακιντζί υιοθέτησε τη θέση της Άγκυρας στο ζήτημα της Αμμοχώστου με αποτέλεσμα να εγκαταλειφτεί αυτή η προσπάθεια εν τη γένεση της.

2. Διασύνδεση δικτύων κινητής τηλεφωνίας
Δεν θα σχολιάσω πτυχές του θέματος αυτού που άπτονται της νομιμότητας χρήσης συχνοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας από τουρκικές εταιρίες ή της νομιμότητας της διαδικασίας έκδοσης αδειών κινητής τηλεφωνίας από "αρχές" του ψευδοκράτους. Θα επικεντρωθώ σε μια μόνο πτυχή η οποία, προφανώς, οδήγησε και αυτό το ΜΟΕ στο ράφι: στο διεθνή κωδικό που θα έπρεπε να υιοθετηθεί. Η τουρκική πλευρά απέρριψε το 357 που είναι ο διεθνής κωδικός τηλεπικοινωνιών της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η στάση του κ. Ακιντζί σε αυτά τα δύο ΜΟΕ έχει μεγάλη σημασία, κύριε Πρόεδρε, γιατί η φιλοσοφία πίσω από αυτή αφορά και άπτεται της ουσίας του κυπριακού. Είναι η λογική την κατάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και της αναγνώριση δύο κρατών με χωριστή κυριαρχία τα οποία από κοινού θα συνιδρύσουν ένα νέο συνεταιριστικό κρατικό μόρφωμα.

Με την εμμονή (στο ζήτημα της Αμμοχώστου) στη νομιμοποίηση της λειτουργίας του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου, ο κ. Ακιντζί ουσιαστικά εμμένει σε από μέρους μας αναγνώρισης της ύπαρξης ενός ακόμη κυρίαρχου κράτους στη Κύπρο πέραν της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από την άλλη (στο ζήτημα της κινητής τηλεφωνίας) με την απόρριψη του διεθνή κώδικα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ξεκαθαρίζει ο κ. Ακιντζί πως η λύση για την τουρκική πλευρά δεν θα είναι η συνέχεια και μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά η κατάλυση της και η δημιουργία ενός άλλου συνεταιριστικού κράτους.

Με αυτά τα δεδομένα, κύριε Πρόεδρε, έχετε στην ουσία δυο επιλογές: είτε να ξεκαθαρίσετε αυτές τες, καθοριστικής σημασίας, πτυχές της λύσης τώρα, είτε να αγνοήσετε τα μηνύματα, να αποφύγετε τη συζήτηση αυτών των ΜΟΕ και να επικεντρωθείτε στη συζήτηση άλλων ΜΟΕ και των διαφόρων κεφαλαίων για τη συνολική λύση του κυπριακού.

Με την πρώτη επιλογή θα ξεκαθαρίσουν άμεσα οι πραγματικές προθέσεις και φιλοσοφία λύσης του κ. Ακιντζί και της Άγκυρας.

Με τη δεύτερη επιλογή, κρύβετε στρουθοκαμηλικά το πρόβλημα κάτω από το χαλί και διατηρείτε την ασάφεια ως βάση των διαπραγματεύσεων.

Η μη συζήτηση τώρα αυτών των πτυχών δεν θα οδηγήσει σε αυτόματη επίλυση τους ούτε και σε αποφυγή τους. Εκτός, βέβαια, και αν προτιθέμεθα να "λύσουμε" με ασάφειες τόσο ζωτικής σημασίας πτυχές, όπως, η κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η χρονική μετατόπιση της συζήτησης αυτών των πτυχών για αργότερα, θα διατηρήσει το "καλό κλίμα" αλλά ενδεχόμενα θα στρέψει προς τη δίκη μας την πλευρά τις πιέσεις όταν αυτά εγερθούν, ιδιαίτερα αν έχει επιτευχθεί πρόοδος σε άλλες πτυχές. Οι διάφοροι μεσολαβητές που ενδιαφέρονται να κλείσουν το Κυπριακό και όχι να το λύσουν με τρόπο δίκαιο και βιώσιμο, θα υποτιμήσουν την αξία αυτών των πτυχών στη λογική ότι «δεν θα πρέπει να καταστρέψουμε την προοπτική της λύσης για δύο ζητήματα». Αυτή η προσέγγιση, την οποία αντιμετωπίσαμε και στο παρελθόν, θα φέρει τη δική μας πλευρά σε μειονεκτική θέση.

Εν κατακλείδι, κύριε Πρόεδρε, έχω την άποψη ότι θα πρέπει τώρα, από τις πρώτες συναντήσεις, να θέσετε επί τάπητος τις δύο πτυχές που η στάση του κ. Ακιντζί, στη συζήτηση των ΜΟΕ, έφερε στην επιφάνεια: τη συνέχεια και μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και της μιας και αδιαίρετης κυριαρχίας. Αν σε αυτά τα κορυφαίας σημασίας ζητήματα έχουμε διάσταση απόψεων τότε θα πρέπει να εστιάσετε στο πως θα οδηγηθεί η Τουρκική πλευρά σε αλλαγή πολιτικής και όχι στο πως θα διατηρήσουμε το καλό κλίμα και την ωραία ατμόσφαιρα. Αν σε αυτά τα δυο ΜΟΕ δεν μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία πως θα καταλήξουμε σε συμφωνία επίλυσης του κυπριακού; Εκτός, βέβαια, και αν η, με ποικίλους τρόπους, καλλιεργηθείσα αισιοδοξία στηρίζεται σε πρόθεση ικανοποίησης και πάλι των τουρκικών απαιτήσεων".

Σε υστερόγραφό του ο κ. Λιλλήκας αναφέρει ότι η επιστολή αυτή είχε ετοιμαστεί πριν από τον «καφέ της ειρήνης».

"Χωρίς να θέλω να αλλοιώσω το στόχο που θέλει αυτή η επιστολή να υπηρετήσει, σας υποβάλλω προς προβληματισμό το εξής στοιχείο, όπως προέκυψε και προβλήθηκε από τα ΜΜΕ: ακόμη και σε ένα απλό κοινωνικό γεγονός όπως ήταν ο «περίπατος» επιβλήθηκε η αντίληψη ότι η πολιτική ισότητα σημαίνει αριθμητική και ποσοτική ισότητα. Ο περίπατος ήταν ίσης (!) διάρκειας (45 λεπτών) ένθεν και ένθεν της διαχωριστικής γραμμής του Αττίλα. Μήπως του «καφέ της ειρήνης» θα έπρεπε να προηγηθεί «ο καφές της σοφίας»;