Καμπανάκι από την Κομισιόν για τα κόκκινα δάνεια

Καμπανάκι για την πορεία αναδιαρθρώσεων των μη εξυπηρετούμενων δανείων κτυπά η έκθεση για την κυπριακή οικονομία, που δημοσιοποίησε την Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Οι προσπάθειες αναδιάρθρωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων δεν έχουν ακόμη αποφέρει απτά αποτελέσματα», αναφέρει η Κομισιόν.

Σύμφωνα με τους τεχνοκράτες της Κομισιόν, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν αυξήσει τις προσπάθειες αναδιάρθρωσης

του χρέους, με ανομοιογενή μέχρι σήμερα αποτελέσματα, αυξάνοντας το μερίδιο των ΜΕΔ.

«Ωστόσο αυξήθηκε και ο λόγος των μη εξυπηρετούμενων αναδιαρθρωμένων δανείων προς το σύνολο των δανείων, κάτι που σημαίνει ότι πολλές ενέργειες αναδιάρθρωσης δεν είναι ούτε βιώσιμες ούτε αποδοτικές», υπογραμμίζει η Κομισιόν, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τις επισημάνσεις των τραπεζών ότι το ποσοστό ίασης των αναδιαρθρωμένων δανείων ανέρχεται στο 80%.

Σε απόλυτες τιμές, η αύξηση των αναδιαρθρωμένων δανείων συνδυάστηκε σχεδόν πλήρως με την αύξηση των μη εξυπηρετούμενων αναδιαρθρωμένων δανείων.

Μέχρι το Σεπτέμβριο του 2015, τα ΜΕΔ προς επιχειρήσεις που αναδιαρθρώθηκαν ανέρχονταν στο 24,6% του συνόλου, ενώ τα εξυπηρετούμενα αναδιαρθρωμένα δάνεια έφτασαν μόλις στο 6,8% του συνόλου.

Όσον αφορά τα δάνεια προς νοικοκυριά, τα μη εξυπηρετούμενα αναδιαρθρωμένα δάνεια ανέρχονταν το Σεπτέμβριο του 2015 στο 17,5% του συνόλου και τα εξυπηρετούμενα αναδιαρθρωμένα μόλις στο 7,7%.

Παράλληλα, η Κομισιόν τονίζει πως οι αυξημένες προσπάθειες αναδιάρθρωσης εξακολουθούν να υπολείπονται των στόχων αναδιάρθρωσης που καθορίστηκαν σε συμφωνία με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, το Σεπτέμβριο του 2015, οι τράπεζες πέτυχαν προτεινόμενες λύσεις αναδιαρθρώσεων 6,2% έναντι του 9,4% που ήταν ο στόχος που έθεσε η ΚΤΚ, ενώ αρκετά καλύτερη ήταν η επίδοση των συμφωνημένων λύσεων η οποία την ίδια περίοδο έφθασε το 6,6% έναντι του 7,4% που ήταν ο στόχος που έθεσε η ΚΤΚ.

Ωστόσο, οι επιδόσεις των τραπεζών «έπιασαν» τους στόχους που έχουν τεθεί για τις αρχικές καθυστερήσεις και τα νέα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. «Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες λαμβάνουν πιο ενεργά μέτρα για να αποτρέψουν τη μετατροπή των αρχικών καθυστερήσεων σε επισφαλή δάνεια», τονίζει.

Η Κομισιόν επισημαίνει ακόμη πως «οι υφιστάμενες καθυστερήσεις και η αναποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος ενδέχεται να επιβραδύνουν την εξυγίανση των μη εξυπηρετούμενων δανείων».

Για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε βιώσιμα επίπεδα, τόσο η υποδομή (αίθουσες δημοπρασιών) όσο και οι θεσμοί (αριθμός πλειστηριαστών και συμβούλων αφερεγγυότητας, υπηρεσία αφερεγγυότητας) πρέπει να γίνουν επαρκείς και λειτουργικοί, τονίζει.

1 στα 5 δάνεια που παραχωρήθηκαν το 2013 και 2014 έγιναν ΜΕΔ τον ίδιο χρόνο

Παρά την επικαιροποιημένη οδηγία για τις προβλέψεις σχετικά με τα δάνεια, και τη μεγαλύτερη εστίαση στην ικανότητα αποπληρωμής των δανειοληπτών παρά στην εξασφάλιση, ένα μεγάλο ποσοστό δανείων παραμένουν μη εξυπηρετούμενα.

Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι ποσοστό μεταξύ 20% και 40% των δανείων που χορηγήθηκαν τα έτη 2013 και 2014 ήταν μη εξυπηρετούμενα μέχρι το τέλος του έτους κατά το οποίο χορηγήθηκαν. «Αυτό τονίζει τις προκλήσεις που υπάρχουν στον εντοπισμό βιώσιμων δανειοληπτών και επενδυτικών σχεδίων στο πλαίσιο του υπερβολικού χρέους του ιδιωτικού τομέα», τονίζει η έκθεση. Να σημειωθεί πως δεν υπάρχουν στοιχεία για το 2015, κατά το οποίο η οικονομία παρουσίασε ανάκαμψη, κάτι που εκτιμάται ότι βελτιώνει την πορεία των δανείων που παραχωρήθηκαν.

Η Κομισιόν επισημαίνει πως η κατάρτιση μητρώου πιστώσεων το 2015 πιθανόν να βοηθήσει τις τράπεζες να αποφεύγουν να δανείζουν σε ήδη προβληματικούς δανειολήπτες, αν και δεν θα διευκόλυνε την εκτίμηση της ικανότητας αποπληρωμής αυτών, δεδομένου ότι απλώς συγκεντρώνει στοιχεία σχετικά με την κάλυψη υποχρεώσεων.

Τονίζει ωστόσο ότι «οι τράπεζες υφίστανται σήμερα συνεχείς πιέσεις να αυξήσουν τη δανειοδοτική δραστηριότητά τους, ενδεχομένως με υποτίμηση του κινδύνου, δεδομένου ότι η άφθονη και αυξανόμενη ρευστότητα πλήττεται από τα αρνητικά επιτόκια της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ».

490 αιτήσεις για διάταγμα απαλλαγής οφειλών, μόλις 8 για προσωπική αφερεγγυότητα

Σύμφωνα με την Κομισιόν, η υλοποίηση του νέου πλαισίου κατασχέσεων και αφερεγγυότητας είναι βραδεία, με την πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας για τις εκποιήσεις να πλήττεται λόγω της βραδείας προόδου στην επιλογή των χώρων πλειστηριασμών, ωστόσο οι πρώτοι πλειστηριασμοί αναμένεται να ξεκινήσουν από το δεύτερο τρίμηνο του 2016.

Όσον αφορά την αφερεγγυότητα φυσικών προσώπων, μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου 2016, είχαν υποβληθεί 490 αιτήσεις δυνάμει του Διατάγματος Απαλλαγής Οφειλών, ενώ υπήρξαν μόνο 8 αιτήσεις για τη διαδικασία προσωπικής αφερεγγυότητα (Personal Insolvency Arrangement).

Υπενθυμίζει πως οι κυπριακές αρχές, στο πλαίσιο του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, έχουν αναλάβει να αξιολογήσουν τη λειτουργία και τις πρώτες εμπειρίες από την αναδιάρθρωση του χρέους του ιδιωτικού τομέα, καθώς και το πλαίσιο κατασχέσεων, με σκοπό τον καθορισμό ενός σχεδίου δράσης για την τροποποίηση των εν λόγω πλαισίων και τη διόρθωση τυχόν ανεπαρκειών, αλλά μέχρι τα μέσα Μαρτίου του 2016 δεν είχε ξεκινήσει παρόμοια αξιολόγηση.

Τέλος, η Κομισιόν σημειώνει πως πρόκληση η περαιτέρω βελτίωση της κερδοφορίας και των πρακτικών δανεισμού των τραπεζών, η οποία εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα έσοδα από δεδουλευμένους τόκους επισφαλών δανείων.

Πηγή: ΚΥΠΕ