Γιατί το Ισραήλ πρέπει να αποφύγει αγωγό μέσω Τουρκίας

Για την αποφυγή κατασκευής αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου στην Τουρκία κάνουν λόγο ισραηλινά μέσα, εξειδικευμένα σε θέματα ενέργειας. Ειδικότερα, η αποφυγή αυτή θα πρέπει να γίνει με γνώμονα τους πολιτικούς κινδύνους, εφάμιλλους με ένα τέτοιο πρόγραμμα, όπως αναφέρεται.

Θα πρέπει αντί γι’ αυτό, σημειώνεται στο δημοσίευμα, το Ισραήλ να εξετάσει τη χρήση της τεχνολογίας υγροποιημένου αερίου (LNG) για εξαγωγές μέσω Κύπρου. Παρόλο

που αυτή η επιλογή θα είναι δαπανηρή, θα είναι λιγότερο επικίνδυνη και με περισσότερη διάρκεια σε μακροπρόθεσμο πλάνο. Και αυτό, επιπρόσθετα των εξαγωγών σε Ιορδανία και πιθανώς και σε Αίγυπτο.

Την ώρα που το Ισραήλ ξεκινά να ολοκληρώνει συμφωνίες για το φυσικό του αέριο, θα πρέπει να αποφύγει να ταυτισθεί με οποιαδήποτε δαπανηρή συμφωνία για αγωγό με την Τουρκία σε βάρος των συμμάχων της Κύπρου, της Ελλάδας ή ακόμα και της Αιγύπτου.

Ανεξάρτητα από την πρόσφατη βελτίωση στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, το Ισραήλ δεν μπορεί να εμπιστευθεί το Ισλαμικό καθεστώς του Τούρκου Προέδρου Ρεσέπ Ταγίπ Έρτογαν ως κεντρικό άξονα της στρατηγικής του για εξαγωγές αερίου.

Μια κρίση, είναι πιθανό να ξεσπάσει ανά πάσα στιγμή που θα μπορούσε να οδηγήσει τον Έρτογαν να σταματήσει τη ροή αερίου και ουσιαστικά να κρατά το Ισραήλ όμηρο. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προκαλέσει ένα νέο πόλεμο με την ελεγχόμενη από τη Χαμάς, Γάζα, που είναι σύμμαχος της Τουρκίας, ή και μια κλιμάκωση της βίας με τους Παλαιστινίους ή και ένα οποιοδήποτε άλλο απροσδόκητο επεισόδιο.
Η επιδείνωση των ήδη χλιαρών σχέσεων είναι θέμα χρόνου, επισημαίνεται στο δημοσίευμα.

Η πρόσφατη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και της Τουρκίας θα πρέπει να εξετασθεί στο πλαίσιο των φτωχών σχέσεων της Άγκυρας με τη Ρωσία και άλλες χώρες και δεν πρέπει να θεωρούνται ότι αντικατοπτρίζουν μια πραγματική αλλαγή στη στάση του Έρτογαν απέναντι στο Ισραήλ.

Οι τεταμένες σχέσεις Τουρκίας και οι ανεξέλεγκτες αντιδράσεις

Η Τουρκία βίωσε μια κρίση στις σχέσεις της με τη Ρωσία μετά την κατάρριψη από την αεροπορία της Τουρκίας ρωσικού μαχητικού κοντά στα σύνορα της με τη Συρία, τον περασμένο Νοέμβριο. Η κρίση προκάλεσε πανικό στην Τουρκία καθώς βασίζεται στη Ρωσία για την κάλυψη του μισού αερίου που χρειάζεται και για το πέρα του 12% του πετρελαίου. Η Τουρκία έχει επίσης τεταμένες σχέσεις με τις ΗΠΑ και την ΕΕ καθώς και με διάφορες Αραβικές χώρες, οι οποίες αντιδρούν στην υποστήριξη που παρέχει η Τουρκία στους Ισλαμιστές των χωρών τους.

Η προσέγγιση μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας που ακολούθησε, διαφοροποιεί την εικόνα και θα δίνει στον Έρτογαν ένα ελεύθερο χέρι για να απαλλαγεί από το Ισραήλ όποτε το θεωρήσει σκόπιμο.
Επιπρόσθετα υπάρχουν πολλές άλλες χώρες από τις οποίες η Τουρκία μπορεί να προμηθευτεί αέριο, περιλαμβανομένης της Ρωσίας και του Ιράν, και συνεπώς η Τουρκία θα αποκτήσει ένα μοχλό με οποιαδήποτε συμφωνία για το αέριο με το Ισραήλ.

Το κόστος και οι εναλλακτικές λύσεις

Ο προτεινόμενος αγωγός προς την Τουρκία θα κοστίσει περίπου 5 δισεκατομμύρια δολάρια και θα χρειαστούν 7 με 8 χρόνια για την κατασκευή του. Οι άλλες επιλογές για εξαγωγές αερίου είναι η Ελλάδα και η Αίγυπτος.
Παρόλο που το Κάιρο διάκειται φιλικά προς την Ιερουσαλήμ, η Αίγυπτος υποφέρει λόγω πολιτικής αστάθειας και τρομοκρατίας. Και χωρίς αυτά ακόμα, η Αίγυπτος δεν είναι η ιδανική επιλογή, καθώς διαθέτει δικά της κοιτάσματα και δεν θα χρειαστεί το αέριο του Ισραήλ μακροπρόθεσμα. Και παρόλο που η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει μέρος σχεδίων εξαγωγή αερίου στην Ευρώπη, θα χρειαστεί να εμπλακεί και η Κύπρος ως ενδιάμεσος σταθμός.

Στις 26 Σεπτεμβρίου οι επενδυτές του μεγάλου οικοπέδου φυσικού αερίου του Λεβιάθαν του Ισραήλ, συνομολόγησαν μια συμφωνία ύψους 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων για εξαγωγές αερίου στην Ιορδανία, παρόλο που για την παραγωγή θα χρειαστούν ακόμα μερικά χρόνια. Ήδη κατασκευάζεται ένας αγωγός μεταξύ των δύο χωρών.

Ωστόσο, η συμφωνία με την Ιορδανία αφήνει ακόμα σημαντικές ποσότητες για εξαγωγή αλλού.

Και αυτό το γεγονός αφήνει αυτή που φαίνεται να είναι η ασφαλέστερη αλλά περισσότερο δαπανηρή επιλογή ανάπτυξης ενός τερματικού υγροποίησης αερίου (LNG) στην Κύπρο. Η τεχνολογία του LNG μετατρέπει το φυσικό αέριο σε υγροποιημένη μορφή και καθιστά την εξαγωγή του ευκολότερη.

Το LNG και οι προοπτικές του

Θα ήταν σοφό για το Ισραήλ να επικεντρώσει την προσοχή της μακροπρόθεσμης στρατηγικής του στην Κύπρο. Το κοίτασμα από το οικόπεδο Αφροδίτη στις νότιες ακτές της Κύπρου και το γειτονικό οικόπεδο του Ισραήλ Λεβιάθαν θα μπορούσαν να μετατρέψουν την Κύπρο σε κόμβο επιπρόσθετου αερίου στην Ευρώπη και την Ασία. Θα πρέπει να δημιουργηθούν εγκαταστάσεις LNG σε μια ακτή και υπολογίζεται ότι η ανέγερση τους στην Κύπρο θα κοστίσουν πέραν των 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Σε ερώτηση για το ενδεχόμενο ανέγερσης δικών του εγκαταστάσεων LNG, πιθανότατα στο Ειλάτ ή κάπου αλλού στο Ισραήλ, πηγή της βιομηχανίας αερίου δήλωσε στον συντάκτη του άρθρου αυτού ότι αυτό δεν θα συμβεί καθώς οι περιβαλλοντιστές και οι πολιτικοί τους σύμμαχοι θα το παρεμποδίσουν.

Συνεπώς η δυνατότητα αξιοποίησης εγκαταστάσεων LNG περιορίζεται στην αξιοποίηση των εγκαταστάσεων που υπάρχουν ήδη στην Αίγυπτο, ανάπτυξη καινούργιων στην Κύπρο ή την δημιουργία πλωτών εγκαταστάσεων. «Η Κύπρος είναι το ασφαλέστερο στοίχημα», ανέφερε η πηγή. «Είναι σταθερή μακροπρόθεσμα και αν ο Λίβανος εντοπίσει κοιτάσματα θα μπορούσε να το μεταφέρει με αγωγό στην Κύπρο.

Η άλλη ιδέα που συζητείται είναι αγωγός αερίου από το Ισραήλ στην Κύπρο και από εκεί στην Ελλάδα, αλλά ορισμένοι ειδικοί θεωρούν αυτή την επιλογή ως μη ρεαλιστική. Ένα ρεπορτάζ στην ισραηλινή επιχειρηματική εφημερίδα Globes ανέφερε τον περασμένο Απρίλιο ότι επίσημοι από τις τρεις χώρες συζήτησαν το ενδεχόμενο, θα χρειαστεί αγωγός μήκους τουλάχιστον 1100 χιλιομέτρων και σε ορισμένες περιπτώσεις σε βάθος 3000 μέτρων, καθιστώντας την κατασκευή περίπλοκη και δαπανηρή επιλογή.

Άλλο μέλος της βιομηχανίας σε ερώτηση για το ενδεχόμενο ανέγερσης εγκαταστάσεων LNG στην Κύπρο παρατήρησε ότι εξαρτάται από πολιτική κατάσταση και μηχανισμού τροφοδοσίας και τους αγοραστές. Υπάρχει, πρόσθεσε και ένα «θέμα της τιμής και αν τα μαθηματικά λειτουργούν και τα πολιτικά δεν αποτελούν εμπόδιο, τότε το πρόγραμμα χρηματοδοτείται»

Η Αίγυπτος, μια βιώσιμη επιλογή

Ορισμένοι εξακολουθούν να βλέπουν την Αίγυπτο σαν βιώσιμη επιλογή. Ο Γιώργος Παπαδόπουλος, σύμβουλος για θέματα εξωτερικής πολιτικής του υποψηφίου για την προεδρία των ΗΠΑ Donald Trump, λέει ότι «η Αίγυπτος αντιμετωπίζει την χειρότερη ενεργειακή κρίση για δεκαετίες λόγω μεγάλης διάρκειας αναποτελεσματικότητας στον τομέα του αερίου και έχει απελπιστική ανάγκη εισαγωγής αερίου έως ότου ενεργοποιηθεί η δική της παραγωγή». Η Αίγυπτος μελετά την εισαγωγή αερίου από την Κύπρο και το Ισραήλ.

Και πρόσθεσε: «Τα Ισραηλινά οικόπεδα Λεβιάθαν και Ταμάρ, μαζί με το αιγυπτιακό Ζόχρ και το κυπριακό Αφροδίτη έχουν τη δυνατότητα να μετατραπούν σε μοχλούς μετατροπής της περιοχής σε μια ολοκληρωμένη ενεργειακή ζώνη».

Συνεπώς, η στρατηγική σχέση μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου μπορεί να οδηγήσει σε ενεργειακή συνεργασία γύρω από την προοπτική μετατροπής της Κύπρου σε κόμβο. Και όλες αυτές οι χώρες ιδεολογικά αντιτίθενται στην Ισλαμική ατζέντα της Τουρκίας και η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν τους δικούς του ιστορικούς λόγους να προτιμούν συνεργασία με το Ισραήλ παρά με την Τουρκία.

Πηγή: besacenter.org (Πρωτότυπος τίτλος: Israel Should Avoid Turkey, Include Cyprus in Gas Export Projects)